ORIGINAL_ARTICLE
سوء استفاده از حق تألیف در حقوق آمریکا و ایران
سوء استفاده از حق تألیف موضوعی است که عدم توجه به آن و فقدان قانونی که بتواند با این پدیده مقابله کند میتواند در آینده منجر به سوء استفادههای گسترده در زمینه ی مالکیت فکری بشود. قوانین و مقررات مربوط به مالکیت فکری آنچنان که باید در ایران مورد توجه قرار نگرفتهاند. از جمله می توان به فقدان مقرراتی در خصوص سوء استفاده از حق تالیف اشاره کرد. سوء استفاده از حق تألیف در این بحث عبارت است از ادعای داشتن مالکیت حق تألیف بر آثاری که وارد حوزه عمومی شدهاند. در این مقاله مفهوم سوء استفاده از حق تألیف، مصادیق آن، عوارض و راههای مقابله با سوء استفاده از حق تالیف اعم از مسئولیت مدنی، مسئولیت کیفری و تعقیب سوء استفاده کننده توسط اشخاص خصوصی و عمومی به علاوهی تمهیدات اداری برای مقابله با سوء استفاده از حق تالیف بررسی شده است و در نهایت به این نتیجه رسیدهایم که برای مشکلات ناشی از چنین پدیدهای قوانین موجود کافی نیستند و تصویب یک قانون جدید و جامع در این خصوص و یا اصلاح مقررات مربوطه که بتواند پاسخگوی مشکلات ناشی از سوء استفاده از حق تالیف باشد، ضروری است.
https://csiw.qom.ac.ir/article_1356_a3493296cdd8e7e36366e8fce2912a3b.pdf
2019-02-20
1
26
10.22091/csiw.2019.3703.1465
حق تالیف
سوء استفاده از حق تألیف
تقلب در حق تالیف
حوزه عمومی
محمد علی
انصاری پور
ansaripour@gmail.com
1
دانشیار گروه حقوق خصوصی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران
LEAD_AUTHOR
حسین
باقری نیا
bagherinia@ut.ac.ir
2
کارشناس ارشد مالکیت فکری، دانشکدهی حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران.
AUTHOR
1) اردبیلی، محمد علی، 1392ش، حقوق جزای عمومی، تهران، میزان، ج 2.
1
2) اصفهانی، راغب، 1429ق، مفردات الفاظ القرآن، قم، طلیعه النور.
2
3) امامی، سید حسن، 1351ش، حقوق مدنی، تهران، کتابفروشی اسلامیه، ج1.
3
4) انصاری، مرتضی، 1425ق، کتاب المکاسب، قم، مجمع الفکر الاسلامی، ،چ7،ج 3.
4
5) صفایی، سید حسین و رحیمی، حبیب الله، 1391ش، مسئولیت مدنی (الزامات خارج از قرارداد)، تهران، سمت،چ3.
5
6) طباطبایی، محمدحسین، 1417ق، المیزان فی تفسیر القرآن، بیروت، موسسه الاعلمی للمطبوعات، ج2.
6
7) طریحی، فخرالدین،بی تا، مجمع البحرین، تهران، المکتبه المرتضویه لاحیاء الآثار الشرعیه، ج5.
7
8) کاتوزیان، ناصر،1395ش، الزام های خارج از قراداد: مسئولیت مدنی، تهران، دانشگاه تهران،چ14،ج1.
8
9) کاتوزیان، ناصر، 1394ش، الزام های خارج از قراداد: مسئولیت مدنی،تهران، دانشگاه تهران،چ12،ج2.
9
10)کاتوزیان، ناصر، 1381ش، حقوق مدنی: معاملات معوض-عقود تملیکی، تهران، شرکت سهامی انتشار،چ8.
10
11)کاشانی، فیض، 1393ش، تفسیر الصافی، قم، ذوی القربی، ج1.
11
12)مراغی، میرعبدالفتاح الحسینی، 1418ق، العناوین، قم، موسسه النشر الاسلامی، ج 2.
12
13)مکارم شیرازی،ناصر،1377ش،برگزیده تفسیر نمونه، تهران، دارالکتب الإسلامیه،ج 1.
13
14)مکارم شیرازی، ناصر، 1393ش، القواعد الفقهیه، قم، دارالنشر الامام علی بن ابیطالب،چ5،ج1.
14
15)موسوی الخلخالی، سید مرتضی، 1376ش، قاعده لاضررولاضرار: تقریرات ابحاث المحقق الکبیر آیه الله العظمی الشیخ ضیاء الدین العراقی، قم، مرکز انتشارات دفتر تبلیغات حوزه علمیه قم.
15
16)نجفی، محمد حسن، جواهر الکلام فی شرح شرایع الاسلام،1971م، بیروت، دار احیاء التراث العربی،چ7،ج22.
16
17. Deazely, R. (2006): Rethinking Copyright: History, Theory, Language, UK, Cheltenham, Edward Elgar.
17
18. Frischmann, B. and Moylan, D., "The Evolving Common Law Doctrine of Copyright Misuse: A Unified Theory and its Application to Software", in (2000) 15 Berkeley Technology Law Journal.
18
19. Garner, B.A. (2004): Black’s Law Dictionary, Eighth Edition, MN (US), Thomson West.
19
20. Hamilton, M.A. (1996): "Copyright Duration Extension and the Dark Heart of Copyright", in (1996) 14 Cardozo Arts & Entertainment.
20
21. Judge K. (2004): "Note: Rethinking Copyright Misuse", in (2004) 57 Stanford Law Review.
21
22. Lange, D., "Reimaging the Public Domain", in (2003) 66 Law & Contemporary Problems.
22
23. Mazzone, Jason (2006): "Copyfraud", in (2006) 81
23
New York University Law Review.
24
24. Patry, W.F. and Posner, R.A., "Fair Use and Statutory Reform in the Wake of Eldred", in (2004) 92 California Law Review.
25
25. Shoor, E.A., "Narrowing the Right to be forgotten: Why the European Union Needs to Amend the Proposed Data Protection Regulation", in (2014) 39 Brooklyn Journal of International Law.
26
26. Tadlock, C., "Copyright Misuses, Fair Use, and Abuse: How Sports and Media Companies are Overreaching their Copyright Protections", in (2008) 7 The John Marshall Review of Intellectual Property Law.
27
27. Twigg, M., "Copyright Misuse: Protecting Copyright in Canada from Overreach and Abuse", in (2012) 21 Dalhousie Journal of Legal Studies.
28
28. Torremance, P. (2007): Copyright Law: A Handbook of Contemporary Research, UK, Cheltenham, Edward Elgar.
29
29: Vaver, David,( 2002): Principles of Copyright: Cases and Materials, Geneva, World Intellectual Property Organization.
30
ORIGINAL_ARTICLE
حمایت از رونق کسب مستأجر در حقوق ایران، اسلام و فرانسه
حمایت از رونق کسب تجار به نوعی حمایت از اقتصاد یک کشور بوده و در شرایطی که تاجر در محل استیجاری به تجارت مشغول است، این حمایت اهمیت بیشتری می یابد؛ زیرا جمع میان دفاع از رونق کسب مستأجر با اطلاق مالکیت موجر، چالشبرانگیز خواهد بود. در حقوق ایران بر خلاف فرانسه، به طور مستقل از رونق کسب مستأجر حمایت نمیشود بلکه فقط مستأجری که دارای حق کسب یا سرقفلی باشد، میتواند عوض رونق کسب خود را دریافت نماید و اگر همین مستأجر، فاقد حق کسب یا سرقفلی باشد، هیچ گونه حمایتی از رونق کسب او به عمل نمیآید، حتی اگر دارای حسن شهرت قابل توجهی باشد اما در حقوق فرانسه، رونق کسب به عنوان یک مال قابل خرید، فروش، اجاره و وثیقه گذاشتن است. این مقاله درصدد اثبات این امر است که زمینهی حمایت از حقوقی مانند حق رونق کسب پیشتر از حقوق غرب در اسلام وجود داشته و با روش توصیفی و تفسیری تلاش شده است تا ضمن توصیف روند حمایت از رونق کسب مستأجر در حقوق ایران و فرانسه و تبیین ضرورت حمایت از این حق مالی در فقه، نظریهای که به موجب آن بتوان از رونق کسب مستأجر به طور مستقل حمایت نمود، بیان شود؛ نظریهای که مطابق آن، در صورت بهرهمندی موجر یا مستأجر جدید از رونق کسب، مستأجر سابق محق است که عوض رونق کسب خود را مطالبه کند.
https://csiw.qom.ac.ir/article_1357_542db930d8ca0dc4bd7ea4fbe29c610e.pdf
2019-02-20
27
56
10.22091/csiw.2019.3798.1479
رونق کسب
حق ورود
مایهی تجاری
حق کسب
لیلا
جوانمرد
leila.7079@gmail.com
1
دانشجوی دکترای حقوق خصوصی، دانشگاه علوم قضایی و خدمات اداری
LEAD_AUTHOR
سیامک
ره پیک
srahpeik@gmail.com
2
استاد گروه حقوق خصوصی، دانشگاه علوم قضایی و خدمات اداری.
AUTHOR
1) الاشقر، محمد سلیمان، 1418 ق، بحوث فقهیه فی قضایا اقتصادیه معاصره، الاردن، للنشر و التوزیع دارالنفائس، ج 1.
1
2) بحرانى، محمد سند،1428 ق، فقه المصارف و النقود، قم، مکتبه فدک،چ1،ج1.
2
3) بعض طلبه العلم،1430 ق، بحوث لبعض النوازل الفقهیه المعاصره، الکتاب مرقم آلیا، سایت کتابخانه مدرسه فقاهت lib.eshia.ir.
3
4) بیگدلی، سعید، 1380ش، نقدی بر سرقفلی و حق کسب و پیشه و تجارت در قانون روابط موجر و مستأجر سال 1376، دین و ارتباطات، ش 13 و 14.
4
5) تبریزى، جواد بن على،1427 ق، المسائل المنتخبه(للتبریزی)،قم، دار الصدیقه الشهیده سلام الله علیها، چ5.
5
6) حبیبا، سعید،1393ش، رویکردی نوین نسبت به حق کسب یا پیشه یا تجارت و حق سرقفلی از دیدگاه نظام حقوقی مالکیت فکری، دیدگاه های حقوقی قضایی، ش 67.
6
7) حبیبی، میترا،1395ش، مرور تحلیلی قوانین و آئین نامه های مربوط به موجر و مستأجر در اماکن مسکونی و تجاری از منظر کارشناس رسمی دادگستری،تهران، مرکز پژوهش های کارشناسی شورای عالی کارشناسان رسمی دادگستری، چ 3.
7
8) جوانمرد، لیلا، 1390، مقایسه ی حق سرقفلی و کسب یا پیشه یا تجارت در حقوق ایران، پایان نامه ی کارشناسی ارشد، به راهنمایی دکتر حسن بادینی، حقوق خصوصی، دانشکده ی حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران.
8
9) خلخالى، سید محمد مهدى موسوى،1427ق،فقه الشیعه-کتاب الإجاره، تهران، انتشارات منیر،چ1.
9
10)خویى، سید ابو القاسم موسوى، 1410 ق، منهاج الصالحین للخوئ، قم، نشر مدینه العلم،چ28، ج2.
10
11)رحمانی، محمد،1395ش، بررسی فقهی موارد جواز سرقفلی با رویکرد تحلیلی، مطالعات فقه امامیه، سال 4، ش 6.
11
12)الزحیلی، وهبه، 1985م، الفقه الاسلامی و ادلته، الجزء الرابع(النظریات الفقهیه و العقود)، دمشق، دارالفکر للطباعه،الطبعه 2.
12
13)زینالی، مهدی، 1388ش، حق کسب و پیشه و تجارت و سرقفلی در حقوق ایران، تهران، انتشارات جنگل، چ1.
13
14)سیستانى، سید على حسینى،1417 ق،منهاج الصالحین(للسیستانی)، قم، دفتر حضرت آیه الله سیستانى،چ5،ج3.
14
15)سیستانى، سید على حسینى،1422 ق، المسائل المنتخبه(للسیستانی)، قم، دفتر حضرت آیه الله سیستانى،چ 9.
15
16)شیری، محسن، 1394ش، سرقفلی تحلیل ماهیت و احکام آن در فقه امامیه و نظام حقوقی ایران، رسائل مجله ی علمی دانش پژوهان مرکز آموزش های تخصصی فقه، ش 3.
16
17)الصاری، عصام محمد،2008م، حکم خلو فی الفقه الاسلامی"دراسه مقارنه"، مجله العلوم الانسانیه و التطبیقیه.
17
18)صدقی، غلامعلی، 1391ش، وحدت یا تعدد حق کسب، پیشه و تجارت با حق سرقفلی، فصلنامه ی نقد رأی، سال 1، ش1.
18
19)صفایی، سید حسین، رحیمی، حبیب الله،1393ش، مسئولیت مدنی( الزامات خارج از قرارداد)،تهران، انتشارات سمت، چ 6، ج1.
19
20)طاهر موسوی، یوسف، 1387ش، حقوق موجر و مستأجر، تهران، انتشارات مجد، چ2.
20
21)عبدی پور فرد، ابراهیم،1384ش، رویکردی تحلیلی به ماهیت حق کسب یا پیشه یا تجارت و حق سرقفلی، حقوق اسلامی، ش6.
21
22)عفانه، عصام، فتاوی د. عصام عفانه، ج12، سایت کتابخانه مدرسه فقاهت lib.eshia.ir
22
23)علیزاده خرازی، محمد مسعود، 1388ش، بررسی تحلیلی روابط اقتصادی موجر و مستأجر،تهران،نشر میزان، چ1.
23
24)فلاح، محمدرضا، 1388ش، ثبوت و اثبات در قانون روابط موجر و مستأجر(مصوب دوم مرداد ماه 1356)،تهران، انتشارات جنگل، چ2، ج1.
24
25)___________، 1388ش، ثبوت و اثبات در قانون روابط موجر و مستأجر( مصوب دوم مرداد ماه 1356)، تهران، انتشارات جنگل، چ2، ج2.
25
26)__________، 1388ش، ثبوت و اثبات در قانون روابط موجر و مستأجر(مصوب 26 مرداد ماه 1376)، تهران، انتشارات جنگل، چ2.
26
27)قلی زاده منقوطای، احد، 1396ش، تحلیل چگونگی کارکرد حقوقی جایگزینی حق کسب، پیشه یا تجارت با حق سرقفلی: اجتناب ناپذیری پذیرش احترام حق رونق تجارتی، مطالعات حقوق خصوصی، سال 47، ش 3.
27
28)قمّى، سید صادق حسینى روحانى، بی تا، المسائل المستحدثة(للروحانی)، بی چا.
28
29)کاتوزیان، ناصر، 1381ش، دوره ی مقدماتی حقوق مدنی اموال و مالکیت، تهران، نشر میزان، چ5.
29
30)کامیار، غلامرضا، 1385ش، حق کسب و پیشه و تجارت از دیدگاه حقوق شهری و شهر سازی در نظام حقوقی ایران، مجله ی کانون، ش 66.
30
31)کشاورز، بهمن،1384ش، بررسی تحلیلی قانون جدید روابط موجر و مستأجر مصوب 1376، تهران، نشر کشاورز، چ14.
31
32)________، 1385ش، سرقفلی و حق کسب و پیشه و تجارت در حقوق ایران و فقه اسلام،تهران، نشر کشاورز، چ6.
32
33)مجموعه من المولفین، فتاوی الشبکه الاسلامیه، ج 12، سایت کتابخانه مدرسه فقاهت lib.eshia.ir
33
34)المزوری، حبیب ادریس، 2008م، احکام سرقفلی،عراق، مجله ی حقوقی الرافدین،ش37،ج10.
34
35) مشکینى، میرزا على، بی تا، مصطلحات الفقه، بی چا.
35
36)معاونت آموزش قوه ی قضاییه،1387ش، رویه ی قضایی ایران در ارتباط با دادگاه های عمومی حقوقی،تهران، انتشارات جنگل، چ1، ج10.
36
37)_________________، 1382ش، مجموعه نشست های قضایی(8) – مسائل قانون مدنی(2)، قم، نشر معاونت آموزش و تحقیقات قوه ی قضاییه، چ2.
37
38)__________________،1386ش، مجموعه نشست های قضایی مسائل حقوق مدنی، قم، نشر قضا، چ1،ج1.
38
39)ملک زاده، فهیمه،1394ش، سرقفلی حق کسب و پیشه( با رویکردی به دیدگاه امام خمینی(س))، پژوهشنامه ی متین، سال 17، ش68.
39
40)موسسه دائره المعارف الفقه الاسلامی، 1426ق، فرهنگ فقه فارسی، قم، انتشارات موسسه دایره المعارف الفقه الاسلامی، ج4.
40
41)موسوی خمینی، سید روح الله، بی تا، تحریرالوسیله، قم، موسسه مطبوعات دارالعلم، چ1، ج1.
41
42)موسوی خمینی و سایر مراجع،1385، رساله توضیح المسائل مراجع، گرد آورنده سید محمد حسن بنی هاشمی، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چ13.
42
43)نجفآبادى، حسین على منتظرى،1413 ق، الأحکام الشرعیه على مذهب أهل البیت علیهم السلام، قم، نشر تفکر،چ1.
43
44)هژه پورانی، مسعود،1379ش، بررسی حقوقی سرقفلی و حق کسب و پیشه و تجارت و لزوم تفکیک این دو حق در کارشناسی، نشریه ی کارشناس، سال 17، ش 27.
44
45) A. Colin et H. Capitant, (1914-1916), Cours élémentaire de droit civil français , Paris: Librairie Dalloz , 6e éd, V1.
45
46) CAHEN, Murielle-Isabelle, (2016), la vente de fonds de commerce, paris, cabinet d'avocats.
46
47) CAUSSE, HervéHYPERLINK "http://presentation.lexbase.fr/causse" , (2014), le pas de porte ou droit d’entrée du bail commercial, paris, LEXBASE d’information juridique.
47
48) CCI Bastia Haute Corse , (2004), Le bail commercial , DSE, Sous Reserves d usage.
48
49) CH. Lyon-Caen, L. Renault, (1891), TRAITE DE DROIT COMMERCIAL, Paris, libraire cotillon, 2e éd, tome III.
49
50) Eric Roig, (2014),« Bail commercial: le statut des baux commerciaux », Droit-Finances, Août.
50
51) Eric Roig, « Pas-de-porte(définition) », issu de Droit-Finances, droit finances. commentcamarche. Net.
51
52) Ensemble des avocats,(2012), LE FONDS DE COMMERCE,Conférence de Bâtonniers, les avocats,fiche 10.
52
53) Le Cannu, Paul, Dondero, Bruno, (2016), Code de commerce, paris, institution français d’information juridique.
53
54) M. Pedamon,( 2006-2007),DROIT COMMERCIAL, France, université Robert SCHuman Strasbourg.
54
55) Wambo, Jérémie, (2013), « Bail commercial et domaine public en droit Ohada: étude de jurisprudence », Revue de l’ERSUMA: Droit des affaires- Pratique Professionnelle, N° 2- Mars.
55
56) RADÉ, Christophe ,(2014), Pas de porte, paris, les notes d’information juridique, CCI d’Alsace,.
56
57) Saint-Etienne Roanne, (2016), LE FONDS DE COMMERCE , CCI LYON METROPOLE.
57
58) Seddik Seghir, Rachid, (2003), le fond de commerce, paris, cabinet SEDDIK.
58
59) Yousefi Sadeghloo, Ahmad, (2012),Le bailcommercial etude compare du droit francais et du droit iranien, these docteur,Limoges.
59
60
ORIGINAL_ARTICLE
تاثیر زیستگاه بر بزهکاری در آموزه های حقوق اسلام و غرب
زیستگاه و محیط اجتماعی یکی از عواملی بسیار مهمی است که در خلق و خو و رفتار فرد تاثیر گذاشته و در صورت همبستگی با سایر شرایط میتواند شخص را به سمت جرم سوق دهد و یا در پیشگیری از جرم مفید واقع شود. کتله، امیل دورکیم و انریکو فری از جمله اندیشمندانی هستند که معتقدند زیستگاه و محیط اجتماعی در صورت همبسته بودن با برخی عوامل میتواند موجب بروز جرم گردد. آموزههای اسلامی نسبت به این مسأله بی تفاوت نبوده، بدین معنا که با تقسیم محیط اجتماعی به زیستگاه فیزیکی و محیطی، ارتباط بین آن و جرم را مورد بررسی قرار داده و در همین راستا تشویق به زیستن در برخی مناطق و دوری گزیدن از بعض نواحی را توصیه کردهاند. این عوامل به دو دسته کلان و خرد تقسیم میشوند. برخی از این عوامل کلیت داشته و برخی اینگونه نیستند. نوشتار حاضر با روش تحلیل مفهومی، آموزههای اسلامی را مورد بررسی قرار داده و تأثیر زیستگاه فیزیکی و محیطی بر جرم را اثبات مینماید.
https://csiw.qom.ac.ir/article_1358_806d2c04d4d358abac46093c3d44c4b6.pdf
2019-02-20
57
90
10.22091/csiw.2019.2802.1308
زیستگاه
آموزه های اسلامی
جرم
پیشگیری
مهدی
چگنی
chegeni_isu@yahoo.com
1
استادیار گروه حقوق، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آیتالله العظمی بروجردی.
AUTHOR
عادل
ساریخانی
adelsari@yahoo.com
2
استاد گروه حقوق جزا و جرم شناسی، دانشکده حقوق، دانشگاه قم.
AUTHOR
محمد صادق
آزادفر
azadfar70@gmail.com
3
دانشجوی دکتری حقوق جزا و جرم شناسی، دانشگاه امام صادق علیه السلام
LEAD_AUTHOR
1) قرآن کریم
1
2) نهج البلاغه
2
3) ابن ابی الحدید، عبدالحمید ابن هبه الله، 1404ق، شرح نهج البلاغه، قم، مکتبه آیت الله العظمی المرعشی النجفی، چ 1، ج 20.
3
4) ابن اثیر، مبارک بن محمد، 1367ق، النهایه فی غریب الحدیث و الاثر، قم، موسسه مطبوعاتی اسماعیلیان، چ1، ج1.
4
5) ابن بابویه، محمد بن علی (صدوق)، 1406ق، ثواب الأعمال و عقاب الأعمال، قم، دار الشریف الرضی للنشر، چ1.
5
6) ------------------------، 1362ش، الخصال،قم، جامعه مدرسین، چ 1.
6
7) ابن منظور ،جمال الدین محمد بن مکرم، 1414ق، لسان العرب، بیروت، دار الفکر للطباعة و النشر و التوزیع، چ3،ج5و12.
7
8) برقی، احمد بن محمد1371ش، المحاسن، قم، دارالکتب الاسلامیه، چ1 .
8
9) تمیمى آمدى، عبد الواحد بن محمد1410ق، غرر الحکم و درر الکلم، قم، دار الکتاب الإسلامی، چ1.
9
10) تهرانی، مجتبی ، 1395ش، ادب الهی ،کتاب سوم( تربیت فرزند)، تهران، موسسه فرهنگی پژوهشی مصابیح الهدی، چ1.
10
11) جرج ولد، ترجمه علی شجاعی،1380ش، جرم شناسی نظری، تهران، انتشارات سمت، چ1.
11
12) حاجی ده آبادی، محمدعلی و خیری، علی، 1391ش، عوامل اجتماعی موثر در پیدایش کجروی و جرم از دیدگاه ابن خلدون، معرفت فرهنگی اجتماعی، ش4.
12
13) ----------- و همکاران، 1387ش، دانشنامه امام علی علیه السلام، مدخل پیشگیری از جرم، قم، انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، چ4، ج5.
13
14) حر عاملى، محمد بن حسن، 1409ق، تفصیل وسائل الشیعة إلى تحصیل مسائل الشریعة ، قم، مؤسسه آل البیت علیهم السلام، چ 1.
14
15) حمزه نژاد، مهدی،1393ش، اصول طراحی خانه از منظر اسلامی و الگوهای کاربردی معاصر، فصلنامه پژوهش های معماری، ش4.
15
16) راغب اصفهانی، حسین بن محمد، 1383ش، مفردات الفاظ قرآن، ترجمه و تحقیق: غلامرضا خسروی حسینی، تهران ، انتشارات مرتضوی، چ 3، ج 1.
16
17) سلیمی، علی، 1388ش، هم نشینی و کجروی،قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، چ1.
17
18) سلیمی، علی و داوری، محمد، 1394ش، جامعه شناسی کجروی، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه،چ 6.
18
19) شعیری، تاج الدین محمد بن محمد بن حیدر،1363ش، جامع الاخبار، قم، انتشارات الرضی، چ1.
19
20) صاحب بن عباد، اسماعیل،1414ق، المحیط فی اللغة ، بیروت، عالم الکتاب ،چ1، ج 10.
20
21) طباطبایی، محمد حسین،1374ش، المیزان فی تفسیر القرآن،قم، دفتر انتشارات اسلامی، چ2،ج7و15.
21
22) طبرسی، احمد بن علی،1403ق، الإحتجاج على أهل اللجاج،مشهد، نشر مرتضی، چ1،ج1و3.
22
23) طبرسی، فضل بن حسن، 1372ش، مجمع البیان فی التفسیر القرآن، تهران، انتشارات ناصر خسرو،چ1، ج8.
23
24) عالی پور، حسن، 1389ش، ماهیت جرم، مجله پژوهش حقوق و سیاست، ش 28.
24
25) عریضی، علی بن جعفر، 1409ق، مسائل علی بن جعفر و مستدرکها، قم، موسسه آل البیتعلیهم السلام لاحیاء التراث، چ 1.
25
26) عمید، حسن، 1374ش، فرهنگ عمید،تهران، انتشارات امیرکبیر، چ4 ، ج1.
26
27) فراهیدی، خلیل بن احمد،1409ق ، العین، قم، موسسه دار الهجره، چ1، ج6.
27
28) فولادی، محمد، 1376ش، نظارت اجتماعی، مجله معرفت، سال ششم، ش 21.
28
29) کریمی، یوسف، 1377ش، روانشناسی اجتماعی، تهران، نشر ارسباران، چ 1.
29
30) کلینی، محمدبنیعقوب، 1407ق، الکافی، تهران، دارالکتبالإسلامیة ، چ1، ج5 و 8 .
30
31) مجلسى، محمد باقر، 1403ق، بحار الأنوار، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، چ 2، ج73.
31
32) محسنی ،فرید، 1393ش، جرم شناسی، تهران، انتشارات دانشگاه امام صادق (ع)، چ1.
32
33) نجفی توانا، علی، 1377ش، جرم شناسی، تهران، خیام، چ 1.
33
34) نوری، حسین بن محمد، 1408ق، مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، قم، مؤسسة آل البیت علیهم السلام، چ1، ج1و3 و8.
34
35) واسطی زبیدی، محب الدین سیدمحمد مرتضی، 1414ق، تاج العروس من جواهر القاموس، بیروت، دار الفکر للطباعة و النشر و التوزیع، چ1، ج 18.
35
36) وایت، راب و فیونا، هینز، 1395ش، جرم و جرم شناسی، ترجمه علی سلیمی، قم، انتشارات حوزه و دانشگاه، چ 5.
36
37) وثیق، بهزاد، 1390ش، مفاهیم سکونت در آیات و روایات، مجله مسکن و محیط روستا، ش 129.
37
38) ملکی، مهدی ، 1389ش، جغرافیا، جرم، بوم، انتشارات دانش.
38
39) کی نیا، مهدی، 1379ش، مبانی جرم شناسی، انتشارات دانشگاه تهران، چ4.
39
40) شکویی، حسین، 1369ش، جغرافیای اجتماعی شهرها، تهران، نشر جهاد دانشگاهی ، چ2.
40
41) میر خلیلی، سید محمود، 1391 ش،جامعه شناسی، انتشارات دانشگاه تهران، پردیس قم.
41
42) شامبیاتی، هوشنگ، 1392ش،کنش های متاثر از محیط وراهبردهای مهار پدیده مجرمانه، مجله تحقیقات حقوق تطبیقی ایران و بین الملل، ش 19.
42
43) رضا، نوربها، ، 1384ش، زمینهی حقوق جزای عمومی، نشر دادآفرین، چ14.
43
44) نجفی ابرند آبادی، علی حسین، 1384ش، تقریرات جامعه شناسی جنایی، دانشگاه تربیت مدرس.
44
45) Burgess, obert & Akers, Ronald L. (1966). “A Differential Association-Reinforcement Theory of Criminal Behavior.” Social Problems, 14.
45
46) Clarke, R. V. (1980).Situational crime prevention, Chicago: University of Chicago Press.
46
47) Ferri, Enrico, (2009), Criminal Sociology, BiblioBazaar.
47
48) Gaylord, Mark S., and John F. Galliher. (1988). The Criminology of Edwin Sutherland, New Brunswick, New Jersey: Transaction.
48
49) Haynie. D.L, (2002), Friendship Networks and Delinquency: The Relative Nature of Peer Delinquency, Journal of Quantitatiûe Criminology, Vol. 18, No. 2, June 2002.
49
50) Leighninger, L., & Popple, Phillip R. (1996). Social Work, Social Welfare, and American Society ,Needham Heights, MA: Allyn and Bacon,3rd ed.
50
51) Martin S. Weinberg, (1981) The Solution of Social Problems , Oxford University Press.
51
52) Matsueda, Ross L. (1988). “The Current State of Differential Dick Association Theory.” Crime and Delinquency, 34(3).
52
53) Newman, O. (1976). Design guidelines for creating defensible spaces Washington, DC: U.S. Government Printing Office.
53
54) Pfohl, Stephen. (1994). Images of deviance and social control. New York: McGraw-Hill.
54
55) Short, J. (1957). "Differential Association & Delinquency." Social Problems ,4.
55
56) Sutherland, Edwin Hardin. (1974). Criminology , Philadelphia: Lippincott, 9th ed.
56
57) park, R. E., Burgess, E. W.,& McKenzie, R. D. (1925): The city, Chicago University of Chicago press.
57
ORIGINAL_ARTICLE
تأثیر تخلف از انجام تعهدات قراردادی در پیدایش حق فسخ (مطالعه تطبیقی در حقوق ایران و برخی نظام های حقوقی اسلامی و غربی)
در خصوص نقض تعهدات قراردادی این سئوال مطرح است که آیا فسخ قرارداد به عنوان ضمانت اجرای نقض یادشده مورد پذیرش است یا خیر و در صورت مثبت بودن پاسخ، آیا دادگاه نقشی در اعمال فسخ دارد یا اینکه فسخ با اراده خود متعهدله انجام میشود؟ به علاوه آیا الزام قضایی متعهد به انجام تعهد، پیشنیاز فسخ است یا اینکه آن دو هم عرض یکدیگر میباشند؟ این پژوهش با روشی توصیفی-تحلیلی و تطبیقی، این مسئله را در حقوق ایران و نظام حقوقی عراق (به عنوان دو عضو خانواده کشورهای اسلامی) و نیز کنوانسیون بیع بینالمللی کالا مصوب 1980 و حقوق فرانسه (به عنوان نمونههایی از نظامهای حقوقی غربی) مطالعه نموده است. بررسیها نشان میدهد که امکان فسخ در همه این نظامها پذیرفته شده ولی در مورد قلمرو فسخ و دخالت دادگاه در آن و نیز رابطه طولی و عرضی فسخ با الزام متعهد به اجرای عین تعهد اختلاف است. در حقوق ایران اصولاً پیشنیاز پیدایش حق فسخ، الزام قضایی متعهد به انجام تعهد میباشد در حالی که در حقوق عراق، کنوانسیون و حقوق فرانسه الزام قضایی متعهد به انجام تعهد و فسخ، دو ضمانت اجرا در عرض یکدیگر هستند. در حقوق عراق، فسخ با دخالت دادگاه اعمال میشود ولی در کنوانسیون، حقوق فرانسه و حقوق ایران، امکان فسخ با اراده یکجانبه و بدون مراجعه به دادگاه وجود دارد هر چند در جزئیات با یکدیگر تفاوتهایی دارند.
https://csiw.qom.ac.ir/article_1359_84ac4d757138b1b08f5e72adb5ecdf16.pdf
2019-02-20
91
122
10.22091/csiw.2019.4296.1559
حقوق اسلامی
حقوق غربی
الزام قضایی اجرای تعهد
دخالت دادگاه در فسخ
کنوانسیون بیع بینالمللی کالا
نقض تعهدات قراردادی
علی
خیری جبر
alikhairi.jebur@mail.um.ac.ir
1
دانش آموخته ی کارشناسی ارشد حقوق خصوصی، دانشکده علوم اداری و اقتصادی، دانشگاه فردوسی مشهد.
AUTHOR
سیدمحمد مهدی
قبولی درافشان
ghaboli@um.ac.ir
2
دانشیار گروه حقوق، دانشکده علوم اداری و اقتصادی، دانشگاه فردوسی مشهد.
LEAD_AUTHOR
اعظم
انصاری
aansari@um.ac.ir
3
استادیار گروه حقوق، دانشکده علوم اداری و اقتصادی، دانشگاه فردوسی مشهد.
AUTHOR
1) اراکى، محمدعلى، 1414ق، الخیارات، قم، مؤسسه در راه حق، چ1.
1
2) اشلختریم، پیتر، 1396ش، مقدمه ای بر حقوق بیع بین المللی کالا، با ترجمه کاظمی نجف آبادی، عباس و محبوب، سعید، تهران، انتشارات جنگل، چ1.
2
3) اصفهانى، سید ابوالحسن، 1422ق، وسیلة النجاة (مع حواشی الإمام الخمینی)، قم، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینى قدس سره، چ1.
3
4) اصفهانى، محمدحسین، 1418ق، حاشیة کتاب المکاسب، قم، أنوار الهدى، چ 1، ج5.
4
5) امام خمینى، سید روحاللّه، 1421ق، کتاب البیع، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینى قدسسره، چ1، ج 4.
5
6) امامی، سید حسن، 1375ش، حقوق مدنی، تهران، انتشارات کتابفروشی اسلامیه، چ12، ج1.
6
7) ایروانى، باقر، 1427ق، دروس تمهیدیة فی الفقه الاستدلالی على المذهب الجعفری، قم، بینا، چ2، ج2.
7
8) ایروانى، على بن عبدالحسین، 1406ق، حاشیة المکاسب، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامى، چ1، ج2.
8
9) بحرانى، یوسف بن احمد، 1405ق، الحدائق الناضرة فی أحکام العترة الطاهرة، قم، دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، چ1، ج 19.
9
10)الجارحی، مصطفی، 1988م، فسخ العقد، دراسه مقارنه فی القانونین المصری و الفرنسی، القاهره، دارالنهضة العربیه، چ1.
10
11)جعفری لنگرودی، محمد جعفر، 1382ش، مجموعه محشی قانون مدنی، تهران، کتابخانۀ گنج دانش، چ2.
11
12)حسینى روحانى، 1429ق، سید صادق، منهاج الفقاهة، قم، انوار الهدى، ج6.
12
13)حسینى روحانى، سید محمد، 1420ق، المرتقى إلى الفقه الأرقى-کتاب الخیارات، تهران، مؤسسة الجلیل للتحقیقات الثقافیة (دارالجلی)، ج2.
13
14)خورسندیان، محمدعلی و محمدی بصیر، فرهاد، 1396ش، «الزام به اجرای عین تعهدات قراردادی در حقوق ایران در مقایسه با اسناد نوین حقوق خصوصی»، دو فصلنامه دیدگاه های حقوق قضایی، 22 (79 و 80).
14
15)دفتر خدمات حقوقی، 1367ش، «کنوانسیون سازمان ملل متحد راجع به قراردادهای بیع بینالمللی کالا (مورخ 1980)»، مجله حقوقی. 10 (9).
15
16)الذنون، حسنعلی، 1976م، النظریة العامه للألتزامات، بغداد، المکتبة القانونیه.
16
17)الذنون، حسنعلی، 1946م، النظریة العامه للفسخ فی الفقه الاسلامی و القانون المدنی دراسه مقارنه، القاهره، مطبعة نهضة مصر.
17
18)رشتى، میرزا حبیبالله، 1407ق، فقه الإمامیة، قسم الخیارات، قم، کتابفروشى داورى، چ1.
18
19)سبزوارى، سید عبدالأعلى، 1413ق، مهذّب الأحکام، قم، مؤسسه المنار، چ4، ج19.
19
20)سید مرتضى، على بن حسین، 1415ق، الانتصار فی انفرادات الإمامیة، قم، دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، چ1.
20
21)الشرقاوی، محمود سمیر، 2001م، العقود التجاریه الدولیه، دراسه خاصه لعقد البیع الدولی للبضائع، القاهره، دارالنهضة العربیه.
21
22)شفیق، محسن، 1988م، اتفاقیه الامم المتحده بشأن البیع الدولی للبضائع، دراسه فی قانون التجاره الدولی، القاهره، دارالنهضة العربیه.
22
23)شهیدی، مهدی، 1387ش، حقوق مدنی 6، تهران، انتشارات مجد، چ9.
23
24)شهیدی، مهدی، 1383ش، حقوق مدنی، آثار قراردادها و تعهدات، تهران، مجمع علمی و فرهنگی مجد، چ2، ج3.
24
25)شهید اول، محمد بن مکى عاملى، 1410ق، اللمعة الدمشقیة فی فقه الإمامیه، بیروت، دار التراث-الدار الإسلامیة، چ 1.
25
26)شیخ صدوق، محمّد بن على بن بابویه قمّى، 1413ق، من لایحضره الفقیه، قم، دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، چ2، ج3.
26
27)شیخ طوسى، محمد بن حسن، 1407ق، تهذیب الأحکام، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چ4، ج7.
27
28)شیروی، عبدالحسین، 1377ش، «فسخ قرارداد در صورت امتناع متعهد از انجام تعهد در حقوق ایران»، مجله مجتمع آموزش عالی قم، 1 (1).
28
29)شیروی، عبدالحسین، 1396ش، حقوق قراردادها، انعقاد، آثار و انحلال، تهران، سازمان مطالعه و تدوین علوم انسانی دانشگاهها (سمت)، پژوهشکده تحقیق و توسعه علوم انسانی.
29
30)شیخ انصاری، مرتضى بن محمد امین، 1415ق، کتاب المکاسب، قم، کنگره جهانى بزرگداشت شیخ اعظم انصارى، چ1، ج5.
30
31)شیخ طوسى، محمد بن حسن، 1387ق، المبسوط فی فقه الإمامیة، تهران، المکتبة المرتضویة لإحیاء الآثار الجعفریة، چ3، ج2.
31
32)صادقی نشاط، امیر، 1388ش، «حق فسخ قرارداد با وجود امکان الزام به اجرا در حقوق ایران»، فصلنامه مطالعات حقوق خصوصی (مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی)، دوره 39، شماره4.
32
33)صفایی، سید حسین، 1385ش، دوره مقدماتی حقوق مدنی، قواعد عمومی قراردادها، تهران، نشر میزان، ج2.
33
34)صفایی، سیدحسین، کاظمی، محمود، عادل، مرتضی و میرزانژاد، اکبر، 1392ش، حقوق بیع بینالمللی، تهران، انتشارات دانشگاه تهران.
34
35)طباطبایى یزدى، سید محمد کاظم، 1419ق، العروة الوثقى(المحشّى)، قم، دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، چ1، ج5.
35
36)عبدالحمید، خالد احمد، 2002م، «فسخ عقد البیع الدولی وفقاً لإتفاقیه فیینا لعام 1980»، مذکر لنیل درجةالدکتوراه فی الحقوق، کلیه الحقوق، جامعة القاهره.
36
37)عجیل، طارق کاظم، 2013م، المطول فی شرح القانون المدنی، دراسه معمقه و مقارنه بالفقه الغربی و الاسلامی، بیروت، مکتبه زین الحقوقیه، ج3.
37
38)عسگری، جعفر، اسماعیلی، محسن، 1394ش، «رابطۀ طولی یا عرضی حق اجبار و حق فسخ در اثر تخلف از شرط»، دانشنامه حقوق مدنی، 4 (2).
38
39)علامه حلّى، حسن بن یوسف، 1414ق، تذکرة الفقهاء، قم، مؤسسه آلالبیت علیهم السلام، چ 1، ج10.
39
40)قاسم زاده، سیدمرتضی، 1393ش، حقوق مدنی، عقد بیع و شروط و خیارات، تهران، بنیاد حقوقی میزان.
40
41)قاسم زاده، سیدمرتضی، ره پیک، حسن و کیایی، عبدالله، 1384، تفسیر قانون مدنی، اسناد، آراء و اندیشههای حقوقی، تهران، سمت.
41
42)کاتوزیان، ناصر، 1384ش، دوره مقدماتی حقوق مدنی، درسهایی از عقود معین، تهران، کتابخانه گنج دانش، چ7، ج1.
42
43)کاتوزیان، ناصر، 1376ش، حقوق مدنی، قواعد عمومی قراردادها، تهران، شرکت سهامی انتشار با همکاری بهمن برنا، چ4، ج3.
43
44)کاتوزیان، ناصر، 1378ش، دوره عقود معین، حقوق مدنی، تهران، شرکت انتشار با همکاری شرکت بهمن برنا، ج1، چ7.
44
45)کاتوزیان، ناصر، 1385ش، دورۀ مقدماتی حقوق مدنی، اعمال حقوقی، قرارداد-ایقاع، تهران، شرکت سهامی انتشار، چ11.
45
46)کاشف الغطاء، على بن جعفر، 1422ق، شرح خیارات اللمعة، قم دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
46
47)کلینى، محمد بن یعقوب، 1407ق، الکافی، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چ4، ج5.
47
48)لجنة الأمم المتحدة للقانون التجاری الدولی، 2011م، اتفاقیة الأمم المتحدة بشأن عقود البیع الدولی للبضائع، نیویورک، الأمم المتحدة.
48
49)مامقانى، عبد اللّه، 1350ق، نهایة المقال فی تکملة غایة الآمال، قم، مجمع الذخائر الإسلامیة، چ 1.
49
50)مکارم شیرازى، ناصر، 1428ق، انوار الأصول، ج2، قم، بینا.
50
51)موسوی خویی، سید محمد تقى، 1414ق، الشروط أو الالتزامات التبعیة فی العقود، بیروت، دار المؤرخ العربی، ج1.
51
52)موسوى بجنوردى، سید حسن، 1419ق، القواعد الفقهیة، ج3، قم، نشر الهادی.
52
53)موسوى خمینى، سید روح اللّه، 1421ق، کتاب البیع، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینى قدس سره، ج5.
53
54)موسوى خویى، سید ابو القاسم، بیتا، مصباح الفقاهة، ج7، بینا، بیجا.
54
55)موسوى خویى، سید ابو القاسم، 1410ق، منهاج الصالحین، قم، نشر مدینة العلم، چ28، ج2.
55
56)موسوى خویى، سید ابو القاسم، 1418ق، موسوعة الإمام الخوئی، قم، مؤسسة إحیاء آثار الإمام الخوئی ره، چ1، ج30.
56
57)المیاحی، فوزی کاظم، 2015م، انحلال العقد الفسخ و الاقاله فی القانون المدنی العراقی، بغداد، نشر و توزیع مکتبة صباح.
57
58)وایت تیکر، سیمون، 1385ش، اصول قراردادها در حقوق فرانسه، مترجم حسن ره پیک، تهران، انتشارات خورسندی، چ1.
58
59)هانولد، جان او.، 1394ش، حقوق متحدالشکل بیع بین المللی کالا طبق کنوانسیون 1980 ملل متحد، ترجمه مافی، همایون، امیرخان، نارک، تقدیر، محمد کاظم، جمشیدی، مادح و حسینی مدقق، سید عقیل، تهران، انتشارات مجد، چ1.
59
60) Bénabent, Alian et Aynès, Laurent, (2016), Réforme du droit des contrats et des obligations : aperçu general, Recueil Dalloz.
60
61) Bénabent, Alian, (1995), Droit civil, les obligations, Montchrestien, 5º éd.
61
62) Delebecque, Philippe et Pansier, Frérdéric-Jérôme, (2016), Droit des obligations, Paris: Lexis Nexis, 7e éd.
62
63) Do Carmo Silva, Jean-Michel, (2016), Les consécrations et changements opérés par la réforme du droit des contrats, , Available at: https://www.village-justice.com/articles/IMG/pdf_synthese_reforme_droit_contrat_2016.pdf (1ast visited: 2/1/2019)
63
64) Doka Boura, Aude, (2017), Le juge du contrat et la clause résolutoire, Université de Nantes, Français.
64
65) Huber, Peter & Mullis, Alastair, (2007), The CISG A new textbook for students and practitioners; Germany: Sellier. European law publishers.
65
66) Larroumet, Christian, (2007), Droit Civil, T. III, les obligations, le contrat, 2e partie, effets, Paris. Economica, 6 éd.
66
67) Magnus, Ulrich, (2005), “The Remedy of Avoidance of Contract Under CISG - General Remarks and Special Cases”. Journal of Law and Commerce, vol. 25
67
68) Malaurie Ph. et Aynès L., (1995), Cours de Droit Civil, T. 5, les obligations, Paris: Éditions Cujas, 6º éd.
68
69) Ordonnance n°2016-131 du 10 février 2016.
69
70) Saidani, Hariz, (2016), La rupture du contrat. Droit. Université de Toulon, Français.
70
71) Terré, François, (2016), La réforme du droit des obligations, Paris: Éditions Dalloz.
71
72) weill, Alex et Terré, François, (1980), Droit Civil, les obligations ; Paris: Dalloz, 3° éd.
72
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی میزان انطباق پذیری جرایم اینترنتی با حقوق اسلامی (مطالعه موردی سرقت و کلاهبرداری)
با بررسی منابع حقوق اسلامی مشخص میشود که مبنای جرمانگاری و مجازات سرقت و کلاهبرداری ، حفاظت از مال مؤمن و غیر مؤمن در مقابل دستبرد یا مالکیت بدون اجازه توسط دیگران است و قاعدهی احترام مبنای همین موضوع میباشد. اما قطعاً در منابع حقوق اسلامی اشارهای به نوع اینترنتی این جرایم نشده است. به همین دلیل در این مقاله به دنبال آن هستیم که با بررسی جنبههای مختلف جرایم اینترنتی مذکور مشخص کنیم که جرایم اینترنتی به چه میزان با حقوق اسلامی انطباق دارند و دیگر اینکه منابع حقوق اسلامی چگونه میتوانند در روشن شدن و تطبیق موضوع به کمک حقوق جزای نوین بیایند؟ یافتههای این تحقیق نشان میدهد که عدم اشاره به سرقت و کلاهبرداری اینترنتی در حقوق اسلام، مجوزی برای عدم جرمانگاری این جرایم در قوانین امروزی نیست. به همین دلیل قانونگذار با استناد به مبانی حقوق اسلامی که تقلب و فریب و ارتکاب جرم برای دستیابی به ثروت از طریق روشهای غیرقانونی را ممنوع اعلام کرده و برای آن ها مجازات تعیین نموده است، جرایم اینترنتی را در زیرمجموعه جرایم تعزیری قرار داده است تا اینکه، هم از بی کیفر ماندن این جرایم جلوگیری شود و هم اینکه دستورات اسلام مبنی بر ممنوع بودن اعمال مذکور در قانون لحاظ شده باشد. مقاله حاضر سعی دارد تا با روش توصیفی-تحلیلی به مطالعه تطبیقی منابع حقوق اسلامی مورد تأیید فقهای امامیه و اهل سنت با قوانین داخلی بپردازد تا امکان تطبیقپذیری حقوق اسلام با سرقت و کلاهبرداری اینترنتی مشخص شود.
https://csiw.qom.ac.ir/article_1360_981f0937ecc99c88b446c2db0427dfb9.pdf
2019-02-20
123
156
10.22091/csiw.2019.3904.1494
حقوق اسلامی
تطبیقپذیری
کلاهبرداری اینترنتی
سرقت اینترنتی
سعید
عطازاده
saeidbahjat@yahoo.com
1
استادیار پژوهشگاه علوم انتظامی و مطالعات اجتماعی
LEAD_AUTHOR
محمود
قیوم زاده
maarefteacher@yahoo.com
2
استاد گروه فقه و مبانی حقوق،گروه حقوق، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی،واحد ساوه.
AUTHOR
جلال
انصاری
jalalansari@yahoo.com
3
دانشجوی دکتری حقوق کیفری و جرمشناسی،گروه حقوق، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد ساوه.
AUTHOR
1) ابن ادریس، محمد بن احمد،1410ق، کتاب السرائر، قم، مؤسسة النشر الإسلامی،ج3.
1
2) ابن براج(طرابلسی)،عبد العزیز، 1406ق، المهذب، قم، مؤسسة نشر اسلامی.
2
3) ابن زهره، ﺣﻤﺰة ﺑﻦ علی،1375ش، غنیه النزوع، قم، نشر مؤسسة امام الصادق علیه السلام،ج1.
3
4) ابن فهد الحلی، جمال الدین،1407ق؛ المهذب البارع فی شرح المختصر النافع، قم، دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم،ج5.
4
5) اخوان فرد،مسعود؛کیخافرزانه، محمدامین؛ بدیع صنایع، امین ، 1392ش،«مقایسۀ تقلب نسبت به قانون و حیل شرعیه در حقوق خصوصی» ، پژوهشنامه حقوق اسلامی، ش2.
5
6) امینی، علیرضا؛ فیض، علیرضا؛ مرعشی سرائی، سید مرتضی؛ 1389ش،« نسبت مجازات های بازدارنده با تعزیرات در حقوق کیفری ایران» ، پژوهش های فقه و حقوق اسلامی، ش 19.
6
7) انصاری ، شیخ مرتضی، 1393ق، المکاسب؛ قاهره، نشر مؤسسة دارالکتاب للطباعة والنشر،ج3.
7
8) آیتی،سید محمد رضا؛ نجف آبادی،هادی، 1395ش، « تبدیل و جایگزینی مجازات های اسلامی(حدود و تعزیرات)متناسب با مقتضیات زمان»، فصلنامه پژوهشهای فقه و حقوق اسلامی، ش 46.
8
9) ایزدی فر،علی اکبر؛ پیردهی حاجیکلا ، علی ، 1389ش،« سرقت اینترنتی: حدی یا تعزیری؟» ، مطالعات اسلامی:فقه و اصول، ش84 .
9
10)اﯾﺰدی ﻓﺮد، ﻋﻠﯽاﮐﺒﺮ؛ ﺣﺴﯿﻦﻧﮋاد، ﺳﯿﺪ ﻣﺠﺘﺒﯽ ، 1395ش، «ﺣﺮز ﺑﻮدن"ﻧﻈﺎرت ﻣﺎﻟﮏ" در ﺗﺤﻘﻖ ﻣﻔﻬﻮم ﺳﺮﻗﺖ» ، فقه و مبانی حقوق اسلامی، ش2.
10
11)بیگله، مطهره، 1391ش، «سیاست جنایی تقنینی ایران در قبال کلاهبرداری رایانه ای و ارائه راهکارهای کاهش و پیشگیری از آن» ، پایان نامه کارشناسی ارشد ، استاد راهنما: حسن مرادی، حقوق جزا و جرم شناسی ، دانشکده حقوق و علوم سیاسی ، دانشگاه علامه طباطبایی.
11
12)پاینده،ابوالقاسم،1382ش؛ نهج الفصاحه، تهران ، نشر دنیای دانش،چ1.
12
13)تقی پور، حسین، 1389ش، « حجیت قول صحابه» ، مجله علوم حدیث، ش 56.
13
14)حسین نژاد،سید مجتبی، 1392ش، «بررسی فقهی موضوع شناسی حرز در سرقت از دیدگاه فقهای امامیه» ، فقه اهل بیت ، ش 75و76.
14
15)حسینی ، سیدمحمد،1387ش، «حدود و تعزیرات(قلمرو،انواع،احکام)» ، فصلنامه حقوق، ش1.
15
16)حسینی عاملی،محمدجواد بن محمد ، 1419ق، مفتاح الکرامه فی الشرح قواعد العلامه، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه ،چ1،ج13.
16
17)حضرتی شاهین دژ، صمد، 1391ش، «ﻣﺎﻫﯿﺖ ﻓﻘﻬﯽ و ﺣﻘﻮﻗﯽ ﺳﺮﻗﺖ اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ» ، ﻓﺼﻠﻨﺎمه ﻓقه و ﻣﺒﺎﻧﻲ ﺣﻘﻮق اﺳﻼﻣﯽ،ش ١٣و١٢.
17
18)خاوری،یعقوب؛1384ش، واژه نامه تفصیلی حقوق جزا ، مشهد ، نشر دانشگاه علوم اسلامی رضوی.
18
19)خرم آبادی، عبدالصمد، 1386ش، «کلاهبرداری رایانه ای از دیدگاه بین المللی و و ضعیت ایران» ، فصلنامه حقوق مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی تهران، ش2.
19
20)خرمشاد،محمد باقر؛سرپرست سادات، سید ابراهیم، 1390ش، «ﺑﺎزاﻧﺪﻳﺸﻲ در اﺑﻌﺎد و ﮔﺴﺘﺮه ﻣﻔﻬﻮم ﺳﻨّﺖ» ، داﻧﺶ ﺳﻴﺎﺳﻲ، ش 1.
20
21)خمینی، سید روح الله، 1392ش، تحریر الوسیله، تهران، مؤسّسة تنظیم و نشر آثار الإمام الخمینی قدس سره،ج2.
21
22)خوئی، السید أبوالقاسم،1428ق، مبانی تکمله المنهاج ، قم، نشر موسسه احیا آثار الامام خویی،ج1.
22
23)دزیانی، محمد حسن ، بی تا، «جرایم کامپیوتری از حیث حقوق جزای اختصاصی» ، خبرنامه انفورماتیک، ش64.
23
24)رﺿﻮی اﺻﻞ، ﺳﯿﺪﻣﺤﺴﻦ ؛ﻣﺮادﺧﺎﻧﯽ، اﺣﻤﺪ ،1394ش،« ﺑﺮﺭسی ﻣﻔﻬﻮﻡ ﻫﺘﮏ ﺣﺮﺯ ﺩﺭ ﺳﺮﻗﺖﻫﺎﯼ ﺍﯾﻨترنتی»، فصلنامه علمی پژوهشی کاوشی نو در فقه، ش 3.
24
25)زرکشی، بدر الدین ، 1411ق، زهرالعریش فی تحریم الحشیش ، اسکندریه، نشر دارالوفاء ، چ2.
25
26)ساعدی، جعفر، 1384ش، «اجماع در اندیشه شیعی» ، فصلنامه فقه اهل بیت، ش 42.
26
27)سالاری، مهدی،1392ش، کلاهبرداری و ارکان متشکله آن ، تهران، نشر میزان، چ2.
27
28)سعادت،احمد؛کیاشمشکی،ابوالفضل، 1389ش،«معناشناسی تطبیقی عقل در حکمت، کتاب و سنت» ،پژوهشنامه حکمت و فلسفه اسلامی، ش 34.
28
29)ﺳﻴﻮﻃﻲ، ﺟﻼل اﻟﺪﻳﻦ،1409ق، ﺗﺪرﻳﺐ اﻟﺮاوی ﻓﻲ ﺷﺮح ﺗﻘﺮﻳـﺐ اﻟﻨـﻮاوی، بیروت ، نشر احمد عمر هاشم.
29
30)شرف الحق العظیم آبادی، محمد بن أبی بکر، 1388ق، عون المعبود على سنن أبی داود،مدینه ، نشرالمکتبة السلفیة .
30
31)طوسی ، محمد ﺑﻦ ﺣﺴﻦ، 1417ق، اﻟﻌﺪه ﻓﻲ ﺍﺻﻮﻝ ﺍﻟﻔﻘﻪ، ﺗﺤﻘﻴﻖ ﻣﺤﻤﺪﺭﺿﺎ ﺍﻧﺼﺎﺭﻱ ﻗﻤﻲ، ﻗﻢ، ﻣﻄﺒﻌـه ﺳـﺘﺎﺭﻩ،ج2.
31
32)طوسی، محمدبن حسن، 1378ش، المبسوط فی فقه الإمامیة، تهران،نشر مکتب المرتضویه،ج3.
32
33)طوسی، محمدبن حسن،1400ق، النهایه فی مجرد الفقه و الفتاوی؛ بیروت، دارالکتاب العربی.
33
34)طیبی ، مرتضی؛ خدادای، انیس،1394ش،«سرقت هویت» ، فقه و حقوق اسلامی، ش10.
34
35)عالی پور، حسن، 1396ش، حقوق کیفری فناوری اطلاعات (جرایم رایانهای)، تهران، انتشارات خرسندی، چ3.
35
36)عاملی(شهید ثانی)، زین الدین بن علی ، 1410ق،الروضه البهیه فی شرح اللمعه دمشقیه ، بیروت، دار احیا التراث العربی، چ2،ج1.
36
37)عاملی(شهید ثانی)، زین الدین بن علی ، 1413ق، مسالک الافهام الی تنقیح شرائع الاسلام؛ قم، موسسه معارف الاسلامیه،ج15.
37
38)علامه حلی، ابومنصور جمالالدین،1413ق، تحریر الاحکام و قواعد الاحکام؛ قم ،موسسه آل بیت(ع) لاحیاء التراث،ج2.
38
39)ﻋﻼﻣﻪﺣﻠﻲ،۱۴۰۴ ﻕ ،ﻣﺒﺎﺩﺉ ﺍﻟﻮﺻﻮﻝ ﺍﻟﻲ ﻋﻠﻢ ﺍﻻﺻﻮﻝ، ﺗﺤﻘﻴﻖ ﻋﺒﺪ ﺍﻟﺤﺴﻴﻦ ﻣﺤﻤﺪﻋﻠﻲ ﺑﻘـﺎﻝ،،ﻗـﻢ،ﻣﻜﺘﺒﯽﺍﻻﻋﻼﻡ ﺍﻻﺳﻼﻣﻲ،چ2.
39
40)عمید ،حسن، 1357ش، فرهنگ عمید، تهران، نشر امیر کبیر، چ18.
40
41)فاضل موحدی لنکرانی، محمد ،1390ش،آیین کیفری اسلام، قم، مرکز فقهی ائمه اطهار.
41
42)فاضل موحدى لنکرانى، محمد،1381ش، تفصیل الشریعة- الحدود؛ قم، نشر مرکز فقه الائمه الاطهار(ع)، ج1.
42
43)فخر رازى، محمد بن عمر، ۱۴۲۰ق، مفاتیح الغیب، بیروت، دار احیاء التراث العربى،چ3،ج10.
43
44)فیومی مقرى، أحمد بن محمد بن علی، 1418ق، المصباح المنیر، بیروت ، نشرالمکتبة العصریّة،ج1
44
45)قدسی،احمد، 1387ش،«اجماع در نگاه فریقین» ، پژوهشنامه حکمت و فقه اسلامی، ش 25.
45
46)قربان نیا، ناصر، 1380ش،« فلسفه مجازاتها در فقه کیفری اسلام» ، رواق اندیشه، ش3 .
46
47)کلینی، محمد بن یعقوب،1387ش، اصول کافی، ترجمه مهدی آیت اللهی، تهران، انتشارات جهان آرا،ج1.
47
48)گرکی،مارکو؛ 1389ش،ﺟﺮﺍﻳﻢ ﺳﺎﻳﺒﺮﻱ:ﺭﺍﻫﻨﻤﺎﻳﻲ ﺑﺮﺍﻱﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻱ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺗﻮﺳﻌﻪ؛ مترجم مرتضی اکبری،تهران، نشر ﭘﻠﻴﺲ ﺍﻣﻨﻴﺖ ﻓﻀﺎﻱ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻭ ﺗﺒﺎﺩﻝ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﻧﺎﺟﺎ،چ1.
48
49)محقق حلی، ابوالقاسم نجم الدین ،1408ق؛ شرائع الإسلام فی مسائل الحلال و الحرام، قم، نشر مؤسسه اسماعیلیان،ج4.
49
50)محقق حلی، ابوالقاسم نجم الدین،1388ش؛ تذکرة الفقهاء، تهران ،مکتبة المرتضویة لاحیاء الآثار الجعفریة،ج2.
50
51)محقق داماد، مصطفی ، 1374ش،«حرز در سرقت مستوجب حد» ، مجله حقوقی دادگستری، ش13 و 14.
51
52)مصدق، محمد،1395ش،« سرقت مستوجب حد از منظر قانون مجازات اسلامی1392با رویکرد کاربردی» ،ماهنامه دادرسی ، ش120.
52
53)مصطفى، إبراهیم؛ حسن الزیات،احمد؛1989م، المعجم الوسیط، استانبول، نشر دارالدعوه
53
54)مقدس اردبیلی، احمد ، 1416ق، مجمع الفائده والبرهان فی شرح ارشاد الاذهان، قم، موسسه نشر اسلامی،ج13.
54
55)مؤسسه دایرة المعارف فقه اسلامى، 1423ق، موسوعة الفقه الاسلامی، قم، نشر مذهب أهل البیت علیهم السلام.
55
56)موسویﻋﺎﻣﻠﻲ، ﺳﻴﺪﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ ﻋﻠﻲ،۱۴۱۰ﻕ ،ﻣﺪﺍﺭﻙ ﺍﻻﺣﻜﺎﻡ ﻓﻲ ﺷﺮﺡ ﺷﺮﺍﺋﻊ ﺍﻻﺳﻼﻡ، مشهد، ﻣﺆﺳـﺴه ﺁﻝﺍﻟﺒﻴـﺖ علیهم السلام ﻻﺣﻴـﺎءﺍﻟﺘﺮﺍﺙ.
56
57)میرزای قمی، ابوالقاسم بن محمدحسن ، 1378ق، قوانین الاصول ،تهران، نشر مکتب العلمیه الاسلامیه.
57
58)میرمحمد صادقی، حسین؛ شایگان،محمد رسول، 1386ش،«راهکارهای مقابله با جرم کلاهبرداری رایانه ای در حقوق کیفری ایران»، فصل نامه دیدگاه های حقوقی دانشکده علوم قضایی و خدمات اداری، ش 42و43.
58
59)میرمحمد صادقی، حسین،1396ش، جرایم علیه اموال و مالکیت،تهران، انتشارات میزان، چ51.
59
60)میرمحمد صادقی،حسین، آذری متین،افشین، 1395، «روﯾﮑﺮد ﺟﺮم ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ ﺑﻪ ﺟﻌﻞ هویت ﺑﺮای ارﺗﮑﺎب ﮐﻼهبرداری»، آموزه های حقوق کیفری، ش 12 .
60
61)نجفی، محمد حسن ، 1362ق، جواهرالکلام فی شرح الشرائع الاسلام، بیروت، دار احیاء تراث العربی،ج41.
61
62)نصیری، علی، 1389ش،«مفهوم و جایگاه سنت از نگاه اسلام و مسیحیت» ، حدیث حوزه، ش1.
62
63)نقیبی، سید ابوالقاسم،1388ش، «قیاس مستنبط العله در فقه امامیه و حقوق ایران» ، ﺁﻣﻮﺯﻩﻫﺎﻱﻓﻘﻬﻲ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﻋﻠﻮﻡ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺭﺿﻮﻱ، ش ۳.
63
64)ورعی، سید جواد، 1394ش، «اختیارات حکومت در مجازات گنهکاران» ، پژوهش های فقهی، ش1.
64
65)وزیری، مجید؛ ارشاد حسینی، حجت، 1396ش، «بررسی احکام فقهی و حقوقی سرقت رایانهای» ، نشریه معرفت، ش233.
65
66) B.adigun, Tajudeen muhammed؛(2004), »The relevance of qiyas (analogical deduction) as a source of Islamic law in contemporary time«, LLM thesis,Ibrahim Ahmad Aliyu, Islamic Shari'ah Law ,faculty of law, ahmadu bello university(zaria,nigeria).
66
67) Binational working group on cross-border mass marketing fraud؛(2006), »A Report to the Minister of Public Safety and Emergency Preparedness Canada and the Attorney General of the United States « ,washington DC.
67
68) Brenner,Susan.w؛(2010),Cybercrime Criminal Threats from Cyberspace, published by praeger, California(usa).
68
69) Chung, Tae Jean؛(2008), »Policing Internet Fraud: A Study of the Tensions between Private and Public Models of Policing Fraudulent Activity in Cyberspace with Particular Focus on South Korea and Special Reference to the United Kingdom and the United States«, PhD Thesis, Advisor professor: David S.Wall, Philosophy, Faculty of Education, Social Sciences and Law, Leeds University(uk).
69
70) E.okon,etim؛(2012), »The sources and schools of Islamic jurisprudence« , American journal of social and management sciences, vol3 ,issue3.
70
71) Internet crime complaint center؛ (2017), annual report,usa , available at: https://pdf.ic3.gov/2017_IC3Report.pdf.
71
72) J. McGillivray,Robert, C.Lieske,Steven؛(2001),»Webjacking«,William Mitchell Law Review, vol27,issue3.
72
73) Koops,Bert-Jaap, Leenes,Ronald؛(2006),» Identity Theft, Identity Fraud and/or Identity-related Crime«, Datenschutz und Datensicherheit, no30.
73
74) Kunz,Michael,Wilson,Patrick؛(2004)Computer crime and computer fraud , Maryland(usa) ,department of criminology and criminal justice.
74
75) Law, Jonathan , A. Martin,Elizabeth؛(2009), Oxford Dictionary of Law, 7th edition, Oxford, Oxford University Press .
75
76) Levi, Michael؛(2007), »Associates, The Nature, Extent and Economic Impact of Fraud in the UK«, Report for the Association of Chief Police Officers’ Economic Crime Portfolio.
76
77) M. Finklea, Kristin؛ (2012),» Identity Theft: Trends and Issues«,Congressional Research Service(CRS Report for Congress in Washington).
77
78) MacGregor, David؛(2006), »Islamic law and its sources«, Platypus Magazine, no93.
78
79) Robinson,Neil؛(2012), Feasibility study for a European Cybercrime Centre: Final Report؛ Cambridge (uk), Rand Europe published.
79
80) T. Wells,Joseph؛(2009), Computer Fraud Case Book(THE BYTES THAT BITE)؛ New Jersey(United States), published by John Wiley & Sons.
80
81) Vasiua ,Lucian, Warren.b,Matthew , Mackaya ,David؛ (2003), »Defining Fraud: Issues for Organizations from an Information Systems Perspective«, 7th Pacific Asia Conference on Information Systems in Adelaide.
81
82) W. Brenner, Susan؛ (2010), Cybercrime Criminal Threats from Cyberspace, santa Barbara (usa), praeger.
82
83) Z. Celentano , Leslie and associates ,(2000), Computer Crime A Joint Report ؛ New Jersey, State of New Jersey Commission of Investigation and Attorney.
83
ORIGINAL_ARTICLE
حق نمایندگی اقلیت ها در اسناد بین المللی و حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران
نمایندگی حقی است بنیادین که تجلیگر حق حاکمیت است و به عنوان پدیدهای غیرقابل تفکیک از مردم در نظر گرفته میشود تا همه اقشار مردم- اقلیت و اکثریت- بتوانند برای تعیین منافع خویش، نمایندگانی را انتخاب کنند. تضمین حقوق اساسی اقلیتها، مستلزم به رسمیت شناختن حق نمایندگی مؤثر ایشان در یک نظام نمایندگی واقعی وکارآمد است. یک نظام نمایندگی مطلوب باید عملاً قادر به انعکاس ارادهی سیاسی اقلیت در کنار اکثریت مردم باشد و در غیراین صورت، حق حاکمیت مردم در تعیین سرنوشت خویش فاقد ضمانت اجرای مؤثر است. از شاخصههای دولت حقبنیاد و مردمسالار در دولت مدرن، مسأله حقوق اقلیتها و به نوعی تأمین و تضمین حداکثری حقوق آنها در عرصههای گوناگون بوده است که این مهم، تنها از طریق شناسایی حق نمایندگی برای اقلیتها حاصل خواهد شد. علیرغم اهمیت این حق بنیادین، اسناد بیالمللی به طرز بسیار محدودی به آن توجه نمودهاند. به طوری که مفهوم دموکراسی نمایندگی در مهمترین اسناد بینالمللی از جمله میثاقین (1966)، با قاطعیت تعریف و تجویز نشده است. در نظام جمهوری اسلامی ایران، اقلیتها، شهروند جامعهی اسلامی به شمار میروند که این مسأله جایگاه سیاسی یکسانی با اکثریت جامعه به آنها اختصاص میدهد و لذا حق نمایندگی برای اقلیتها -که مبتنی بر حق تعیین سرنوشت و حق برابری میباشد- همچون سایر شهروندان، در اصل (64 ق. ا.) مورد تأکید و تضمین قرار گرفته است. رویکرد قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران به اقلیتها، با اعتقاد به اشتراک در ارزش و کرامت انسانی و نیز دعوت به همگرایی پیروان ادیان مختلف حول مشترکات، الگویی منطقی و معقول را برای همزیستی و تعامل میان اقلیت و اکثریت ارائه داده است.
https://csiw.qom.ac.ir/article_1361_7af65cb91c9d0091858fa10a6e4882f5.pdf
2019-02-20
157
192
10.22091/csiw.2019.4444.1581
اقلیت
نمایندگی
انتخابات
اسناد بین المللی
حقوق اساسی ایران
داود
محبی
mohebbi.law82@yahoo.com
1
استادیار گروهحقوق عمومی،دانشکدهحقوق،دانشگاه قم
LEAD_AUTHOR
اعظم
طالب نجف آبادی
r.taleb2016@gmail.com
2
دانش آموخته ی کارشناسی ارشد حقوق عمومی، دانشکده حقوق، دانشگاه قم.
AUTHOR
1) اخوان، منیره،1395 ش،«حقوق اقلیتها در حقوق بینالملل و جمهوری اسلامی ایران»، فصلنامه مطالعاتی حقوق زنان، ش4.
1
2) اسلامی، رضا، محسن جیهانی، فاطمه، 1395ش، «حمایت از حقوق اقلیتها و امنیت ملی»، فصلنامه راهبرد، ش78.
2
3) اسلامی، رضا؛ قریشی، سیدرسول؛ 1393ش، «نقض حقوق بشر و جدایی طلبی در پرتو حق تعیین سرنوشت»، مجله تحقیقات حقوقی، ش65.
3
4) امیدی، علی، 1380ش، «خودمختاری و مدیریت مناقشات سیاسی جوامع دارای اقلیت قومی»، رساله دکتری روابط بینالملل، دانشگاه تهران، دانشکده حقوق.
4
5) امیدی، علی، 1385 ش، «قبض و بسط مفهومی حق تعیین سرنوشت در حقوق بینالملل»، مرکز امور حقوقی بینالمللی معاونت حقوقی و امور مجلس ریاست جمهوری، ش35.
5
6) امیدی، علی، 1387 ش، «گسترش مفهومی حق تعیین سرنوشت از استقلال ملل تحت سلطه تا حق دموکراسی برای همه»، فصلنامه حقوق مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران، ش2.
6
7) آریامنش، بشیر، 1390ش ،«حقوق اقلیتها از منظر قانون اساسی و موازین بینالمللی»، مجله تعالی حقوق، ش14 و 13.
7
8) پروین، خیرالله؛ سپهریفر، سیما، 1393ش،«حقوق اقلیتها در قانون اساسی»، فصلنامه مطالعات حقوق بشر اسلامی، ش6.
8
9) پیشگاهیفرد، زهرا؛ حسینی، سیدمحمد؛ حسینی، سیدعلی، 1394ش،«تحلیلی بر چگونگی پراکندگی کرسیهای مجلس شورای اسلامی ایران» پژوهشهای جغرافیای انسانی، ش1.
9
10)تقیزاده، جواد، 1385 ش،«شرایط خاص انتخابپذیری در انتخابات سیاسی»، مجله حقوق اساسی، ش7 و 6.
10
11)جامعی، محمدامین؛ حسینی، سیدحسن، 1396 ش،«بررسی حقوق اقلیتهای دینی از منظر فقه اسلامی»، مطالعات حقوق، ش15.
11
12)جاوید، محمدجواد، 1392ش،«تبعیض مثبت در اسلام و حقوق اقلیتهای دینی در حکومت اسلامی»، مجله حکومت اسلامی، ش67.
12
13)حق پناه، جعفر، 1382ش،«گزارش راهبردی: روند تدوین سیاست قومی در نظام جمهوری اسلامی ایران»، مطالعات راهبردی،ش19.
13
14)خلف رضایی، حسین؛حیدرنژاد، ولیالله؛ ناصری منشادی، حمید؛ 1396ش، «بررسی تطبیقی نسبت حق تعیین سرنوشت و حقوق اقلیتها در حقوق بینالملل ونظام جمهوری اسلامی ایران»، مطالعات حقوق عمومی،ش3.
14
15)دبیرنیا، علیرضا، 1395ش، (الف)«حاکمیت مردم در مفهوم مدرن»، پژوهشهای حقوق تطبیقی، ش3.
15
16)دبیرنیا، علیرضا،1395ش، (ب) «تحلیلی بر مفهوم نظام نمایندگی در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران با نگاهی تطبیقی به اندیشه سیاسی غرب»، پژوهشهای تطبیقی حقوق اسلام و غرب، ش1.
16
17)ذوالعین، نادر، 1374ش،«حمایت از حقوق اقلیتها در حقوق بینالملل»، مجله تحقیقات حقوقی،ش 15.
17
18)زارعی، بهادر؛ زینیوند، علی؛محمدی، کیمیا، 1392ش ،«حقوق اقلیتها از منظر اسناد بینالمللی، اسلام و قانوناساسی جمهوری اسلامی ایران»، فصلنامه پژوهشهای سیاسی جهان اسلام، ش1.
18
19)سونلسو، 1381 ش،«مطالعه تطبیقی در باب سلامت انتخابات و صلاحیت انتخاب شوندگان»، ترجمه احمد رنجبر، مجلس و راهبرد، ش36.
19
20)سیفی، سیدجمال، 1373ش،«تحولات مفهوم حاکمیت دولتها در پرتو اصل تعیین سرنوشت»، مجله تحقیقات حقوقی، ش15.
20
21)شریعتی، روحالله،1381ش، حقوق و وظایف غیرمسلمانان در جامعه اسلامی، قم: بوستان کتاب.
21
22)شعبانی، قاسم، 1373ش، حقوقاساسی و ساختار حکومت جمهوری اسلامی ایران، ، تهران: اطلاعات،ج2.
22
23)شکاری، روشنعلی؛ ملیحی، حمیدرضا؛ ممتازنیا، محمدسعید، 1396ش،«واکاوی فقهی آیه نفیسبیل و ادله هم سو و شمول آن نسبت به مناصب انتخابی در دولت مدرن»، پژوهشنامه قرآن و حدیث، ش21.
23
24)صورت مشروح مذاکرات مجلس بررسی نهایی قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران1358، 1364ش، تهران: مجلس شورای اسلامی، ج3.
24
25)طراز کوهی، حسین، قرهباغی، عبدالله، 1389ش،«تحلیل قاعده منع تبعیض نسبت به اقلیتها در حقوق بینالملل»، مجله حقوقی بینالمللی، ش42 .
25
26)عزیزی، ستار، 1387ش،«استقلال کوزوو، بررسی مشروعیت جدایی یکجانبه در حقوق بینالملل»، مجله حقوقی بینالملل، ش38.
26
27)عزیزی، ستار، 1394ش، حمایت از اقلیتها در حقوق بینالملل، چ دوم، تهران، گنج دانش.
27
28)عمید زنجانی، عباسعلی،بی تا، ایات الاحکام، تهران،خرسندی.
28
29)فضائلی، مصطفی، کرمی، موسی ، 1396ش، «اقلیتهای قومی در ایران یا اقوام ایرانی از نگاه ژورنالیستی تا دیدگاهی حقوقی» مجله مطالعات حقوق دانشگاه شیراز، ش3.
29
30)فضائلی، مصطفی، کرمی، موسی، 1395ش،«حمایت از حقوق فرهنگی اقلیتهای قومی در حقوق بینالملل با نگاهی به وضعیت کردها در ترکیه»،تهران، شهر دانش،چ1.
30
31)قاسمی، محمد علی، 1382ش،«اقلیتها در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران»، فصلنامه مطالعات راهبری، ش4.
31
32)قاسمی، محمدعلی،1381ش، بررسی راهکارهای افزایش مشارکت نهادین سیاسی گروههای قومی و اقلیت، تهران،نشر آن.
32
33)قرباننیا، ناصر، 1392 ش، «حقوق طبیعی و حقوق بشر»، مجله حقوق بشر، ش2 و 1.
33
34)کوهن، کارل، 1373ش، دموکراسی، ترجمه فریبرز مجیدی، تهران، خوارزمی.
34
35)گرجی، علیاکبر؛ خبری، حامد؛ میرمحمدصادقی، مریم، 1390ش، «تبعیض مثبت: تبعیض عادلانه یا درمان اثرات تبعیض»، مجله تحقیقات حقوقی، ش55.
35
36)لاگلین، مارتین، 1392ش، مبانی حقوق عمومی، ترجمه محمدزاسخ، تهران، نی،چ3.
36
37)لاهیجی، عبدالکریم، 1379ش،«مروری بر وضع حقوقی ایرانیان غیرمسلمان»، ایراننامه، ش74 و 73.
37
38)معین، محمد، 1386ش، فرهنگ فارسی، تهران، ادنا، ج1، چ14.
38
39)موسوی خمینی، روحالله، 1378ش، صحیفه امام، تهران: دفتر نشر آثار امام(ره) ، ج11 و 6، چ1
39
40)هاشمی، سید محمد،( ب) ،1392ش،حقوق اساسی و ساختارهای سیاسی، تهران: میزان، چ2.
40
41)هاشمی، سید محمد،(الف)، 1392ش، حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران، تهران: میزان، ج2، چ12.
41
42)هاشمی، سیدمحمد، 1391ش، حقوق بشر و آزادیهای سیاسی، تهران: میزان، چ2.
42
43)هریسی نژاد، کمالالدین، 1380ش،«نظری بر ابعاد حقوقی انتخابات و راههای توسعه آن»، نشریه دانشکده ادبیات دانشگاه تبریز، ش181-180
43
44)هکی، فرشید، 1391ش، گفتمان حقوق بشر برای همه، ، تهران، شهردانش،چ2.
44
45) Altmans, A& Wellman, C.H, (2009), a Liberal Theory of International Justice, Oxford University Press.
45
46) Capotorti, Francesco, (1985),"Minorities" in Rudolf Bemhard, Ed Encyclopedia of Pubic International Law, vol 8
46
47) Cassese, Antonio, (1995), Self Determation of People: a Legal Appraisal, Cambridge University Press.
47
48) Griffin, J., (2008), in Human Rights, Oxford University Press.
48
49) Kempin, Reuter,(2008-2009)," Dealing with Claim of Ethnic Minorities in International Law". Connecticut. Journal of International Law. Vol.24. Pp: 1-14
49
50) Levy, J.T, (2009), Vonstitutions without Social Contract, Sage press.
50
51) Magen, A. & Morlino, L., (2009), International Actors, Democratization and- the Rule of Law Anchoring- Democracy, Routledge Press.
51
52) Mclean, S.A.M., (2010), Autonomy, Consent& the Law, Routledge Carvendish Press.
52
53) Morlino, L, (2007), what is a Good Democracy: Theory& the Case of Italy, Routhledge press.
53
54) Nasstorm, S.(2007), the Legitimacy of the People, Sage Publication Come.
54
55) Oflynn, I., (2006), Deliberative Democracy& Divided Societies, Edinburg University Press.
55
56) Rawls, John, (2005), "a Theory of Justice", Publishers: Harvard University Press. Available at: http://books.google.com
56
57) Sihera, Elaine, (2002) "Managing diversity maza" Publisher: Anser Publishing. Available at: http://books.google.com
57
58) Smith, R.K.M., (2010), Text Book on International Human Rights, Fourth Edition, Oxford University Press.
58
59) Tennent Harrington, Baglay, (1950), General Principles and Problems in the International Frotection of Minorities, Geneva Imprimeries Popalaires.Pp:385-400
59
60) Troper.Michel, (2003),"the Logic of Justification of Judicial Review", International Jornal of Constitutional Law, Oxfors University Press and Newyork University School of Law, vol1.Pp:99-121
60
ORIGINAL_ARTICLE
حق زن بر مازاد نفقه در فقه امامیه و حقوق ایران و انگلیس
در اسلام، مرد با نکاح دائم، مکلف به تأمین نفقه زن است. مبنای فقهی وجوب نفقه، آیات و روایات و مبنای قانونی آن ماده )1106( قانون مدنی است. اصل وجوب نفقه، اجماعی است لکن ماهیت نفقه از نظر تملیک و یا امتاع بودن در لسان فقها اختلافی است. در قانون ایران در خصوص تملیک و یا امتاع بودن ماهیت نفقه، حکم خاصی وجود ندارد. قول به مالکیت زن بر نفقه، اختیاراتی در نحوه دخل و تصرف در آن به وی می دهد که این اختیارات در قول به امتاع بودن، وجود ندارد و یا دست کم بسیار کمتر و محدودتر است. در بین فقها در امتاع بودن انفاق اموالی مانند مسکن و خادم که استفاده از آنها مستلزم از بین رفتن عین نیست، هم چنین تملیک بودن اموالی که استفاده مستلزم از بین رفتن عین است، اختلاف نظری دیده نمیشود. تنها موردی که فقها در خصوص آن از نظر تملیک و یا امتاع بودن اتفاق نظر ندارند، اموالی از قبیل البسه است که در این مورد نیز عرف و عادت مسلم میتواند مبنای قضاوت و فصل خصومت بین زوجین باشد. در حقوق انگلیس نیز در دورهی زندگی مشترک چیزی مشابه نفقه وجود دارد اما به گستردگی و دقت نظر حقوق ایران و اسلام نیست. در این پژوهش با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی به تبیین نظر فقها در خصوص ماهیت نفقه از نظر تملیک و یا امتاع بودن و بیان نکات مشابه و متمایز نفقه در حقوق ایران و انگلیس پرداختهایم.
https://csiw.qom.ac.ir/article_1362_e66df2d4e806fafc05efb22551a3a692.pdf
2019-02-20
193
224
10.22091/csiw.2019.3095.1360
نفقه
تملیک
امتاع
حقوق انگلیس
سیف اله
محمدی نسب
saifmofidu@gmail.com
1
دانشآموخته دکتری فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشگاه مفید
LEAD_AUTHOR
قاسم
نظری
ghasemnazari@gmail.com
2
دانش آموخته دکترای فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشگاه یاسوج .
AUTHOR
1) قرآن کریم
1
2) ابن حزم، محمدعلی بن احمدبن سعیدبن حزم،1390ق،المحلی، مصر، مکتبه الجمهوریه العربیه.
2
3) ابن سعدون، نای ،1378ش ، حقوق زن از آغاز تا امروز (ترجمه گیتی خورسند) ، تهران، انتشارات امیرکبیر.
3
4) ابن قدامه، عبدالله بن احمدبن محمد،بی تا،المغنی، بیروت، دارالکتب العلمیه، ج8.
4
5) ابن المرتضی، احمد بن یحیی،1394ق،ا لبحر الزخار، بیروت، مؤسسه الرساله، چ2، ج3.
5
6) ابی البرکات، عبد السلام بن عبد الله بن الخضر بن محمد،1404،المحرر فی الفقه على مذهب الإمام أحمد بن حنبل ، الریاض ،الناشر : مکتبة المعارف ،چ2، ج2.
6
7) ارشدی، علی یار،بی تا، نفقه زوجه در حقوق ایران، انگلیس، هند ؛ بوستان توحید، بی جا.
7
8) اسدی، لیلا،1380ش، بررسی نفقه زوجه و اقارب در حقوق انگلستان، مجله فقه و حقوق خانواده، ش 24.
8
9) اسعدی، حسن،1387ش، خانواده وحقوق آن، مشهد، آستان قدس رضوی، چاپ سعید، چ1.
9
10)اصفهانى، سید ابو الحسن،1422ق، وسیلة النجاة (مع حواشی الإمام الخمینی) ، در یک جلد، قم ،مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینى قدس سره،چ1.
10
11)امامی، سیدحسن،1379ش،حقوق مدنی، کتابفروشی اسلامیه، تهران، چ4،ج4.
11
12)بیهقی، أبوبکر أحمدبن الحسین بن علی،1354ق،. السنن الکبری (سنن بیهقی) ، بیروت، دارالمعرفه،چ1، ج6.
12
13)جبعی عاملی(شهید ثانی) ، زین الدین، 1416ق ، مسالک الأفهام إلی تنقیح شرائع الإسلام، قم ،مؤسسه المعارف الإسلامیه.
13
14)---- --- ،1403ق، الروضة البهیة فی شرح اللمعه الدّمشقیّه، بیروت، دارالعلم الإسلامی، ج5.
14
15)جزیرى، عبد الرحمن ،1419ق، الفقه على المذاهب الأربعة و مذهب أهل البیت (ع) ، بیروت ،دار الثقلین، چ1، ج1.
15
16)جعفری لنگرودی، محمدجعفر،1353ش، حقوق خانواده، دوره متوسطه حقوق مدنی، چاپخانه حیدری.
16
17)جمعى از پژوهشگران زیر نظر شاهرودى، سید محمود هاشمى،1417ق، معجم فقه الجواهر،بیروت، الغدیر للطباعة و النشر و التوزیع، چ1، ج6.
17
18)حلی (علامه ) ، حسن بن یوسف بن المطهر،1410ق،الإرشاد الأذهان، قم، مؤسسه النشر الاسلامی، چ1، ج 2.
18
19)حلی (محقق ) ، ابوالقاسم نجم الدین جعفربن الحسن،1408ق، شرایع الاسلام، قم، مؤسسه اسماعیلیان ، ج3.
19
20)الخمینى، روح الله ،1420ق، تحریر الوسیلة، قم، دارالعلم،چ1، ج2.
20
21)-----------، 1404ق، زبدة الأحکام (للإمام الخمینی) ، سازمان تبلیغات اسلامى، تهران - ایران، چ1.
21
22)الخویی، سید ابوالقاسم،1410ق، منهاج الصالحین، ، المعاملات، ایران، قم، مطبعه مهر، ج2.
22
23)-----------،1378ق،مصباح الفقاهة من المعاملات،النجف الاشرف، المطبعه الحیدریه،ج7.
23
24)راغب الاصفهانى، حسین بن محمد،1404ق، مفردات غریب القرآن، دفتر نشر کتاب.
24
25)زیلعی، عبدالله بن احمد نسفی،1390ش، شرح الکنز، مشهد : مرکز اسناد آستان قدس رضوی ، ج3.
25
26)سبحانی، جعفر،1407ق، نظام النّکاح فی الشّریعه الإسلامیّه، ، قم، مطبعه اعتماد ،چ1، ج2.
26
27)الشربینی، محمد الخطیب،بی تا، المغنی المحتاج إلی معرفه ألفاظ المنهاج، دارالفکر، ج3.
27
28)شریف، علی،1376ش، نفقه و تمکین در حقوق خانواده ، نشر بشارت، چ1.
28
29)----------،1383ش، نفقه در حقوق ایران،چاپ از سازمان خانه چاپ، رساله دکترای سال تحصیلی ، دانشکده حقوق دانشگاه تهران
29
30)شیخ صدوق ، محمد بن على،1413ق، من لایحضره الفقیه، موسسه نشر اسلامى، قم، چ2، ج4.
30
31)صدر، سید محمد،1420ق، ما وراء الفقه، بیروت،دار الأضواء للطباعة و النشر و التوزیع، چ1، ج6.
31
32)صفایی، سید حسین؛ امامی، اسدالله ،1369ش،نکاح وانحلال آن، انتشارات دانشگاه تهران، ج1.
32
33)---- --- ، 1378ش ، مختصر حقوق خانواده ، نشر دادگستر، تهران.
33
34)صمدی ، محمد،1386ش، بررسی و تحلیل مبانی الزام زوج به پرداخت نفقه ، پایان نامه کارشناسی ارشد حقوق خصوصی، استاد راهنما : سید مصطفی محقق داماد، قم، دانشگاه مفید.
34
35)طباطبایی، علی بن سید محمدعلی،1418ق، الریاض، باب النّفقات، قم، مؤسسه آل البیت،چ1، ج12.
35
36)طباطبایی، سید محمد ،بی تا، المناهل، باب النفقات، مؤسسه آل البیت.
36
37)طباطبایى، سید محمد حسین،1363ش، المیزان فی تفسیر القرآن ، ترجمه : سید محمد باقر همدانى، تفسیر المیزان،قم، دفتر تبلیغات اسلامى، ج 4.
37
38)طوسی، محمد بن حسن،1351ش، المبسوط، طهران، المکتبه المرتضویه لإحیاء الآثار الجعفریه، ج5.
38
39)---------،1411ق،الخلاف،قم، مؤسسه النشرالإسلامی، چ1، ج4.
39
40)عارف البصری،1401ق،نفقات الزّوجه فی التّشریع الاسلامی، بیروت، مطبعه الإسلامیه الحدیثه، چ1.
40
41)فاضل هندی، محمد بن الحسن،1420ق، کشف اللّثام، کتاب النّکاح، باب النّفقات ، قم، مؤسسه النشرالإسلامی،چ1.
41
42)فرشتیان ، حسن،1371ش، نفقه زوجه در حقوق ایران و مطالعه تطبیقی ، قم، انتشارات حوزه علمیه قم، چ1.
42
43)قمّى، سید صادق حسینى روحانى ،1415ق، فقه الصادق (ع) (للروحانی) ، قم ،دار الکتاب - مدرسه امام صادق (ع) ، چ1.
43
44)کاتوزیان، ناصر،1375ش ، حقوق مدنی خانواده ، تهران، انتشارات دانشگاه تهران.
44
45)کاسانی، علاءالدین أبوبکر بن سعود ،1417ق،البدائع الصنائع فی ترتیب الشرائع، ، بیروت، دارإحیاء التزاث العربی، ج4.
45
46)لنکرانى، محمد فاضل موحدى ،1421 ق، تفصیل الشریعة فی شرح تحریر الوسیلة - النکاح، قم ،مرکز فقهى ائمه اطهار (ع) ، چ1.
46
47)مجلسی (علامه) ، محمدباقربن محمدتقی ،1403ق، بحارالأنوار، ، بیروت، مؤسسه الوفاء، ج2.
47
48)محقق داماد، سید مصطفی 1365ش،بررسی فقهی حقوق خانواده، نکاح وانحلال آن، نشر علوم اسلامی، چ1.
48
49)محقق، محمدباقر،بی تا، حقوق مدنی زوجین در زمان زناشویی از دیدگاه قرآن، بنیاد قرآن.
49
50)محقق سبزواری، محمد باقر بن محمد مؤمن،1423ق،کفایة الأحکام، تحقیق مرتضى الواعظی الأراکی . قم ، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، دفتر انتشارات اسلامى، چ1، ج2 .
50
51)مرغینانی ، علی بن ابی بکر برهان الدین بخاری،بی تا، الهدایة : شرح بدایة المبتدی، ج2.
51
52)مصطفی سعید، سعید،بی تا، فی مدی استعمال حقوق الزوجیه وما تقیَّد به فی الشریعه الاسلامیه والقانون المصری الحدیث، مصر، مطبعه الاعتماد.
52
53)مطهرى، مرتضى،1382ش، نظام حقوق زن در اسلام، تهران ،انتشارات صدرا، چ21.
53
54)موسوى اردبیلى، عبدالکریم ،1388ش، استفتائات، 1جلد، قم ،نجابت ، چ4.
54
55)نجفی، محمد حسن ، 1366ش ، جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام ، المکتبه الإسلامیّه ، تهران.
55
56)نوری، میرزا حسن،1321ق، مستدرک الوسائل، تهران، چاپ سنگی، بی نا، ج3.
56
57) Domestic proceedings and Magistrate's court Act 1978, section 2.
57
58) Cretney, S . and Msson, J . and Bailey-Harris, R . (2002) Principles of Family Law, London : Sweet & Maxwell .
58
59) Barlow, A . (2007) ' Family law and housing law : Asymbiotic relationship?' in R . Probert (ed) , Family life and the law, Aldershot : Ashgate.
59
60) Mee, J . (1999) The property rights of cohabitees, oxford : hart
60
61) Pahl, J . (1989) Money and Marriage, Basingstoke : Macmillan,
61
62) J.Masson and S.M crentney,( 1997) Principles of family law. London, sweet and Maxwell, sixth Edition.
62
63) Historical Background of Alimony Law and its present Statutory Structure,(1939), 6 Law and Contemporary Problems.
63