TY - JOUR ID - 1179 TI - تأملی بر جایگاه نافرمانی مدنی در اسناد بین‌المللی، فقه سیاسی شیعه و نظام حقوقی ایران JO - پژوهش تطبیقی حقوق اسلام و غرب JA - CSIW LA - fa SN - 2476-4213 AU - ارسطا, محمد جواد AU - اکبری, مینا AD - استادیار دانشکده حقوق پردیس فارابی دانشگاه تهران. AD - دانشجوی دکتری حقوق عمومی پردیس فارابی دانشگاه تهران Y1 - 2017 PY - 2017 VL - 4 IS - 2 SP - 31 EP - 60 KW - نافرمانی مدنی KW - مقاومت در برابر قانون KW - فقه سیاسی شیعه KW - نظم حقوقی KW - نظارت DO - 10.22091/csiw.2018.2136.1214 N2 - نافرمانی مدنی مسئله­ای است که در سال­های اخیر به‌طور جدی مورد توجه قرار گرفته و حدود و ثغور آن مورد بحث واقع شده است. در کشور ایران نیز از مسائل جدید محسوب می­شود و هنوز مطالعات قابل توجهی در این زمینه صورت نگرفته است. ضعف نظری در این زمینه موجب شد به‌منظور توسعه ادبیات حقوق عمومی، بررسی دقیق­تر و جامع­تری در این زمینه صورت گیرد؛ لذا مقاله­ی حاضر به دنبال پاسخ به این پرسش است که نافرمانی مدنی در فقه سیاسی شیعه و نظام حقوقی داخلی و بین­المللی چه جایگاهی دارد؟ به منظور تبیین این دیدگاه­ها از روش تحلیلی و توصیفی استفاده کرده­ایم. دقت در نظم حقوقی بین‌المللی نشان داد که این منابع الزاماتی را برای دولت در عرصه‌ی تدوین قانون و اتخاذ تصمیمات در نظر گرفته‌اند. بدین معنی که دولت را ملزم به رعایت حقوق شناسایی‌شده برای شهروندان می‌دانند و شهروندان را در مقابل دولتی مکلف می‌دانند که به تکالیف خود عمل نموده باشد. افزون بر آن، با ارائه دلایل متعدد ثابت شد، از منظر فقه سیاسی شیعه، انتقاد و بیان خطاهای حکومت در یک جامعه اسلامی نه تنها حق، بلکه از تکالیف شهروندان محسوب می‌شود و تحت شرایطی این انتقاد می­تواند در قالب نافرمانی مدنی صورت گیرد. در نظام جمهوری اسلامی ایران نیز با رعایت ضوابطی خاص، می­توان نافرمانی مدنی را یکی از وجوه اصل هشتم قانون اساسی دانست. UR - https://csiw.qom.ac.ir/article_1179.html L1 - https://csiw.qom.ac.ir/article_1179_104a4f80a35b54a5de595e9b19a60d18.pdf ER -