بررسی فقهی حقوقی مقابله با قاچاق زنان با نگاهی به اسناد بین‌المللی

نوع مقاله : علمی و پژوهشی

نویسنده

عضو هیأت علمی دانشکده علوم جنایی دانشگاه علوم انتظامی امین

چکیده

قاچاق زنان درجوامع امروزی، شکل منظم و سازمان‌یافته به خود گرفته و جهانی شده است. فرایند جهانی شدن از یک طرف و افزایش مشتریان خاص زنان قاچاق شده و گسترش فقر و شرایط اقتصادی از عوامل تأثیرگذاری است که ارتباط قاچاق و تجارت زنان را با فحشا و فساد امری غیر قابل انکار می‌‌نماید و کرامت انسانی، سلامت اخلاقی و شخصیت زن را در معرض خطر جدی قرار می‌دهد. در نتیجه، این بزه آثار و پیامدهای شوم و زیانبار اجتماعی، فرهنگی و اخلاقی قابل توجهی در جامعه بر جای می‌‌گذارد. این پژوهش با رویکرد تطبیقی، مبانی فقهی و حقوقی (قوانین و مقررات داخلی) و اسناد بین‌المللی مبارزه با این پدیده را بررسی می‌کند. به دنبال تحولات بین‌المللی، پروتکل راجع به پیشگیری و مبارزه با قاچاق اشخاص به‌ویژه زنان و کودکان، الحاقی به کنوانسیون پالرمو سال 2000، به تصویب اعضای مجمع عمومی سازمان ملل متحد رسید. در این میان، ارائه گزارش‌هایی مبنی بر قاچاق زنان و کودکان از ایران به کشورهای همسایه، سبب شد تا قانون مبارزه با قاچاق انسان در سال 1383 به‌سرعت به تصویب برسد. یافته‌‌های پژوهش حاکی از آن است که قانونگذار ایران صرفاً به اتخاذ تدابیر کیفری اکتفا کرده و از تدابیر پیشگیرانه و حمایتی و حتی اتخاذ سیاست جنایی متناسب غفلت ورزیده است؛ در صورتی که اسناد بین‌المللی مقابله با قاچاق زنان، علاوه بر جرم‌انگاری و برخورد کیفری با این پدیده به پیش‌بینی تدابیر غیرکیفری نیز توجه داشته است.
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Jurisprudential and Legal Analysis of Combating against Female Trafficking with a Glance at the Relevant International Documents

نویسنده [English]

  • Saiyd Atarzadih
چکیده [English]

 In modern societies, female trafficking has taken an organized and systematic form and has found a global spread. This process of global spread, together with an increase in the smuggling due to the economical issue of poverty are among the elements that play a role in female trafficking, resulting in sex slavery and prostitution, while at the same time it takes human dignity and moral heath at a serious risk. As a result, this offence results in social, cultural and moral repercussions in different societies. With a comparative approach, the present study reviews this problem from a legal and jurisprudential point of view, taking a look at the Iranian rules and regulations as well as the relevant international documents. Following some international developments, the Protocol to Prevent, Suppress and Punish Trafficking in Persons, especially Women and Children (also referred to as the Trafficking Protocol or UN TIP Protocol) was rarified by the United Nations General Assembly in 2000. Meanwhile, reports of women and children from Iran having trafficked to some neighboring countries caused the Act against Human Trafficking to be rarified quickly in Iran in 2005 (1383 a. h.).  The present study has an attempt to show that the Iranian legislator has merely taken penal measures, while it has neglected preventive and suppressive ones. It has even neglected the relevant policies. This is while the international documents not only penalize this kind of smuggling; they also take non-criminal, preventive measures as well.

کلیدواژه‌ها [English]

  • human trafficking
  • prostitution
  • penal policies
  • war (al-moharebeh)
  • Corruption on Earth
  1.  قرآن کریم

     آزمایش، علی،1365ش، «زمینه‌های حقوق جزای بین‌المللی در قانونگداری ایران»، نشریه مؤسسه حقوق تطبیقی، شماره 3.

    1.  السان، مصطفی،1384ش، «قاچاق زنان و کودکان برای بهره‌کشی جنسی (از منع جهانی تا حمایت از بزه‌دیدگان)»، فصلنامه علمی پژوهشی رفاه اجتماعی، ش 16.
    2. اشتری، بهناز،1380ش، قاچاق زنان بردگی معاصر، تهران، اندیشه برتر.
    1. اسعدی، سید حسن،1386ش، جرائم سازمان‌یافته فراملی، نشر میزان.
    2. اردبیلی، احمد بن علی،1411ق، مجمع الفایده و البرهان، مؤسسه نشر اسلامی، ج8.
    3. ترقی، محمد علی،1354ش، فرهنگ خیام، ‌تهران، کتابفروشی اسلامیه، چ7.
    4. جبعی عاملی،بی‌تا، زین‌العابدین، الروضه البهیه فی شرح اللمعه الدمشقیه، بیروت، دار العالم الاسلامی، ج9.
    5. حبیب زاده، محمد جعفر،1379ش، محاربه در حقوق کیفری ایران، تهران، دانشگاه تربیت مدرس.
    6. حر عاملی، محمد بن حسن،1376ش، وسایل‌الشیعه، تهران، مکتبه الاسلامیه.
    7. حلی، حسن یوسف بن مطهر،1420ق، تحریر الاحکام ، قم، مؤسسه الامام الصادق، ج2.
    8. خویی، ابوالقاسم،1366ش، مصباح الفقاهه ، قم، حیدریه، ج6.
    9. دهخدا، علی اکبر،1373ش، لغتنامه، تهران، دانشگاه تهران، ج3.
    10. سرخسی، شمس الدین،بی‌تا، المبسوط ، بیروت، دار المعرفه، ج15.
    11. شمس ناتری، محمد ابراهیم،1380ش، سیاست کیفری ایران در قبال جرائم سازمان‌یافته با رویکرد به اسناد بین‌المللی، رساله دکتری دانشگاه تربیت مدرس.
    12. شهید ثانی، زین الدین،1414ق، مسالک الافهام ، قم، مؤسسه معارف اسلامی، ج30.
    13. عالی پور، حسن،1388ش، قاچاق زنان بزهی بر ضدکرامت زنان، فصلنامه شورای فرهنگی اجتماعی زنان، س12، ش 45.
    14. عبادی، شیرین،1373ش، تاریخچه و اسناد حقوق بشر در ایران، تهران، روشنگران.
    15. علی پور، عباس،1389ش، بررسی وضعیت قاچاق انسان در ایران (معضلات و پیامدها) و ارائه راهکارهای مناسب برای کنترل این پدیده اجتماعی، فصلنامه ره‌نامه سیاستگذاری سیاسی، دفاعی و امنیتی، س1، ش2.
    16. فرزامی، هوشنگ،1381ش، حقوق جزای بین‌المللی، مجله کانون وکلا، ش141.
    17. کلانتری، کیومرث و زارعی، محمد،1389ش، قاچاق زنان به قصد فحشا (از منظر فقه جزایی و حقوق کیفری)، س2، ش2.
    18. لنکرانی، محمد فاضل،1406ق، تفصیل الشریعه فی شرح تحریر الوسیله، کتاب الحدود، قم، مطبعه العلمیه.
    19. لنگرودی، محمد جعفر،1370ش، ترمینولوژی حقوق، گنج دانش.
    20. مرعشی، سید محمد حسن،1370ش، افساد فی الارض از دیدگاه قرآن و روایات و عقل، مجله قضایی و حقوقی دادگستری، ش2.
    21. مقدسی، محمد باقر،1385ش، بررسی مساله قاچاق انسان و شناسایی چالش‌‌های حقوقی آن، مرکز پژوهش‌‌های مجلس شورای اسلامی.
    22. موسوی خویی، سید ابوالقاسم،بی‌تا، مبانی تکمله المنهاج ، نجف، مطبعه الآداب، ج1.
    1. موثقی، سید احمد و اسفندیاری،1387ش، گلپر، «قاچاق انسان، بردگی در عصر جدید»، فصلنامه سیاست، دوره 38، ش3.
    2. نجفی، شیخ محمد حسن،1981م، جواهر الکلام ، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ج41.
    3. _________________،1367ش، جواهر الکلام ، بیروت، دار الکتب الاسلامیه، ج22.
    4. نوبهار، رحیم،1385ش، قاچاق زنان برای روسپیگری از منظر آموزه‌های اسلامی با نگاه به مقررات بین‌المللی و حقوق ایران، فصلنامه مدرس علوم انسانی، دوره 10، ش 3.
    5. Trafficking in Women and Children: Mekong Sub-Region, p.2, in http://www.unifem-eseasia.org/resouces / traffic2.htm[2014/08/08].
    6. International Convention of 30 September 1921 for the Suppression of the Traffic in Women and Children.
    7. Cole, Helen (2009), "Human Trafficking: Implications for the Role of the Advanced Practice Forensic Nurse", J Am Psychiatric Nurses Assoc.
    8. National Research Council Staff (1996), Understanding Violence against Women, National Academy Press, Washington DC, USA.
CAPTCHA Image