%0 Journal Article %T ماهیت، شرایط و آثار اصل ضرورت نظامی در دو نظام حقوقی اسلام و حقوق بشردوستانه بین‌المللی %J پژوهش تطبیقی حقوق اسلام و غرب %I دانشگاه قم %Z 2476-4213 %A عظیمی شوشتری, عباسعلی %D 2016 %\ 08/22/2016 %V 3 %N 2 %P 99-122 %! ماهیت، شرایط و آثار اصل ضرورت نظامی در دو نظام حقوقی اسلام و حقوق بشردوستانه بین‌المللی %K ضرورت نظامی %K حقوق مخاصمات مسلحانه %K حقوق بشردوستانه بین المللی %K حقوق اسلام %R 10.22091/csiw.2018.1685.1144 %X برداشت­های  متناقض از اصل ضرورت نظامی و وجود ابهام در ماهیت و آثار و شرایط این اصل در حقوق مخاصمات مسلحانه، منجر به حملات مکرر به مناطق مسکونی و اهداف غیر نظامی به ویژه در جنگ­های اخیر شده است. این واقعیت، بررسی دوباره اصل مذکور در مقررات بین­المللی و ابهام­زدایی از آن را ضرورت  بخشیده است. یکی از بهترین روش­ها برای رفع این ابهام­ها، می­تواند یک مطالعه تطبیقی درخصوص ضرورت نظامی در حقوق مخاصمات مسلحانه بین­المللی با نظام­های دیگر، باشد. نظام حقوقی اسلام یکی از این نظام­هاست. پس سؤال اصلی مقاله حاضر این است که «رویکرد دو نظام حقوقی اسلام و حقوق مخاصمات مسلحانه به ماهیت، شرایط و آثار اصل ضرورت نظامی چیست؟» با روش تحقیق توصیفی تحلیل و با استناد به مقررات معاهداتیِ حقوق مخاصمات مسلحانه و رویه قضایی دیوان­های بین­المللی و منابع حقوقی اسلام و عملکرد جنگی پیامبر (ص) و با استفاده از روش­های تفسیری و اصولی و تطبیقی، به این نتیجه رسیدیم که این دو نظام، مشترکات بسیاری در این حوزه دارند اما در برخی موارد مانند لزوم وجود اصل مصلحت و محدودیت قابلیت استناد به ضرورت نظامی به جنگ­های مشروع، و همچنین آثار حقوقی این اصل، تفاوت­هایی وجود دارد؛ از جمله این که حقوق اسلام ضرورت را جزئی از عناصر جرم تلقی نکرده و آن را صرفاً سالب مسئولیت می­داند. %U https://csiw.qom.ac.ir/article_1010_0fba13409d36f13cc1a15498bbe128fb.pdf