TY - JOUR ID - 1055 TI - تعدی و تفریط به عنوان رفع کننده مانعِ مسئولیت مدنی در فقه امامیه و اختلاف آن با نهاد تقصیر در کامن لا JO - پژوهش تطبیقی حقوق اسلام و غرب JA - CSIW LA - fa SN - 2476-4213 AU - دیلمی, احمد AU - رستمی, محمدزمان AU - رستمی, محمدهادی AD - دانشیار گروه حقوق خصوصی، دانشگاه قم AD - استادیار گروه اقتصاد، دانشگاه قم. AD - دانشجوی دکتری فقه و حقوق خصوصی، دانشگاه شهید مطهری. Y1 - 2016 PY - 2016 VL - 3 IS - 3 SP - 51 EP - 76 KW - تعدی KW - تفریط KW - مسئولیت مدنی KW - ضمان KW - امانت KW - ید (استیلاء) DO - 10.22091/csiw.2016.1055 N2 -     این مقاله درصدد بررسی نقش تعدی و تفریط در مسئولیت مدنی است و این‌که آیا تعدی و تفریط، از جمله مبانی مسئولیت مدنی است، یا رفع­کننده­ی مانعِ مسئولیت مدنی می‌باشد. نظر مشهور قائل به مبانی بودنِ تعدی و تفریط، و این­همانیِ تعدی و تفریط با تقصیر است. نظر صحیح، رفع یکی از موانع مسئولیت، توسط این دو نهاد و تباین ماهویِ آنها با نهاد تقصیر در نقش و کارکرد است؛ گرچه رابطه آن از نظر مفهومی، عموم و خصوص مطلق است. به عبارت دیگر، تقصیری که در فقه، جامعِ تعدی و تفریط است، با نهادِ تقصیر در مسئولیت مدنی از لحاظ کارکرد، تباین دارد. نهاد تعدی و تفریط در موضعی ایفای نقش می‌کند که استیلاء بر مال دیگری و رابطه‌ امانی - که مانعِ مسئولیت است - موجود باشد و تعدی و تفریط این مانع را رفع می­کند. مشترکات این دو نهاد در برخی مصادیق، باعث این­همانیِ مفهوم این دو، نخواهد شد. UR - https://csiw.qom.ac.ir/article_1055.html L1 - https://csiw.qom.ac.ir/article_1055_fb83417ab73580256d294419d49bded4.pdf ER -