2024-03-29T18:41:43Z
https://csiw.qom.ac.ir/?_action=export&rf=summon&issue=182
پژوهش تطبیقی حقوق اسلام و غرب
2476-4213
2476-4213
1396
4
4
جایگاه ستون فقرات نظام حقوقیِ رومی ژرمنی در حقوق اسلام و ایران: تحلیل فقهی حقوقی تقسیم بندی حقوق عینی و دینی
نصراله
جعفری خسرو آبادی
در نظام حقوقی رومی ژرمنی در یک تقسیم بندی کلی، و بر مبنای تفکیک حقوق اموال از تعهدات، حقوق مالی به دو قسم عینی و شخصی تقسیم بندی میشوند که نظر به اهمیت ساختاری این تقسیم بندی، از آن به عنوان ستون فقرات این نظام حقوقی یاد میشود. اما در حال حاضر با غلبه رویکرد مادی و تغییر مفهوم مال، این تقسیم بندی مورد انتقادات شدیدی واقع شده و برخی ادعای ناپدید شدن آن را دارند. این تقسیم بندی بدون اینکه مبنای قانونی داشته باشد، به نظام حقوق ایران نیز سرایت کرده و مورد پذیرش اغلب حقوقدانان واقع شده و بسیاری از دیگر تاسیس های حقوقی را تحت تاثیر خود قرار داده است، در حالی که به موجب دلائل متعددی از جمله پذیرش نظریه مالکیت مال کلی و مالکیت منافع که از جمله تاسیس های اساسی و کلیدی حقوق اسلامی می باشند، وجود این تقسیم بندی به شدت مورد تردید است و بر فرض پذیرش این تقسیم بندی ، مصادیق حقوق عینی و دینی ، با حقوق خارجی یکسان نخواهند بود. در این راستا، بازگشت به تقسیم بندی سنتی و بومی «حق و ملک» مورد پیشنهاد نگارنده است.
حقوق عینی و دینی
حق و ملک
دین
مال کلی بر ذمه
2018
02
20
1
24
https://csiw.qom.ac.ir/article_1213_920a9b769e2cf588e93be9b066f75e91.pdf
پژوهش تطبیقی حقوق اسلام و غرب
2476-4213
2476-4213
1396
4
4
عملکرد داعش از دیدگاه قواعد حقوق اسلامی و حقوق بین الملل بشردوستانه
کارن
روحانی
فرید
سلطان قیس
پس از حمله نیروهای ائتلاف به افغانستان و عراق، گروه های مسلّح مبتنی بر عقاید و باورهای مذهبی در هر دو کشور ظهور و گسترش یافت. اگرچه ساختار کلّی و مانیفست این گروه ها منبعث از تفکرات گروه القاعده بود، اما عملکرد و دیدگاه هرکدام از گروه ها، در پاره ای از مسائل، متفاوت از سایر همفکرانشان بروز می کرد. اما وجه اشتراک تمامی این گروه ها، داشتن افکار ایدئولوژیک و استناد به مبانی دین اسلام و مذهب اهل سنت در اقداماتشان می باشد. با این حال، با ظهور داعش و اقدامات و عملکرد غیرانسانی و هولناک آن در سوریه و عراق، هم در هنگام بروز درگیری ها و هم پس از سیطره بر شهرها و روستاها سؤالات بیشماری در ذهن ناظران و منتقدین مطرح شده است. در این نوشتار این رفتارها از دیدگاه حقوق بشردوستانه بین المللی و احکام و قواعد حقوق اسلامی بین المللی (السیر) بررسی شده و تفاوت عملکرد این گروه با قواعد حقوق بین الملل و حقوق اسلام مورد بحث قرار گرفته است.
داعش
حقوق بین الملل بشر دوستانه
حقوق اسلامی
السیر
2018
02
20
25
52
https://csiw.qom.ac.ir/article_1221_317c5cf0c7d358b330e79822fdd2e06a.pdf
پژوهش تطبیقی حقوق اسلام و غرب
2476-4213
2476-4213
1396
4
4
مبانی رویکرد حقوقی متن باز در اسناد بین المللی حقوق بشر و ارزیابی قابلیت استناد به آنها در فقه امامیه و حقوق ایران
سید حسن
شبیری زنجانی
جعفر
نظام الملکی
رویکرد حقوقی متن باز به معنای تأمین امکان دسترسی آزاد به فورمول تولید نوآوری، اطلاعات نوآورانه و سایر لوازم مورد نیاز در نوآوری برای سایرین به ویژه مبتکرین دیگرمی باشد. این امر به منظور زمینه سازی ارزیابی نوآوری مذکور و ارتقاء آن و همچنین تسهیل و تسریع سایر نوآوریها بر مبنای دانش به دست آمده از نوآوری مورد نظر می باشد. آزادی اندیشه و آزادی بیان، آزادی اطلاعات، آزادی ارتباطات و حق توسعه مبانی حقوق بشری قابل استناد برای رویکرد حقوقی متن باز هستند. بر مبنای نتایج مقاله حاضر با توجه به تأکید و تقویت اصول و مؤلفه های اصلی حاکم بر رویکرد مذکور در مبانی فوق، هر یک از این مبانی در ارتباط با تأمین و تضمین دسترسی آزاد به فورمول تولید نوآوری ها و سایر اطلاعات و لوازم مورد نیاز در نوآوری مبنایی قابل استناد هستند. بر مبنای نتایج این مقاله نه تنها هر یک از مبانی فوق با فقه امامیه و حقوق ایران منطبق هستند؛ بلکه در آن دو به عنوان حقوق اساسی مورد تأکید نیز می باشند، که این امر قابلیت اعمال رویکرد حقوقی متن باز در حقوق موضوعه ایران را در موارد ضرورت، به موازات نظام حقوق مالکیت فکری، به اثبات می رساند.
رویکرد حقوقی متن باز
حقوق بشر
فقه امامیه
حقوق ایران
2018
02
20
53
90
https://csiw.qom.ac.ir/article_1222_00016f1a29be9a77efa4be3b6be49dc1.pdf
پژوهش تطبیقی حقوق اسلام و غرب
2476-4213
2476-4213
1396
4
4
پژوهشی تطبیقی درباره مفهوم، ماهیت و شرایط اصل تناسب در حقوق بشردوستانه بین المللی و حقوق اسلام
عباسعلی
عظیمی شوشتری
سید مرتضی
حسینی فاضل
اصل تناسب در پروتکل الحاقی یک و نیز اساسنامه دیوان کیفری بینالمللی به عنوان یک قاعده حقوقی عرفی تدوین شده است. با این حال مفهوم، ماهیت و نیز شرایط اعمال آن با ابهاماتی روبروست. در حقوق اسلام نیز به ویژه در موضوع دفاع، احکامی بیان گردیده که با اصطلاح نوپیدای «اصل تناسب» همگونی دارند. بررسی تطبیقی این اصل به منظور تبیین نقاط اشتراک و افتراق این دو نظام حقوقی و نیز تلاش برای کاستن از ابهامهای اصل تناسب ضروری مینماید. پرسش این است که وجوه اشتراک و تمایز دو نظام حقوقی پیشگفته در این زمینه کدامند؟ بهرهگیری از روش تحقیق کیفی و بکارگیری اصول استنباط و تفسیر حقوقی و فقهی و همچنین بهرهگیری از روشهای تطبیقی نشان داد تفاوتهای این دو نظام حقوقی در مفهوم و برخی شرایط اصل تناسب بنیادین است. چه اینکه حقوق اسلامی به دلیل اهمیت حفظ جان انسانها، کاربرد اصل تناسب را در گسترهای محدودتر از حقوق بینالملل جایز میداند.
اصل تناسب
حقوق اسلام
حقوق بین الملل بشردوستانه
قاعده ضرورت
قاعده تفکیک
2018
02
20
91
118
https://csiw.qom.ac.ir/article_1223_e237c0ea8b2e1d796f29cce6c331c802.pdf
پژوهش تطبیقی حقوق اسلام و غرب
2476-4213
2476-4213
1396
4
4
نقش کلینیک های حقوقی دانشگاهی و مسجد محور در ارتقای آموزش حقوق بشر در جوامع مسلمان
مصطفی
فضائلی
فاطمه السادات
حق شناس
در دهههای اخیر آموزش حقوق بشر به عنوان عامل مهم توسعه فرهنگ حقوق بشر در جهان، همواره دغدغه اصلی فعالان حقوق بشری و نهادهای بین المللی بوده است. در این زمینه، تلاشهای زیادی صورت گرفته و از جمله مهمترین آنها اعلامیه سازمان ملل متحد در رابطه با آموزش و کارآموزی حقوق بشر است که طی قطعنامه 137/66 مورخ 19 دسامبر 2011 مجمع عمومی سازمان ملل متحد به تصویب رسید. با این حال، آموزش حقوق بشر هنوز نتوانسته به طور مطلوب ارتقا یافته و به اهدافش دستیابد که به نظر میرسد فقدان شیوه آموزشی مناسب از مهمترین دلایل این ناکامی باشد. علاوه بر این، آموزش حقوق بشر در جوامع مسلمان با چالش مضاعف تقابل گفتمان دین و حقوق بشر دست به گریبان است. از اینرو نوشتار حاضر سعی دارد ضمن تبیین کلینیکهای حقوقی دانشگاهی، مزایای شیوه آموزش کلینیکی حقوق بشر را توضیح داده و با ارایه این شیوه آموزشی در بستر کلینیکهای حقوقی مسجد محور، در جهت رفع معضلات کلینیکهای حقوقی دانشگاهی گام بر دارد و نشان دهد چگونه کلینیکهای حقوقی مسجد محور می توانند از یکسو مطابق اسناد بین المللی موجود شیوه آموزشی کم هزینه، بومی، مشارکتی، تعاملی و پایدار برای آموزش حقوق بشر در جوامع مسلمان ارایه کنند و از سوی دیگر از تقابل گفتمان دین و حقوق بشر بکاهند.
حقوق بشر
کلینیک های حقوقی دانشگاهی
آموزش حقوق بشر
کلینیک های حقوقی مسجد محور
2018
02
20
119
140
https://csiw.qom.ac.ir/article_1227_fcfb02c3b026c0baddb420f39d31ebc0.pdf
پژوهش تطبیقی حقوق اسلام و غرب
2476-4213
2476-4213
1396
4
4
بررسی تطبیقی ضمانت اجرای تخلف متعهد از انجام تعهد (مطالعه در حقوق ایران و نظام کامن لا و رومی ژرمنی)
رضا حسین
گندم کار
اجرای تعهدات ناشی از قرارداد یکی از مباحث مهم حقوق قراردادهاست. در صورتی که یکی از طرفین عقد یا یکی از آنها از انجام تعهدات قراردادی خویش خودداری نماید، راهحلهای مختلفی در نظامهای گوناگون حقوقی برای این موضوع پیشبینی شده است. در حقوق ایران نیز ضمانت اجرای این نوع تخلف نه در ضمن یک قاعده عام و کلی در مبحث آثار قراردادها بلکه در قالب مواد متعدد قانونی در عقودی مثل بیع، اجاره، مزارعه و شروط ضمن عقد بیان شده است. اولین راهحل درخواست الزام متعهد توسط متعهدله از دادگاه است و اگر این الزام ممکن نشود با هزینهی متعهد توسط شخص ثالث زمینه اجرای تعهد فراهم میشود و به عنوان آخرین راهحل شخص زیاندیده از تخلف میتواند قرارداد را فسخ کند. در سایر نظامهای حقوقی راهحلهای گوناگونی از جمله فسخ قرارداد در صورت تخلف متعهد از اجرای تعهد برای جبران زیان زیاندیده از تخلف از اجرای قرارداد پیشبینی شده است.در حقوق کامن لا در صورت عدم اجرای تعهد از طرف متعهد، اصل کلی مطالبه خسارت است.در نظام حقوقی رومی و ژرمنی متعهد له مخیراست اجرای تعهد را مطالبه یا درخواست فسخ قرار داد را بنماید. در حقوق ایران هم اصل، الزام متعهد به اجرای تعهد است اما این راه حل با رعایت شرایطی قابل پذیرش می باشد. بررسی تحلیلی و تطبیقی موضوع در نظامهای مختلف حقوقی و انطباق آن با حقوق ایران مورد بررسی در این مقاله است. این مقاله در یک مقدمه و چهار گفتار ارائه میشود.
قرارداد
اجبار متعهد
فسخ قرارداد
خسارت
اصل لزوم
2018
02
20
141
166
https://csiw.qom.ac.ir/article_1228_29e6e24c87644c7321257d3b1091a234.pdf
پژوهش تطبیقی حقوق اسلام و غرب
2476-4213
2476-4213
1396
4
4
بررسی تطبیقی مسئولیت مدنی ناشی از حیوان در حقوق اسلام و غرب
علیرضا
یزدانیان
عباس
نیازی
مسئولیت ناشی از حیوان از روزگار کهن در جوامع بشری مطرح بوده است. هرچند فروضی از این مسئولیت که یکی از اقسام مسئولیت ناشی از اشیاء است در برخی از قوانین مطرحشده، اما مورد پژوهش مستقلی در حقوق کشورمان واقع نشده است و با توجه به استفاده از حیوانات در جوامع شهری و روستایی این مقاله به مطالعه تطبیقی مبنای مسئولیت ناشی از حیوانات در فقه و حقوق برخی از کشورهای اسلامی و فرانسه و انگلیس پرداخته است. همچنین مصادیقی از مسئولیت ناشی از حیوان، مانند فرار یا گمشدن حیوان، در قوانین ایران پیشبینینشده است، بنابراین سعی شده است با رجوع به فقه و حقوق تطبیقی، مسئول در این فروض مشخص شود. نتیجهای که حاصل شد آن است که این مسئولیت همیشه مبتنی بر تقصیر مالک یا متصرف حیوان نیست و مبانی دیگر مانند مسئولیت محض و تعهد به ایمنی نیز در مسئولیت مدنی ناشی از حیوان حاکم است و در خسارت ناشی از حیوانات در شهر یا روستا مستندات طرح مسئولیت شهرداری یا دهیاری ارائه شد و پیشنهاد توزیع مسئولیت به نحو « تضاممی » میان مسئولین در فروضی داده شد.
مسئولیت
حیوان
مالک
محافظ
تقصیر
2018
02
20
167
192
https://csiw.qom.ac.ir/article_1230_ce94cc6a9c6070140020be9f7ebcd09d.pdf