2024-03-29T14:15:18Z
https://csiw.qom.ac.ir/?_action=export&rf=summon&issue=270
پژوهش تطبیقی حقوق اسلام و غرب
2476-4213
2476-4213
1400
8
3
مسئولیت مدنی ناشی از آسیب به شخصیت مطالعه تطبیقی در فقه امامیه، حقوق ایران و انگلیس
احمد
امیری
حجت
مبین
محمدعلی
خورسندیان
سیروس
حیدری
هر چند که در همه نظامهای حقوقی، شخصیت و کرامت انسانی، مورد احترام است و برای صدمه به آن، با وجود شرایطی مسئولیت کیفری نیز تعیین شده است، لیکن مسئولیت مدنی ناشی از آسیب به شخصیت، بهویژه در حقوق ایران کمتر مورد توجه قرار گرفته است. بر همین مبنا، مسئله اساسی در این مقاله مطالعه نهاد مسئولیت مدنی، شرایط و معیارهای آن و شیوههای جبران خسارت در فقه و حقوق ایران و مقایسه آن با حقوق انگلستان میباشد. روش تحقیق، روش تحلیلی، توصیفی و تطبیقی است. مسئولیت مدنی ناشی از آسیب به شخصیت در فقه امامیه و حقوق ایران، تحت عنوان کلی «هتک حرمت» و در حقوق انگلستان تحت عنوان «بدنام کردن» مورد مطالعه قرار میگیرد. معیار بدنام کردن در حقوق انگلستان، «تنزل اعتبار از دید افراد خوش فکر جامعه» و معیار هتک حرمت در حقوق ایران و فقه امامیه، «ورود آسیب به شخصیت» است. شرایط مسئولیت نیز بر اساس این دو معیار در این نظامها متفاوت است. در حقوق انگلستان بر خلاف حقوق ایران، جبران خسارت در بدنام کردن، اصولاً از طریق مالی صورت میپذیرد که میزان آن توسط دادگاه تعیین میشود.
شخصیت
هتک حرمت
بدنام کردن
مسئولیت مدنی
خسارت معنوی
2021
09
23
1
32
https://csiw.qom.ac.ir/article_1840_43d6d315ffc11aa98bb19f3d96fa03f3.pdf
پژوهش تطبیقی حقوق اسلام و غرب
2476-4213
2476-4213
1400
8
3
تقدم پرداخت سرقفلی مستأجر نسبت به تخلیه در حقوق ایران، اسلام و فرانسه
لیلا
جوانمرد
سیامک
ره پیک
مطابق قانون روابط موجر و مستأجر مصوب 1376 در زمان اتمام مدت قرارداد اجاره، مستأجر واجد حق سرقفلی، ملزم به تخلیه و موجر نیز مکلف به پرداخت قیمت سرقفلی به ایشان می باشد اما در قانون مذکور صراحتاً تعیین نشده که ایفای کدام یک از این تکالیف، مقدم بر دیگری است. تقدم یا تأخر پرداخت سرقفلی نسبت به تخلیه، مسألهای است که پاسخ به آن بر سرمایه مستأجر، جهت استمرار کسب در محل جدید اثرگذار خواهد بود. در پاسخ به سؤال مزبور، میان حقوقدانان اختلاف نظر وجود دارد. برخی تخلیه ملک را منوط به دریافت عوض سرقفلی میدانند؛ حال آن که گروهی دیگر قائل به ضرورت تخلیه پیش از دریافت این مبلغ میباشند. در این نوشته، با روش توصیفی و تفسیری، تلاش شده تا علاوه بر تشریح نظرات مختلف پیرامون مسأله مزبور در حقوق ایران، نظری که مطابق آن دریافت سرقفلی، مقدم بر تخلیه است با بررسی حقوق اسلام و فرانسه مورد تبیین قرار گیرد و در نهایت تقویت گردد و از این طریق به رفع ابهامی که برای محاکم در این رابطه وجود دارد، کمک شود.
مستأجر
سرقفلی
تخلیه
اجاره تجاری
2021
09
23
33
64
https://csiw.qom.ac.ir/article_1873_a3886964de5fdf33ad15c5c6b175268e.pdf
پژوهش تطبیقی حقوق اسلام و غرب
2476-4213
2476-4213
1400
8
3
مطالعه تطبیقی جنین آزاری در نظام کیفری انگلستان، آمریکا و ایران
محمد علی
حاجی ده آبادی
عاطفه
حسن نژاد
نازنین
نصیری جامی
امروزه حمایت از سلامت جنین بیش از هر زمان دیگری مورد توجه کنشگران عرصه سلامت و تقنین قرار گرفته است . جنینآزاری عنوانی است که همگام با پیشرفتهای علم پزشکی در چند دهه اخیر دچار تحول شده است و صرفاً رفتارهایی که منتج به سقط جنین میشود را در بر نمی گیرد بلکه سایر رفتارهای عمدی که موجب آسیب هایی غیر از سقط میشوند و همچنین رفتارهایی که عمدتاً ناشی از غفلت یا بیاحتیاطی فرد حامل جنین یا دیگران میباشند را نیز در بر میگیرد. این مقاله با روش توصیفی-تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانهای، به بررسی و مقایسه قوانین کیفری ایران، آمریکا و انگلستان در حوزه جنینآزاری می پردازد. در خصوص جنینآزاریهای عمدی بهویژه سقط جنین ، اکثر نظامهای کیفری دنیا بهخصوص نظامهای کیفری سه کشور مورد بحث در این پژوهش قوانین متعددی را تدوین نمودهاند، اما جنینآزاریهای ناشی از غفلت یا بیاحتیاطی کمتر مورد توجه قانونگذاران قرار گرفته است . یافتههای پژوهش حاکی از این است که در بعضی از ایالات امریکا همچون ایالت کارولینای جنوبی این مسئله مورد اهتمام بیشتری قرار گرفته است. در نظام کیفری انگلستان و ایران به مسئله جنینآزاریهای ناشی از غفلت توجه چندانی نشده است؛ هرچند در ایران به طوری موردی در قانون نحوه اهدای جنین به زوجین نابارور تا حد اندکی به مقابله با چنین رفتارهایی پرداخته شده است.
جنین
آزار
جنین آزاری
بارداری
جنین آزاری عمدی
جنین آزاری ناشی از غفلت
2021
09
23
65
88
https://csiw.qom.ac.ir/article_1804_5e7657b24fa539794b25c314519ff182.pdf
پژوهش تطبیقی حقوق اسلام و غرب
2476-4213
2476-4213
1400
8
3
مطالعه تطبیقی جایگاه حقوقی آثار مبیّن واقعیت در حقوق ایران و ایالات متحده
محمود
حکمت نیا
زینب
شعبانی
کاربرد کلمات «مصنف»، «پدیدآورنده» و «ایجاد» ذیل تعریف «اثر» در ماده (۱) قانون حمایت حقوق مؤلفان و مصنّفان و هنرمندان (1348) بر لزوم وجود عنصر خلق و آفرینش جهت برخورداری آثار از حمایت دلالت دارد. این مسئله حمایت از آثار مبین واقعیت را با چالشی جدی مواجه میسازد. آثار بیانگر واقعیت، آثار مشتمل بر گردآوری و روایتگری واقعیات، عکسها و نقشههای جغرافیایی هستند که واقعیات یا جنبههایی از جهانی که در آن زندگی میکنیم را شرح میدهند؛ یعنی دادهها و اطلاعات دربارهی جهان که کشف میشوند و حاصل عمل خلق و آفرینش نیستند. این آثار به علت متشکل بودن از مواد واقعی قلمروی عمومی بهطور گسترده و نیز الزامات نقل دقیق واقعیات در برخی مصادیق آن، همچون زندگینامهها و تاریخچهها، با عدم قطعیت چشمگیری در تشخیص «واقعیت» از «بیان واقعی» روبهرو هستند. پژوهش حاضر با بهکارگیری روش توصیفی-تحلیلی در بررسی جایگاه حقوقی آثار بیانکننده واقعیت و مطالعه تطبیقی احراز اصالت در انواع مختلف این آثار در حقوق آمریکا، با توجه به ماهیت متفاوت آنها، در صدد بیان وضعیت این موضوع در حقوق ایران برآمده و نتیجه میگیرد حقوق ایران در تشخیص ماهیت متمایز این آثار شکست خورده است.
آثار بیانگر واقعیت
اصالت
حقوق مالکیت ادبی و هنری
واقعیت
2021
09
23
89
116
https://csiw.qom.ac.ir/article_1872_41658ec83f4e143da3b7df4f5d4c3895.pdf
پژوهش تطبیقی حقوق اسلام و غرب
2476-4213
2476-4213
1400
8
3
مقایسه نظریه تفکیک قوا در اندیشه بنژامن کنستان و ولایت فقیه از منظر قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران
حسن
خسروی
فتح اله
رحیمی
محمد جواد
حسینی
با مداقه در نظریه بنژامن کنستان در باب تفکیک قوا و جایگاه ولایت فقیه در اصل پنجاه و هفتم قانون اساسی ایران می توان این دو را در زمینه روابط و مناسبات قوای حاکم همسو و همنوا دانست. در اندیشه های کنستان قدرت به پنج شاخه تقسیم می شود که یکی از آنها نقش «قوه تعدیل کننده» دارد و جایگاهی بالاتر از قوای دیگر داشته و در موارد ضروری و بروز مشکل در روابط قوا به حلوفصل امور میپردازد. از این منظر، با نقش ولی فقیه در نظارت و هدایت قوای حاکم و وظایف وی در ساختار سیاسی دولت اسلامی شباهت بسیاری بهویژه در خصوص قوه تعدیل کننده دارد. در این پژوهش، با رویکردی توصیفی-تحلیلی و مقایسهای، به چینش قوا در قانون اساسی و جایگاه ولی فقیه به عنوان مرجع تعدیل کننده روابط قوا و حل و فصل کننده اختلافات بین قوهای و درون قوهای با اندیشههای بنژامن کنستان پرداخته شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد که جایگاه ولی فقیه در قانون اساسی ایران، تعیین سیاستهای کلی نظام اسلامی، حل معضلات و اختلافهای میان قوا دقیقاً منطبق با نظریات کنستان میباشد و این جایگاه بدون تصریح مستقیم در متن قانون اساسی در ذیل بسیاری از اصول برای مقام رهبری به عنوان ولی فقیه جامعالشرایط تجلی یافته است.
ولایت فقیه
بنژامن کنستان
روابط قوا
قانون اساسی
قوه تعدیل کننده
2021
09
23
117
128
https://csiw.qom.ac.ir/article_1871_37a933b807182bf46e97e4ac483c92d4.pdf
پژوهش تطبیقی حقوق اسلام و غرب
2476-4213
2476-4213
1400
8
3
بررسی تطبیقی شرایط اعمال و اجرای قاعده مقابله با خسارت در نظام حقوقی ایران و آمریکا
جعفر
سلمان زاده
حمید
مسجدسرائی
به هنگام نقض تعهّدی قانونی یا قراردادی از جانب عامل زیان، شخصی که در معرض ورود زیان قرار میگیرد، می بایست بهسان انسان متعارف رفتار کرده و اقدامهای متعارفی را برای دوری از زیانهای قابل اجتناب انجام دهد. استقرار تکلیف منوط به این است که نخست تعهّدی زیر پا گذاشته شود و متعهّدله از نقض تعهّد آگاه گردد و امکان مقابله با خسارت را داشته باشد. با توجه به عدم پیشبینی صریح قاعده مقابله با خسارت در حقوق ایران، طبیعی است که شرایط و نحوه انجام مقابله با زیان نیز تبیین نگردیده است. تحت چه شرایطی تکلیف مقابله با زیان بر عهده زیاندیده قرار میگیرد؟ چنانچه زیاندیده محجور باشد، وظیفه رویارویی با خسارت بر عهده چه کسی خواهد بود؟آیا به هنگام نقض احتمالی قرارداد نیز امکان اعمال قاعده مقابله با خسارت وجود دارد تعهّد زیاندیده برای مقابله با خسارت، تعهّدی به وسیله است یا تعهّد به نتیجه؟ و مسائلی از این قبیل که مطالعه تطبیقی آنها با حقوق آمریکا میتواند ضمن شناساندن نقاط قوت و ضعف آن، به یاری رویه قضایی و مقنّن در تبیین قاعده مقابله با خسارت بشتابد.
آگاهی زیاندیده
خسارات قابل اجتناب
مقابله با خسارت
نقض تعهّد
2021
09
23
139
166
https://csiw.qom.ac.ir/article_1914_9a53bea186bde9033d218762a35b5843.pdf
پژوهش تطبیقی حقوق اسلام و غرب
2476-4213
2476-4213
1400
8
3
انتقال قهری و قراردادی اموال به فرزندخوانده در حقوق آمریکا (با نگاهی به حقوق ایران)
محمد حسن
صادقی مقدم
زهره
افشار قوچانی
سرپرستی کودکان و نوجوانان بی سرپرست یا بدسرپرست در حقوق ایران شباهتهای زیادی به نهاد فرزندخواندگی در حقوق آمریکا دارد، با این تفاوت بنیادین که سرپرستی در حقوق ایران منتج به برقراری رابطه والد-فرزندی واقعی میان سرپرست و فرزندخوانده نشده و صرفاً موجد حقوق و تکالیفی مشابه آن است. این رابطه حقوقی موجب آثاری مالی و غیرمالی در روابط طرفین خواهد شد که یکی از مهمترین آثار مالی، همواره، امکان تحقق ارث میان ایشان یا وصیت نمودن اموال به نفع یکدیگر بوده است. پژوهش حاضر، با تمرکز بر حقوق امریکا و رویه قضائی موجود در این کشور، سعی بر این داشته تا فروض مختلف تحقق ارث میان فرزندخوانده و سرپرست، فرزندخوانده و بستگان سرپرست، و فرزندخوانده و والدین واقعی وی را مورد مطالعه قرار دهد. افزون بر این، امکان استناد به وصیت منعقده به نفع فرزندخوانده در فروض انعقاد وصیت مستقیم از جانب سرپرست یا وصیت غیرمستقیم از جانب بستگان سرپرست را بررسی نماید. در این راستا، نگاهی به حقوق ایران و قوانین مدون در این باره نیز وجود داشته است.
فرزندخوانده
سرپرست
والدین واقعی
ارث
وصیت
2021
09
23
167
196
https://csiw.qom.ac.ir/article_1916_ac6481af08240b5ee4168185018d8a8d.pdf
پژوهش تطبیقی حقوق اسلام و غرب
2476-4213
2476-4213
1400
8
3
مصادیق عسر و حرج منجر به طلاق در عقد نکاح در قانون ایران و فرانسه
عزیزاله
فهیمی
بحث عسر و حرج در نکاح که به زوجه اختیار طلاق میدهد از مباحث مهم در زندگی خصوصی خانوادهها و راه خلاصی است برای رهایی زوجه از زندگی پرمشقتی که با زوج دارد. از آن جایی که این مسأله مبتلا به خانوادههای ایرانی و غیرایرانی مثل فرانسه است در این مقاله به بررسی مصادیق تحقق عسر و حرج در نکاح در قانون ایران و فرانسه پرداختهایم. بدیهی است که در این زمینه برخی مشترکات و برخی تفاوتها در مصادیق تحقق عسر و حرج وجود دارد. از موارد مشترک در مصادیق عسر و حرج میتوان از ترک زندگی مشترک به مدت قابل توجه، ابتلای زوج به بیماریهای صعبالعلاج، سوءمعاشرت زوج و محکومیت قطعی زوج به زندان نام برد. در مورد مصادیق غیر مشترک میتوان به عدم پرداخت نفقه، عقیم بودن زوج، ازدواج مجدد زوج، اشتغال زوج به شغل مغایر با مصالح خانوادگی و استفاده مستمر از داروهای روانگردان در حقوق ایران و نیز ارتکاب زنا از ناحیه احد زوجین، طول کشیدن مفارقت جسمانی به مدت 6 سال، تحقیر و توهین احد زوجین یا مفقودالاثر شدن یکی از آنها در قانون فرانسه اشاره نمود.
قاعده عسر و حرج
نکاح
عسر و حرج در نکاح
قانون مدنی ایران و فرانسه
2021
09
23
197
224
https://csiw.qom.ac.ir/article_1799_fb09262beb27ca80e1fd6a577fee8cfe.pdf
پژوهش تطبیقی حقوق اسلام و غرب
2476-4213
2476-4213
1400
8
3
حق بر محرمانگی تصاویر درمانی بیمار در حقوق ایران (اسلام) و غرب
ناصر
قاسمی
استفاده از تصاویری که در طول فرایند درمان و مراقبت توسط پزشک از بیمار تهیه میشود میتواند حریم خصوصی و حق بر تصویر بیمار را در معرض تهدید قرار دهد و منجر به افشای هویت بیمار شود. حق بر محرمانگی تصویر درمانی بیمار در عرصه حقوقی در زمره حق بر شخصیت و در قلمرو حقوق اسلامی در جرگه حقالناس (حق العباد) قرار میگیرد. از سوی دیگر، این تصاویر فرصتهای بینظیری در عرصه آموزش و تحقیق در اختیار پزشکان قرار میدهد. با توجه به آنکه بر اساس حق افراد بر تصویر خویش هیچکس نمیتواند بدون رضایت از فردی عکس یا فیلم تهیه کند، امروزه تعدادی از نظامهای حقوقی داخلی بهمنظور محافظت از حقوق بیمار و جلوگیری از ایجاد اختلافات احتمالی میان پزشک و بیمار، شرایط استفاده صحیح از تصاویر بیمار را پیشبینی کردهاند. افشا نکردن هویت بیمار، اخذ رضایت آگاهانه و نگهداری ایمن سه شرط اصلی در استفاده از تصاویر درمانی بیمار است. با توجه به ضرورت رعایت حق محرمانگی تصاویر درمانی بیمار، پژوهش حاضر به شیوه توصیفی-تحلیلی با هدف دستیابی به اصول و ضوابط صیانت از این حق برای قانونگذاری در ایران، بررسی و تحلیل رهاوردهای ناشی از نظریههای علمی و نگرشهای حقوقی مراکز بینالمللی مانند کمیته بینالمللی ویراستاران مجلات پزشکی و انجمن حمایت از پزشکی کانادا و کشورهای غربی نظیر استرالیا، انگلستان و کانادا را موردتوجه قرار داده است.
حق تصویر
رضایت آگاهانه
حریم خصوصی
محرمانگی
تصاویر درمانی
2021
09
23
225
254
https://csiw.qom.ac.ir/article_1918_2a51be6987366d594a4104b81bf421fd.pdf
پژوهش تطبیقی حقوق اسلام و غرب
2476-4213
2476-4213
1400
8
3
حقوق مالکیت فکری در شعبده بازی: مطالعه در حقوق آمریکا و ایران با ملاحظه فقه امامیه
سید محمدهادی
قبولی درافشان
مصطفی
بختیاروند
اکرم
آقامحمدی
سید محمد صالح
قبولی درافشان
شعبده بازان با استفاده از ترفندهایی موجبات سرگرم شدن تماشاگران را فراهم می کنند. ایجاد ترفندهای مذکور، گاه، مستلزم صرف وقت و هزینه زیادی توسط شعبده بازان است که سبب می شود این گروه، توقع حمایت از تلاش فکری خود و جلوگیری از تقلید و بهرهبرداری غیرمجاز از آن را داشته باشند. ظهور فناوری دیجیتال، با امکان کپی کردن و انتشار انبوه و سریع ترفندها، ضرورت این حمایت را دوچندان کرده است. در این مقاله، که به روش توصیفی تحلیلی نگاشته شده، این نتیجه به دست آمده است که در فقه امامیه، مانعی برای مشروعیت و در نتیجه، حمایت از ترفندهای شعبده بازی وجود ندارد. در حقوق آمریکا و ایران، حمایت از شعبده بازان از طریق حقوق مالکیت فکری در قالبهای حق مؤلف، حق اختراع، علامت تجاری و اسرار تجاری، امکان پذیر است که هر یک مزایا و معایبی دارند. به عنوان راهکاری جایگزین، قواعد خودتنظیمی اتحادیه های صنفی شعبده بازان می تواند حمایت نسبی را از این گروه تأمین کند.
ترفند
حقوق مالکیت فکری
سِحر
شعبده
قواعد خودتنظیمی
2021
09
23
255
282
https://csiw.qom.ac.ir/article_1844_ed7000217f82ee6efdd1a7664824cb60.pdf