پژوهش تطبیقی حقوق اسلام و غرب

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اعضای هیات تحریریه

اصول اخلاقی انتشار مقاله

بانک ها و نمایه نامه ها

پیوندهای مفید

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

اطلاعات آماری نشریه

اخبار و اعلانات

معیارهای ارزیابی مصلحت کودک در فقه امامیه، حقوق ایران و کنوانسیون حقوق کودک

نوع مقاله: علمی و پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه حقوق خصوصی دانشگاه تربیت مدرس

2 دانش آموخته کارشناسی ارشد حقوق خصوصی دانشگاه تربیت مدرس

چکیده

 اولیای قانونی در کلیه‌ی اقدامات مالی و غیرمالی خویش نسبت به کودک مکلف به رعایت مصالح وی می‌باشند. تعریف «مصلحت» در همه‌ی نظام‌های حقوقی توأم با گونه‌ای ابهام تعمدی است تا در شرایط گوناگون قابلیت تطبیق پذیری را داشته باشد. این ابهام در ساحت‌های تقنین، قضا و اجرا می‌تواند پدیدار شود و موجب گردد که ارزیابی مصلحت از چارچوب‌های معینی پیروی نکند. این مسأله در تبیین حدود و ثغور مصلحت کودک، به عنوان رکن اصلی حقوق وی، از اهمیت فزون‌تری برخوردار است. از ‌این ‌رو در این نوشتار، با هدف ارائه‌ی راهکاری اولیه برای کاستن از این بی‌قاعدگی وسیع، با تحلیل موضع نظام حقوقی ایران با ابتناء بر فقه امامیه و نیز رویه قضایی، و موضع کنوانسیون حقوق کودک با لحاظ  ملاحظات کلی کمیته حقوق کودک، کوشیده‌ایم معیارهایی کلان برای ارزیابی مصلحت کودک استخراج نماییم. از این رو در این مقاله ضمن ایجاد تمایز مفهومی میان مصلحت با اصطلاحات مشابه، نمونه‌هایی از ضوابط شکلی و ماهوی برای تعیین مصادیق آن پیشنهاد می‌شود.
 
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Assessment Criteria of the child’s expediency In Imamiyah Jurisprudence, Iranian Law and the UN Convention on the Rights of the Child

نویسندگان [English]

  • mohammad bagher parsapur 1
  • Susan Noorbakhsh 2

چکیده [English]

Abstract
In every financial or non-financial actions concerning children, legal parents are bound to observe their child’s prudence. But, "prudence" concept is ambiguous in all legal systems in order to be accommodative in various conditions. This ambiguity can be appeared in the legislative, judicial and executive fields and provoke the assessing of the prudence not be in certain standards. This issue is vital specially in determining the child's prudence ambits as a main element of his right. Hence, for reducing of this vast irregularity, we have represented in this article some elementary solutions by analyzing Iranian legal system, based on Imamieh Feqh and jurisprudence, and also United Nations Convention on the Rights of the Child, based on the general comments of the Child’s Rights Committee and have made an essay to find some major criteria for assessing of child's "prudence". So, in this research some conceptual distinctions between prudence and similar concepts and also some examples of procedural and substantive norms for its instance determining are suggested.

کلیدواژه‌ها [English]

  • child
  • parents' guardianship
  • prudence criterion
  • the United Nations Convention on the Rights of the Child
  • prudence concept
مراجع

 

  1. ابن‌فارس، احمد، بی‌تا، معجم مقاییس اللغه، تحقیق عبدالسلام محمدهارون، قم، مکتبه الکلام الاسلامی، بی‌چا.
  2. اسدی، لیلاسادات، 1388ش، حق کودک بر بودن با والدین و خویشاوندان، فقه و حقوق خانواده، ش51.
  3. ایزدهی، سیدسجاد، 1392ش، ضوابط مصلحت در فقه شیعه، سیاست متعالیه، ش1.
  4. ———، 1393ش، مصلحت در فقه سیاسی شیعه، تهران، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، چ1.
  5. بازگیر، یدالله، بی‌تا، آرا قانون مدنی در آیینه آرا دیوان‌عالی کشور: حقوق خانواده، تهران، فردوسی، چ4.
  6. بوطی، محمدسعیدرمضان، 2005م، ضوابط المصلحه فی الشریعه الاسلامیه، دمشق، دارالفکر، چ4.
  7. پیرعباسی، یحیی، 1387ش، ملاقات طفل با اقربا، تعالی حقوق، ش29-30.
  8. توحیدی، احمدرضا، 1382ش، تحلیل کنوانسیون حقوق بشر در پرتو جهان‌شمولی حقوق بشر، ندای صادق، ش31.
  9. توکلی، اسدالله، 1384ش، مصلحت در فقه شیعه و سنی، قم، مؤسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی (ره)، چ1.
  10. جوادی آملی، عبدالله، 1379ش، ولایت‌فقیه: ولایت فقاهت و عدالت، قم، اسرا، چ2.
  11. حرعاملی، محمدبن‌حسن‌، 1409ق، تفصیل وسائل الشیعه إلى تحصیل مسائل الشریعه، قم، مؤسسه آل‌البیت علیهم‌السلام‏، چ1.
  12. حکیم، محمدتقی، 1979م، الأصول العامه للفقه المقارن، قم، مؤسسه آل البیت علیهم‌السلام للطباعه و النشر، بی‌چا.
  13. حلی، حسن بن یوسف، 1425ق، نهایه الوصول الی علم الأصول، قم، موسسه الإمام الصادق علیه‌السلام، چ1.
  14. خمینی [امام]،‌ سید روح‌الله، 1379ش، کتاب البیع،‌ تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره)، بی‌چا.
  15. خوانساری، سیداحمد، ، 1355ق، جامع المدارک، تهران، مکتبه الصدوق، بی‌چا.
  16. خویی، ابوالقاسم، ، 1407ق، النکاح، قم، دارالهادی، بی‌چا.
  17. ———، 1419ق، محاضرات فی أصول الفقه، تقریرمحمداسحاق فیاض، قم، مؤسسه النشرالاسلامی، چ1.
  18. ———، 1371ش، مصباح‌ الفقاهه،‌ تقریرمحمدعلی توحیدی، بی‌جا، بی‌چا.
  19. روحانی،‌ سید محمدصادق،‌ 1412ق، فقه‌ الصادق، قم، مؤسسه دارالکتاب، بی‌چا.
  20. رهبر، مهدی، 1382ش الف، تحلیل کاربردهای مصلحت در فقه امامیه، پایان‌نامه دکتری، دانشگاه امام صادق علیه‌السلام.
  21. ———، 1382ش ب، مقایسه جایگاه مصلحت در فقه امامیه و اهل سنت، دین و ارتباطات، ش17.
  22. زحیلی، وهبه، 1388ش، استصلاح و پویایی فقه، مطالعات اسلامی، شماره49-50، 1379.
  23. طوسی، محمدبن‌حسن، 1387ق، المبسوط فی فقه الإمامیه، تصحیح سیدمحمدتقی کاشفی، تهران، المکتبه المرتضویه لإحیاء الآثارالجعفریه‌، بی‌چا.
  24. ———، 1407ق، تهذیب الأحکام، تصحیح حسن الموسوی خرسان، تهران، دارالکتب الاسلامیه، چ4.
  25. عاملی [شهید اول]، محمدبن‌مکی، 1400ق، القواعد و الفوائد، تصحیح سیدعبدالهادى حکیم‌، قم، منشورات مکتبه المفید، بی‌چا.
  26. علیدوست، ابوالقاسم، 1390ش، دین، شریعت و مصلحت، قبسات، ش61.
  27. ———، 1390ش، فقه و مصلحت، تهران، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، چ2.
  28. فتحی، یوسف، 1387ش، مناسبات مصلحت و تکلیف در اندیشه سیاسی امام خمینی (ره) ، انقلاب اسلامی، ش13.
  29. قافی، حسین و شریعتی فرانی، سعید، 1392ش، اصول فقه کاربردی: اصول عملیه و تعارض ادله، تهران، سمت، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، چ1.
  30. کاتوزیان، ناصر، 1372ش، حقوق خانواده، تهران، شرکت سهامی انتشار با همکاری بهمن برنا، چ3.
  31. کلینی، ‌‌محمدبن‌یعقوب، 1388ق، الکافی، قم، دارالکتب الاسلامیه، بی‌چا.‌
  32. گلپایگانی، سیدمحمدرضا، بی‌تا، الهدایه، قم، دارالقرآن الکریم، بی‌چا.
  33. مجلسی، محمدباقر، 1403ق، بحارالانوار، بیروت، مؤسسه الوفاء، بی‌چا.
  34. مطهری، مرتضی، 1370ش، اسلام و مقتضیات زمان، قم، صدرا، بی‌چا.
  35. ———، 1389ش، فلسفه اخلاق، در مجموعه آثار، تهران، صدرا، چ6، ج22.
  36. مظفر، محمدرضا، 1374ش، أصول الفقه، قم، اسماعیلیان، چ5.
  37. معاونت آموزش دادگستری استان تهرانhttp://www.ghavanin.ir
  38. معاونت آموزش قوه قضاییه، 1388ش، آسیب‌شناسی فقهی قوانین حقوقی قانون مدنی، تهران، جنگل، چ1.
  39. مقدادی، محمدمهدی، زمستان1390ش، جایگاه و تأثیر مصلحت در سرپرستی کودک از دیدگاه فقه و حقوق، مطالعات راهبردی زنان، ش54.
  40. مکارم شیرازی، ناصر، 1404ق، أنوار الأصول، تقریراحمد قدسی، قم، نسل جوان، بی‌چا.
  41. مکرم، علی، 1392ش، نرم‌افزار بانک اطلاعات آرا دادگاه‌ها و نظریات مشورتی.
    1. Canadian coalition for the rights of children, (2009), best interests of the and application for Canada, child meaning.
    2. carbon, june, (october2014), legal applications of the best interest of the child standard: judicial rationalization or a mesure of institutional competence?, pediatrics,vol134.
    3. Committee on the Rights of the child, General comment no.14. (2013) on the right of the child to have his or her best interest taken as a primary consideration . (art3, para1);u.n.doc. crc/gc/2013/1.
    4. Elisabet a. Mason, (2006), The best interest of the child, in: jonathan todres, mark E.Wojcik, CRIS R.Revaz . (Editors), The UN Conventhion, on the Rights of the Child,Transnational Publishers, USA.
    5. Hasday, JE, (2002), Parenthood divided: A legal history of the bifurcated law of parental relations' Georgetown Law Journal, vol 90, No.2.
    6. Heinemann's Appeal, (1880), 96 Pa. 112,115.

 

ارسال نظر در مورد این مقاله
CAPTCHA Image
پژوهش تطبیقی حقوق اسلام و غرب
فایل ها
اشتراک گذاری
ارجاع به این مقاله
آمار