مفهوم مالکیت و زمان انتقال آن در فقه امامیه، حقوق ایران و انگلیس

نوع مقاله : علمی و پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه حقوق خصوصی و اسلامی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه شیراز

2 دانشجوی کارشناسی ارشد حقوق خصوصی دانشگاه شیراز

چکیده

مالکیت حقی دائمی است که به موجب آن شخص می­تواند در حدود قوانین تصرف در مالی را به خود اختصاص دهد و از تمام منافع آن استفاده کند. این حق کامل­ترین حقی است که انسان می­تواند بر مالی داشته باشد و دارای سه ویژگی انحصاری، مطلق و دائمی بودن است. در انتقال مالکیت، یکی از مسائل مهم، زمان انتقال است که تعیین ­کننده‌ی زمان ایجاد آثار مربوط به آن است. برخی نظام­های حقوقی، زمان انتقال مالکیت را براساس نوع مورد معامله تعیین می­کنند. در فقه امامیه و حقوق ایران، زمان انتقال مالکیت در تمام اقسام مبیع، حین وقوع عقد است، حال آنکه در نظام حقوقی انگلیس، براساس نوع مورد معامله، متفاوت می­باشد. به نظر می­رسد حکم به انتقال مالکیت در حین وقوع عقد صرف‌نظر از نوع مبیع، مناسب‌تر و از لحاظ نظری صحیح‌تر است؛ رویکردی که در خصوص زمان انتقال مالکیت در فقه و حقوق ایران اتخاذ شده است.
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Concept of Ownership and its Transfer time in the Shiite Jurisprudence, Iranian and English law

نویسندگان [English]

  • Majid Sarbazian 1
  • Soheila Ranjbari 2
چکیده [English]

Ownership is a permanent right whereby one can allocate to himself some property in compliance with the laws and regulations, and can receive its benefits. This is the most inclusive right that humans can have on some property. It has three distinctive features: exclusivity, absoluteness, and permanency. The transfer of ownership is an important issue as it determines when the effects of the ownership take place. In some legal systems, the transfer of ownership is determined based on the type of transaction. In the Shiite Jurisprudence and the Iranian Law, the transfer of ownership in all types of sales is determined based on the concluding time of the contract. However, based on the type of transaction, this transfer of ownership is different in the English Legal System. It seems that the decision to transfer of the ownership at the time of signing the sales contract, regardless of the type of sale, is more appropriate and is more justifiable theoretically. This is the approach that has been taken in the Shiite Jurisprudence and the Iranian Law.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • ownership
  • transfer of ownership
  • transfer time
  • specific goods
  • unidentified portion of a specified bulk or whole
  • generic goods

مراجع

  1. آخوند خراسانی، محمد کاظم، 1372ش، کفایه الاصول، تهران، کتابفروشی اسلامیه، چ7، ج1.
  2. اصفهانی، شیخ محمد حسین، 1418ق، حاشیه المکاسب، قم، دارالمصطفی لاحیاء التراث، چ1، ج1.
  3. امامی، سید حسن، 1379ش، حقوق مدنی، تهران، انتشارات اسلامیه، چ21، ج1.
  4. انصاری، شیخ مرتضی، 1411ق، المکاسب، قم، منشورات دارالزخائر، چ1.
  5. باقری، احمد، 1393ش، زمان تعین مبیع، مطالعات اسلامی فقه و اصول، سال 46.
  6. جعفری لنگرودی، محمد جعفر، 1381ش، ترمینولوژی حقوق، تهران، انتشارات کتابخانه گنج دانش، چ12.
  7. --------------------، 1338ش، دایره المعارف حقوق مدنی و تجارت، تهران، انتشارات مشعل آزادی، بی‌چا.
  8. حر عاملی، محمدبن حسن، 1409ق، وسائل الشیعه، قم، مؤسسه آل‌البیت علیهم السلام، چ1.
  9. حسینی العاملی، سید جواد، 1417ق، مفتاح الکرامه فی شرح قواعد العلامه، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، چ1.
  10. خویی، ابوالقاسم، 1382ق، مصباح الفقاهه، بیروت، دارالهادی، بی‌چا.
  11. داراب پور، مهراب، 1392ش، حقوق بیع داخلی، تهران، انتشارات جنگل، جاودانه، چ1.
  12. سبزواری، عبد الاعلی، 1413ق، مهذب الاحکام فی بیان الحلال و الحرام، قم، مؤسسه المنار، چ4.
  13. سرخسی، محمد بن احمد بن سهل ابی بکر، 1387ق، المبسوط، تهران، المکتبه المرتضویه لاحیاء الآثار الجعفریه، چ3.
  14. شهیدی، مهدی، 1387ش، عقود معین، تهران، انتشارات مجد، چ9.
  15. صفایی، سید حسین و مجید آشوری و عزت الله عراقی، 1378ش، نظام های بزرگ حقوقی معاصر، مرکز نشردانشگاهی، چ4.
  16. طباطبایی یزدی، سید کاظم، 1421ق، حاشیه مکاسب، قم، مؤسسه اسماعیلیان، چ2، ج1.
  17. ------------------ ، 1414ق، العروه الوثقی، قم، کتابفروشی داوری، چ1، ج1.
  18. طوسی، ابوجعفر، 1407ق، الخلاف، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، چ1.
  19. قبولی درافشان، سید محمد هادی، 1386ش، مفهوم بیع و تمایز آن از سایر قراردادها در حقوق ایران با بررسی تطبیقی در حقوق انگلیس، تهران، انتشارات شلاک، چ1.
  20. قنواتی، جلیل، 1382ش، مطالعه تطبیقی زمان انتقال مالکیت در عقد بیع، اندیشه های حقوقی، ش5.
  21. --------- و وحدتی شبیری، سید حسن و عبدی پور، ابراهیم، 1379ش، حقوق قراردادها در فقه امامیه، تهران، انتشارات سمت، چ1، ج1.
  22. کاتوزیان، ناصر، 1378ش، اموال و مالکیت، تهران، نشر دادگستر، چ2.
  23. ---------- ، 1371ش، حقوق مدنی، عقود معین(1)، تهران، شرکت انتشار، چ4.
  24. --------- ، 1389ش، قانون مدنی در نظم حقوقی کنونی، تهران، انتشارات بنیاد حقوقی میزان،چ24.
  25. محقق حلی، نجم الدین، 1408ق، الشرایع الاسلام فی مسائل الحلال و الحرام، قم، مؤسسه اسماعیلیان، چ2.
  26. محقق داماد، سید مصطفی، 1383ش، قواعد فقه، تهران، مرکز نشر علوم دانشگاهی،ج2.
  27. موسوی الخمینی، سید روح اله، 1379ش، تحریرالوسیله، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره)، چ1،ج1.
  28. ------------------ ، 1421ق، کتاب البیع، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره)، چ1،ج1.
  29. نائینی، میرزا محمد حسین، 1373ق، منیه الطالب فی حاشیه مکاسب، تهران، مکتبه المحمدیه، چ1.
  30. نجفی، محمد حسن، 1404ق، جواهرالکلام فی شرح شرایع الاسلام، بیروت، دار إحیاء دارالتراث العربی، چ8.
    1.  A.G. Guest, (1997), Benjamin's sale of goods, , London, Sweet & Maxwell, 5th ed.
    2. Charls Worth's Business Law, (1997), London, Sweet & Maxwell,16th ed.
    3. Chitty on contracts, (1968), (general principles), London, Sweet & Maxwell,. vol. 2, 23th ed.
    4.  Dobson, A. P., (1989) Sale of goods and consumer credit, London, Sweet & Maxwell, 4th ed.
    5. G. Battersby and A. D. Preston, (1972), The Concepts of "Property," "Title" and "Owner" Used in the Sale of Goods Act 1893, The Modern Law Review, Vol. 35, No. 3.
    6. John N. Adams, Hector Macqueen, (2010), Atiyah's sale of goods, Longman, 12thed.
    7. John N. Adams, Roger Brownsword, (1991), the Modern Law Review, No. 54, 301.
    8.  Luke Rostill, (2014), Relative Title and Deemed Ownership in English Personal Property Law, Oxford Journal of Legal Studies.
    9.  Neo, S. S, Dora, The Sale of Goods (Amendment) Act 1996، Satisfactory Quality, An Undivided Share in A Bulk And other Amendments, Singapore Academy of Law Journal, N. 9.
    10. Robert Clark, Sales Law Review Group, (2011), Reporton the Legislation Governingthe Sale of Goods and Supply of Services, Government Publication.

 

ارسال نظر در مورد این مقاله
CAPTCHA Image

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار