نوع مقاله : علمی و پژوهشی
نویسندگان
1 استادیار گروه حقوق، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آیتالله العظمی بروجردی.
2 دانشجوی دکتری حقوق خصوصی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران .
3 دانشجوی دکتری حقوق خصوصی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران.
چکیده
تازه های تحقیق
حقوق ایران متأثر از آموزههای فقهی، مدتها پیش از نظامهای پیشرفته امروزی نهادی تحت عنوان «بیتالمال» را برای جبران برخی خسارات بدنی در زمانی که به طرق معمول قابل جبران نباشند پیشبینی کرده بود. علاوه بر این نهاد، از سال 1347 نهادی تحت عنوان «صندوق تأمین خسارتهای بدنی» تأسیس شده است که به نوعی مکمل بیتالمال محسوب شده و جبران برخی خسارتهای بدنی را بر عهده دارد. در انگلستان «اداره جبران خسارتهای ناشی از جرایم» و «اداره بیمهگران وسایل نقلیه موتوری» از این حیث که نظامهای جایگزین پرداخت خسارتهای بدنی محسوب میگردند، نقشی مشابه با نهادهای حقوق داخلی دارند.
برای جبران خسارت توسط نظامهای جایگزین پرداخت خسارتهای بدنی در حقوق انگلستان شرایط گوناگونی مشتمل بر بیتقصیر بودن زیاندیده، داشتن تابعیت یا اقامتگاه در محدوده تعیینشده، قرار گرفتن محل وقوع جنایت در محدوده تعیینشده، جبران نشده بودن خسارت، عدم انتفاع وارد کننده زیان از خسارت دریافتی، گزارش به پلیس و همکاری با آن و درخواست جبران خسارت در مهلت مقرر پیشبینی شده است. برخی از موارد مزبور، در حقوق ایران نیز از شرایط جبران خسارت محسوب میگردد؛ اما داشتن تابعیت یا اقامتگاه در محدوده تعیینشده، عدم انتفاع وارد کننده زیان از خسارت دریافتی، لزوم گزارش به پلیس و همکاری با آن و درخواست جبران خسارت در مهلت مقرر از شرایط دریافت خسارت در حقوق ایران محسوب نمیگردد؛ به نظر میرسد این موارد، همگی دارای مبانی منطقی بوده و متناسب با کارکرد نظامهای جایگزین پرداخت خسارات بدنی است لذا شایسته است نظام حقوقی ایران نیز از جهات مزبور اصلاح شده و این موارد نیز از شرایط مطالبه خسارات از نظامهای جایگزین پرداخت خسارات بدنی تعیین شود.
از حیث موارد پرداخت خسارت بدنی توسط نظامهای جایگزین پرداخت خسارتهای بدنی، نظام حقوقی ایران دیدگاه موسعتری داشته و مصادیق بیشتری را تحت پوشش قرار میدهد که این مهم با جنبه حمایتی نظامهای جایگزین پرداخت خسارتهای بدنی سازگار بوده و دارای مطلوبیت است؛ لکن برخی موارد نظیر عدم شناسایی عامل زیان بدنی در خسارتهای بدنی مادون قتل که ناشی از حوادث رانندگی نبوده و عامل خسارت نیز شناسایی یا دستگیر نمیشود و نیز عدم تمکن مجرم در جبران ضرر ناشی از جرم در نظام حقوقی ایران برخلاف نظام حقوقی انگلستان تحت پوشش قرار نمیگیرند و از این جهت مقتضی است قانونگذار موارد مزبور را نیز تحت پوشش نظامهای جایگزین پرداخت خسارتهای بدنی قرار دهد.
کلیدواژهها
عنوان مقاله [English]
نویسندگان [English]
In the legislator's point of view, compensation for physical damages is very important in a way that it has led to the creation of alternative compensation systems for physical damages so that the government itself shall compensate for such damages in cases where such damages are not paid by the offender or the insurer for any reason. In Iranian law, "Treasury" and "Physical damages compensation fund" are established as alternative compensation systems for physical damages, and in England, "Criminal injuries compensation authority" and "Motor insurers bureau" are responsible for this task with some differences. In Iran and England, alternative compensation systems for physical damages are comparable in regarding to the conditions and items for compensation, and in this article, these issues are examined comparatively through a descriptive-analytic method. As regards the conditions for compensation, in English law for compensating physical damages by alternative systems of compensation several conditions are predicted some of which are considered as the conditions for compensation in Iranian law; but most of these conditions are not conditions for compensation in law of Iran. Therefore, it is observed that the approach of Iranian law is an easier one for compensation of physical damages. In Iranian law, for determination of the responsibility of "treasury" in cases such as manslaughter or error of judges, mainly the attention is paid to the origin of the damage. In a similar vein, in cases where the "Physical damages compensation fund" is responsible for compensation of damages caused by traffic incidents, mostly this approach is followed. But English law, instead of considering the origin of damages, the attention is paid to the conditions and circumstances of the events.
کلیدواژهها [English]
ارسال نظر در مورد این مقاله