قتل هدفمند از نگاه حقوق بین الملل و حقوق داخلی ایالات متحده آمریکا: مطالعه موردی ترور سردار سلیمانی

نوع مقاله : علمی و پژوهشی

نویسنده

دانشیار گروه حقوق، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه بوعلی سینا.

10.22091/csiw.2020.5291.1760

چکیده

ترور سردار شهید قاسم سلیمانی به دستور مستقیم رییس جمهور آمریکا، موضوع قانونی بودن این ترور از منظر مقررات حقوق بین‌الملل و حقوق داخلی آمریکا را در محافل حقوقی مطرح کرد. رژیم اسراییل و دولت آمریکا با دستاویز مبارزه با تروریسم، مفهومی حقوقی با عنوان «قتل هدفمند» را ابداع نموده و کسانی را که به زعم آنها تروریست و در واقع، مخالف آنها بوده‌ را ترور کرده‌اند. در این مقاله، از رهگذر مطالعه تطبیقی، نهاد قتل هدفمند از منظر قواعد و مقررات حقوق بین‌الملل و حقوق داخلی ایالات متحده آمریکا بررسی شده است. در حقوق داخلی آمریکا، به موجب دستور اجرایی شماره 12333، ترور ممنوع است. در دو دهه اخیر، قتل هدفمند اعضای القاعده و طالبان بر اساس قوانین خاص کنگره انجام شده و ترور سردار سلیمانی فاقد مجوز خاص کنگره در استفاده از نیروی نظامی علیه ایران بوده است. همچنین نظر به این‌که، سردار سلیمانی از فرماندهان نظامی دولت ایران بوده و میان دولتهای ایران و آمریکا، مخاصمه مسلحانه وجود ندارد، این ترور هدفمند، با مقررات حقوق بین‌الملل از جمله قواعد حقوق بین‌الملل بشر و حقوق بین‌الملل بشردوستانه، مغایر است.
 

تازه های تحقیق

در این مقاله موضوع مشروعیت نهاد «قتل هدفمند» در نظام حقوق بین‌الملل و قوانین داخلی آمریکا مورد بررسی قرار گرفت. این موضوع در چارچوب یک مطالعه موردی یعنی اقدام دولت آمریکا در ترور شهید سردار سلیمانی انجام شد.

به نظر می‌رسد که این ترور مغایر موازین حقوق داخلی آمریکا می‌باشد زیرا بنا بر دستور اجرایی شماره 12333 انجام هرگونه ترور ممنوع است. روسای جمهور آمریکا، قتل هدفمند رهبران و فرماندهان وابسته به گروههای تروریستی را با توجه به قوانین مصوب کنگره در سالهای 2001 و 2002 که به رییس جمهور اجازه می‌دهد تا در افغانستان و عراق علیه گروههای تروریستی به زور متوسل شود، توجیه کرده‌اند. این در حالی است که نمی‌توان از قوانین مذکور، توسل به زور علیه سردار سلیمانی به عنوان یکی از عالی ترین فرماندهان نظامی دولت ایران را توجیه کرد. همچنین ترور سردار سلیمانی به جهت مغایرت با رعایت قاعده دادرسی عادلانه و ممنوعیت قتل فراقضایی می‌تواند مغایر مقررات قانون اساسی آمریکا تلقی گردد.

از منظر قواعد و مقررات حقوق بین الملل نیز، قتل هدفمند سردار سلیمانی، غیرقانونی است. رویه دولتهای اسراییل و آمریکا به عنوان مبدعان عملیاتهای موسوم به قتل هدفمند، نشان از آن دارد که مقتولان در این عملیاتها، افراد وابسته به بازیگران غیردولتی بوده‌اند. قتل رهبران سیاسی حماس و جهاد اسلامی از سوی اسراییل و همچنین رهبران و فرماندهان گروه‌هایی نظیر طالبان، القاعده و داعش توسط آمریکا نشان می‌دهد که قربانیان این حملات، عموما افراد وابسته به بازیگران غیردولتی بوده و تمامی این قتلها نیز در وضعیت وجود مخاصمه مسلحانه روی داده‌اند. صرفنظر از آنکه اصولاً در مشروعیت عملیاتهای موسوم به قتل هدفمند علیه بازیگران غیردولتی نیز تردید جدی وجود دارد زیرا مغایر احترام به حق حیات و نوعی اعدام فراقضایی می‌باشد.

در مجموع می‌توان گفت که فرماندهان نظامی یک دولت را نمی‌توان ترور کرد؛ حتی اگر آنها مرتکب اعمال خصمانه علیه دولتی (در اینجا آمریکا) نیز شده باشند، در اینگونه موارد،دولت متبوع آنها، دارای مسئولیت بین‌المللی خواهد بود و آمریکا حق ندارد به زعم خود، عدالت را در مورد قربانی اجرا نماید؛ در غیراین‌صورت، روابط بین‌المللی دچار هرج و مرج شده و خطر بی ثباتی و جنگ در روابط میان دولتها گسترش خواهد یافت.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Targeted Killing from the Perspective of International Law and US Domestic Law: A Case Study of the Assassination of Major General Soleimani

نویسنده [English]

  • Sattar Azizi
Associate Professor of International Law, Department of Law, Faculty of Humanities, Bu-Ali Sina University
چکیده [English]

The assassination of Martyr Qassem Soleimani, by order of the President of the United States, raised the issue of the legality of the assassination in terms of international law and the US domestic legal system in legal circles. The Israeli and US governments have coined the concept of "Targeted Killing" with the pretext of combating terrorism and have assassinated those who they believed to be terrorists and in fact opposed them. In this article, through a comparative study, the institution of targeted killing is examined from the standpoint of international law and US domestic law. In US domestic law, assassination is prohibited by Executive Order 12333. In the recent two decades, targeted killings of al-Qaeda and Taliban members have been carried out under specific congressional rules, and the assassination of General Soleimani has not been authorized by Congress to use force against Iran. Furthermore, owing to the fact that General Soleimani was one of the military commanders of the Iranian government and there is no armed conflict between the governments of Iran and the United States, this targeted assassination is contrary to international law, including international human rights law and international humanitarian law.

کلیدواژه‌ها [English]

  • General Soleimani
  • Targeted Killing
  • Terror
  • Right to Life

مراجع

1)      آهنی امینه،محمد و ظریف، محمدجواد، 1391 ش، قتل هدفمند، مبانی متعارض در حقوق بین‌الملل (با تاکید بر عملیات قتل هدفمند در ایالات متحده آمریکا) ، پژوهشهای حقوق تطبیقی، دوره 16، ش 4.
2)      حاتمی، مهدی، 1397ش، نقدی بر نظریه قتل‌های هدفمند دولت آمریکا در پرتو رویه و اصول بنیادین حقوق بشردوستانه بین‌المللی، پژوهشنامه انتقادی متون و برنامه های علوم انسانی، سال هجدهم، ش5.
3)      ضیایی بیگدلی، محمدرضا، 1385 ش، حقوق بین‌الملل عمومی، تهران، کتابخانه گنج دانش،چ 23.
4)      قربان نیا، ناصر، 1387 ش، حقوق بشر و حقوق بشردوستانه، تهران،سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
5)      کدخدایی، عباسعلی، شهسواری، احسان ، ساعدی، بهمن، 1387 ش، تحلیل محتوای عملکرد رژیم صهیونیستی در اعمال سیاست قتل‌های هدفمند در پرتو اصول بنیادین حقوق بشردوستانه بین‌المللی، نشریه فقه و حقوق اسلامی، سال هشتم، ش14.
6)      ملک محمدی نوری، حمیدرضا،1372ش، مفاهیم تعلیق مخاصمات و حالت نه جنگ نه صلح در حقوق بین‌الملل،تهران، موسسه چاپ و انتشارات وزارت امور خارجه.
7)      هنکرتز، ژان ماری ،دوسوالدبک، لوئیس، 1387 ش، حقوق بین‌الملل بشردوستانه عرفی، تهران، مجمع علمی و فرهنگی مجد.
8)     Bradley, Curtis & Goldsmith, Jack (2011), foreign Relation Law. Wolters Kluwer Law & Business.
9)     Beres, Louis (1995), “Assassination and the Law,” Studies in Conflict and Terrorism, Vol: 18:4. Pp.219-315.
10) Calhoun, Laurie (2003), “The Strange Case of Summary Execution by Predator Drone,” Peace Review, vol: 15:2. Pp.209-214.
11) Crasmann, Susanne, (2012), " Targeted Killing and Its Law: On a Mutually Constitutive Relationship", Leiden Journal of International Law, Volume 25, Issue 03, pp. 665 -682.
12) David, Stephen R. (2002), “Fatal Choices: Israel’s Policy of Targeted Killing,” Mid-East Security and Policy Studies, No: 51. Pp.1-25.
13) Dreyfuss Mike (2012), analyzing the Drone Debates: Targeted Killing, Remote Warfare, and Military, Springer publisher.
14) Eichensehr, Kristen (2007), “On Target? The Israeli Supreme Court and the Expansion of Targeted Killings,” Yale Law Journal,Vol: 116.No.8, pp.1873- 1881.
15) Elsea, Jennifer & Matthew C. Weed (2014), " Declarations of War and Authorizations for the Use of Military Force: Historical Background and Legal Implications", Congressional Research Service; Available at: https://fas.org/sgp/crs/natsec/RL31133.pdf
16) Gill, (2006)," The Temporal Dimension of Self Defense: Anticipation, Pre-emption, Prevention and Immediacy", Journal of Conflict and Security Law,vol:11,Issue:3.Pp.361-369.
17) Gross, Michael (2003), “Fighting by Other Means in the Mideast: A Critical Analysis of Israel’s Assassination Policy,” Political Studies, Vol: 51. PP.350-368.
18) Guiora, Amos (2004), “Targeted Killing as Active Self-defense,” Case Western University Journal of International Law ,Vol: 36.pp.319-335.
19) Kendall, Nicholas J. (2002), “Israeli Counter-terrorism: ‘Targeted Killings’ Under International Law,” North Carolina Law Review, Vol: 80. No.3, pp. 1069-1088
20) Machon, Major Matthew (2006), Targeted Killing as an Element of US Foreign Policy in the War on Terror, monograph, School of Advanced Military Studies, Fort Leavenworth, Kansas, http://www.fas.org/irp/eprint/machon.pdf.
21) Melzer, Nils (2008), Targeted Killing in International Law, United Kingdom,Oxford University Press.
22) Murphy, Richard & Radsan John Afsheen ( 2009), " Due Process and  Targeted Killing of Terrorist' , Cardozo Law Review, Vol: 31, pp.405-450.
23) Patten, Chris (2002), “The Situation in the Middle-East: Plenary Session of the European Parliament,” <http://www.europaworld.org/issue77/thesituationinthemiddleeast12402.htm>
24) Plaw, Avery (2008), Targeting Terrorist: A License to Kill? , U.S.A, Ashgate Publishing Company.
25) Reuter, Christoph (2004), My Life is a Weapon: A Modern History of Suicide Bombing (Princeton, NJ: Princeton University Press).
26) Ronzitti, Natalino (2006), "The Expanding Law of Self-Defense" Journal of Conflict and Security Law,vol:11,Issue:3.Pp.343-359
27) Ruys, tom (2010), Armed attack and Article 51 of the UN Charter: Evolution in Customary Law and Practice, U.K. Cambridge University Press.
28) Schmitt, Michael (1992), “State-sponsored Assassination in International and Domestic Law,” Yale Journal of International Law, Vol: 17, pp.609-685.
29) Statman, Daniel (2004), “Targeted Killing,” Theoretical Inquiries in Law, Vol: 5, No.1, pp.179-198.
30) Stein, Yael (2003), “By Any Name Illegal and Immoral,” Ethics and International Affairs, Vol: 17, Issue.1.
 
ارسال نظر در مورد این مقاله
CAPTCHA Image

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار