مسئولیت مدنی پلی بک در فقه، حقوق ایران و آمریکا با نگاهی به اصول حکمرانی مطلوب

نوع مقاله : علمی و پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیارگروه حقوق، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه ایلام.

2 استادیار گروه حقوق عمومی، دانشکده حقوق، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکزی.

3 دانشجوی دکتری حقوق خصوصی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد ارومیه.

10.22091/csiw.2021.5846.1887

چکیده

مطالعه‌ حاضر به بررسی پلی بک (لب ­خوانی) در حقوق ایران و آمریکا پرداخته و بر آن است تا مشخص نماید که آیا اجرای پلی ­بک  در کنسرت زنده‌ای که مبنای تعهد، اجرای زنده آن بوده است مشمول جبران خسارت در فقه و حقوق ایران و آمریکا می‌گردد یا خیر؟ محاکم آمریکایی قبول دعوای پلی ­بک را در پیش گرفته‌اند اما علی­رغم بازخواست موردی پلی­ بک ­خوانان توسط وزارت  ارشاد، محاکم ایرانی تاکنون تمایلی به ورود به چنین پرونده‌هایی نداشته‌اند. مطالعه‌ حاضر به بررسی عمل زیان­بار پلی­ بک که به واسطه‌ فعل سلبی به وجود می‌آید پرداخته و مسئولیت مدنی ناشی از آن را در حقوق ایران و آمریکا مورد مداقه قرار داده است. پلی بک با اصول شفافیت، پاسخگویی و مسئولیت­پذیری که از جمله اصول مهم حکمرانی مطلوب می‌باشند در تضاد است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی با مراجعه به منابع خطی و برخط داخلی و خارجی است. نتایج مطالعه‌ قوانین آمریکا و ایران حکایت از آن دارد که اجرای پلی بک در کنسرت زنده، اگر در قرارداد که همان بلیط است اجرای زنده قید شده باشد، نوعی فعل سلبی بوده و  مسبب این امر مقصرشناخته شده می­شود. در نتیجه، عمل نیز نوعی تقصیر خواهد بود و مسئولیت مدنی به همراه دارد.

تازه های تحقیق

نظام حقوقی هر دو کشور ایران وآمریکا با تأکید بر زیان دیده محوری (مشتریان کنسرتی زنده که به صورت پلی بک اجرا می‌شود) رویکرد اتخاذ روش‌های جبران خسارت عینی و بدلی در مسئولیت مدنی را در پیش گرفته‌اند. مسئولیت پلی بک خوان یا موسسه هنری حامی وی را می‌توان با پاره‌ای از زیان‌های مسئولیت ساز همچون از دست دادن فرصت و شانس یا خسارت‌های درد و رنج و تنبیهی در حقوق آمریکا ملزم به جبران خسارت کرد اما حضور چنین ابزار‌های حقوقی در فقه و قانون ایران مغفول مانده است.

همچنان که گذشت پلی بک با مبانی نظری و فکری حاکمیت مطلوب تضاد دارد و گرچه مبانی هشتگانه به زمامداری به صورت پیچیده‌ای به هم تنیده‌اند لیکن سه اصل مهم شفافیت،پاسخگویی و مسئولیت پذیری بیش از همه از اجرای پلی بک دچار آسیب و نقصان می‌گردند.

بر پایه‌ی مبدأ فکری و حقوقی در آمریکا، هر خسارتی جبران پذیر است، مگر آنکه ناشی از رفتاری باشد که هدف آن در دید حقوقی، حفظ منافعی ارزشمندتر از آن ضرر باشد. پایه‌ی این داوری اصل تقصیر است. بدین معنی که هر رفتاری که سبب خسارت عمدی به دیگری بشود، قابل نکوهش است، مگر اینکه سایر منافعی که به بار می‌آورد بر ضرر به بار آمده چیره باشد و  آن را توجیه نماید. در نظام حقوقی آمریکا، جبران بدلی به ویژه در شکل پرداخت پول، بر جبران عینی ارجحیت دارد. این رویکرد نمی تواند جبران خسارت زیان دیدگان پلی بک را به اندازه روش عینی تامین نماید. با این حال در حقوق ایران و فقه اسلامی،  با توجه به قواعدی که ذکر شد جبران عینی حداقل در باب خسارت‌های مادی و مالی بر جبران بدلی مقدم است؛ اگر چه جبران بدلی، به خصوص در پرداخت پول، گستردگی بیشتری دارد و انواع مختلف ضررها را پوشش می‌دهد. و از این حیث تضمین حقوق زیان دیدگان پلی بک قابل حصول تر می‌نماید. از طرفی نظام حقوقی مسئولیت مدنی آمریکا از نقش مسئولیت مدنی در تنظیم رفتار تابعان حقوق بهره می‌برد اما نظام حقوقی ایران محروم از چنین فرصت مغتنمی است. رفتار پلی بک خوان و موسسه هنری حامی ایشان را می‌توان نوعی توهین به شعور مشتری و مصرف کننده تلقی نمود. بی‌شک اثر بازدارندگی مبلغ اندکی که محاکم در آرای دعاوی توهین صادر می‌نمایند، تقاضا برای چنین نا هنجاری را کاهش نخواهد داد. اینجاست که می‌توان از مسئولیت مدنی در پوشش ناکار آمدی ضمانت اجرای کیفری مدد گرفت تا قاضی بتواند بابت نقض حق معنوی و مادی در موضوع پلی بک خوانی مبلغ شایان توجهی که اثر بازدارندگی بیشتری داشته باشد را مورد حکم قرار دهد. همچون نظام حقوق مسئولیت مدنی آمریکا، کاربست دو عامل پیشگیرانه و تنظیم رفتار در موضوع پلی بک خوانی در نظام حقوقی ایران نیز می‌تواند به کاهش چشمگیر این ناهنجاری و جبران کامل خسارت زیان دیدگان بیانجامد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Civil Liability of Playback in Islamic Jurisprudence, Law of Iran and American Law: With a View on the Principles of Good Governance

نویسندگان [English]

  • Parviz Bagheri 1
  • Mehdi shabannia mansour 2
  • Sima Esmaelpour 3
1 Assistant Professor, Department of Law, Faculty of Literature and Humanities, University of Ilam .
2 Assistant Professor, Department of Public Law, Faculty of Humanities, Islamic Azad University, Central Tehran Branch.
3 Ph. D. Student in Private Law, Faculty of Humanities, Islamic Azad University, Urmiyah Branch.
چکیده [English]

The present paper has addressed playback in the Iranian & American laws aiming at determine whether playback performance in a live concert will pose compensation in Islamic jurisprudence, law of Iran and American la? American courts have proceeded the playback litigation, but despite the occasional interrogation of playback by the Ministry of Cultural and Islamic Guidance, Iranian courts have not yet shown any tendency to examine such cases. The present study has examined the injurious act of playback that is committed as the result of an omission and has scrutinized the civil liability resulting from it in Islamic jurisprudence, law of Iran and American law. Playback conflicts with the principles of transparency, accountability and responsiveness that are important principles of good governance. The research method is descriptive-analytical by reference to the written and online national and international sources. The results of studying laws of Iran and U.S. demonstrate that, if live performance is laid down in the contract e.g. the ticket, playback performance in a live concert is an omission and the one who is responsible seems to be blameworthy. As a consequence, the omission would be considered a fault and poses civil liability.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Playback Performance
  • Law of Iran
  • American Law
  • Civil Liability
  • Good Governance

مراجع

  1. آخوند خراسانی، محمدکاظم بن حسین، ١٤١٥ق،کفایه الاصول ، قم، جامعه مدرسین حـوزه علمیـه قـم،چ3.
  2. آگاه، وحید،1397ش، «تحلیل نظام صدور مجوز اجراهای صحنه ای موسیقی و نظارت بر آن در ایران»، فصلنامه پژوهش حقوق عمومی، سال بیستم، ش 59.
  3. امینی، عباس، محمدی نژاد، سمیرا،1391ش، «نقش تقصیر در مسئولیت مدنی و مقایسه آن با حقوق کامن لا»، تحقیقات حقوقی آزاد، ش 18.
  4. انصاری، مرتضی بن محمدامین، بی تا، مطارح الانظار، تهران، موسسه آل البیت لاحیاء التراث.
  5. بادینی، حسن، 1384ش، فلسفه مسئولیت مدنی،تهران، شرکت سهامی انتشار.
  6. بادینی، حسن، تخشید، زهرا، 1398ش، «مقدمه‌ای تحلیلی و انتقادی بر مطالعه تطبیقی حقوق مسئولیت مدنی آمریکا»، فصلنامه مطالعات حقوق خصوصی، ش 2.
  7. توحیدی، محمد علی، 1371ش، مصباح الفقاهة فی المعاملات(تقریرات درس آیه اللّه خوئی)، قم، موسسه احیا آثار امام خویی.
  8. جعفری تبار، حسن، 1389ش ، مسئولیت مدنی کالاها، تهران، انتشارات دادگستر.
  9. جعفری، فیض الله، 1387ش، «حوادث اتمی و اصول مسئولیت مدنی»، مجله پژوهش‌های حقوقی، ش 13.
  10. حاجی عزیزی ، بیژن، 1380ش، «روش های جبران خسارت در مسولیت مدنی»، دو ماهنامه دانشور، سال نهم.
  11. حکیم، محسن، ١٤٠٨ق ، حقایق الاصول، قم، بصیرتی.
  12. حیدریان دولت آبادی، محمدجواد ،توسلی نائینی، منوچهر، «مطالعه مؤلفه‌های حکمرانی خوب از منظر نهادهای بین المللی و قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران»، مجله پژوهش های سیاسی و بین المللی، ش 38.
  13. خویی، ابوالقاسم، ١٤١٠ق، محاضرات فی اصول الفقه، قم،دارالهادی للمطبوعات.
  14. ژوردن، پاتریس، 1386ش، تحلیل رویه قضایی در زمینه مسئولیت مدنی، ترجمه مجید ادیب، تهران، نشر میزان.
  15. رجبی، عبدالل، 1388ش ، بررسی معیارهای ویژه در طراحی نظام مسوولیت مدنی خسارات زیست محیطی، حقوق محیط زیست(نظریه ها و رویه ها)، تهران، انتشارات خرسندی،چ1.
  16. شهابی، محمود، 1382ش، رهبرخرد، قم، انتشارات عصمت،چ2.
  17. شهیدی، مهدی، 1393ش، آثار قراردادها و تعهدات، تهران، انتشارات مجد.
  18. صفایی، سید حسین، حانیه، ذاکری نیا، 1394ش، «بررسی تطبیقی شیوه‌های جبران خسارت در مسئولیت مدنی غیر قراردادی»، فصلنامه مطالعات حقوق خصوصی، ش2.
  19. قاسم زاده، سیدمرتضی، 1388ش ، الزام‌ها و مسئولیت مدنی بدون قرارداد، تهران، نشر میزان.
  20. قبولی درافشان، سید محمدهادی، بختیاروند، مصطفی، آقامحمدی، اکرم، قبولی درافشان، سید محمد صالح. 1400ش، حقوق مالکیت فکری در شعبده بازی: مطالعه در حقوق آمریکا و ایران با ملاحظه فقه امامیه، پژوهش تطبیقی حقوق اسلام و غرب،دوره 8،ش3.
  21. کاتوزیان ،ناصر، 1369ش، قواعد عمومی قراردادها، تهران، انتشارات بهنشر.
  22. -----------، 1386ش، حقوق مدنی، الزام‌های خارج از قرارداد، تهران، انتشارات دانشگاه تهران،ج1.
  23. مظفر، محمد رضا، 1387ش، منطق، قم، انتشارات اسماعیلیان.
  24. مؤمن قمی، محمد، 1419 ق، تسدید االصول، قم، مؤسسه النشر السالمی.
  25. نراقی، احمد،1417ق، عوائد الأیام فی بیان قواعد الأحکام، قم، دفترتبلیغات اسلامى.
  26. نصرآبادی، مصطفی، 1394ش، « ماهیت و چگونگی نقض حقوق مادی آفرینش های ادبی و هنری»، فصلنامه تخصصی دین و قانون، ش 9.
  27. القیمی المغربی، نعمان بن محمد بن منصور بن احد بن حیون،1383ش، دعائم الاسلام، قم، دارالمعارف.
  28. یزدانیان، علیرضا، 1392ش، «مطالعه‌ی تطبیقی اندیشه‌ی جمعی شدن مسئولیت مدنی در حقوق فرانسه و ایران و آثار عملی آن بر نحوه‌ی جبران خسارت»، فصلنامه حقوق(مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی)، ش 3.
  29. Furht B. and D. Kirovski , (2016), Multimedia Watermarking Techniques and Applications. (Boston, USA: Auerbach Publishers,).
  30. Blair, Roger D. & Thomas f. Cotter; (2005), Intellectual Property,Economic and legal Dimensions of Rights and Remedies ; (Cambridge university Press,).
  31. Buffelan-Lanore, (2008), Yvaine; et Virginie Larribau-Terneyre, Droit Civil, Les Obligations, (Siry, 11é. Ed.,).
  32. Burnett, Ian, Van de Walle, Rik, Hill, Keith, et.al MPEG,( 2013), Goals and achievements. (IEEE Computer Society,)..
  33. Cardozo, Arts & Ent. L.J. (2019) when is a CD factory not like a dance Hall; ( liability for infringing digital music samples , 257).
  34. Clarke, Roger and Nees, Stephen, (2010), Technological Protections for Digital Copyright Objects, Proceedings of the 8th European Conference on Information Systems (Vienna, ECISʹ,) Ilir Haxhi, Hans van Ees, Explaining,2010 , diversity in the worldwide diffusion of codes of good governance, (Journal of International Business Studies ,)
  35. Wang and X. Zhang, (2017), Recent development of perceptual image hashing, (Journal of Shanghai University,)
  36. Sebok, Anthony J., (2003), the fall and rise of blame in American tort law, (Brooklyn Law Review, Vol. 68: 4.).
  37. White,G. Edward, (2003), Tort Law in America: An Intellectual History, Expanded edition, Fletcher, George P. and Sheppard, Steve, American law in a global context: The basics, (Oxford University Press,)
  38. William W. Fisher, III , iTunes, (2014),  How Copyright, Contract, and Technology Shape the Business of Digital Media. A Case Study, The Berkmann Center for Internet and society at , ( Harvard Law School,)
  39. http://theconversation.com/katy-perry-liable-for-us-2-8m-for-dark-horse-copyright-infringement (2019/12/20)
  40. https://www.jamaran.ir accessed at: 20/09/1398
  41. 33)https://courses.lumenlearning.com/wmopen-introbusiness/chapter/tort-law-liability-and-damages/, accessed at: 15/12/2019

42)  https://cloudcovermusic.co, Accessed at: 12/12/2019.

43)  https://www.rollingstone.com, Accessed at: 23/12/2019.

44)  https://www.law.cornell.edu, Accessed at: 21/12/2019

45)  https://www.haraznews.com, Accessed at 15/ 09/1398

ارسال نظر در مورد این مقاله
CAPTCHA Image

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار