نوع مقاله : علمی و پژوهشی

نویسندگان

• احسان آقامحمدآقایی ¹
• فتح اله رحیمی ²

¹ استادیار گروه حقوق عمومی، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

² استادیار گروه حقوق بین الملل، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

چکیده

هر چند ارائه تفسیری کلی و روبناییِ از مبانی و توجیهات اندیشه «حکمرانی» از رهگذر شناخت ساختار و تحولات حقوقی جوامع و با نظر به نحوه‌ی تعاملات شهروندان و دولت، ممکن می‌نماید؛ فهم لایه‌های زیربنایی آن (امر حکمرانی)، با چنین نگرشی یکسر ناهمخوان است. بر این باور، پژوهش حاضر بر آن است تا به شناختی موجّه از مبانی نظری حکمرانی در اندیشه اسلام و دوران میانه راه جوید و سپس به ارزیابی و تفسیر شناسی این ایده، نزد متفکران اسلامی و تطبیق آن با ذهنیت متفکران غربیِ دوران میانه پردازد. رویکرد حاکم بر این ارزیابی تطبیقی، چنان است که نخست مبانی نظری حکمرانی در اندیشه‌ی سیاسی شیعه و اهل سنّت را معرفی نماید و پس از آن، تحولات مفهومی حکمرانی در تفکر اندیشمندان برجسته غربی در دوران میانه را، فارغ از تمایزات و تشابهات با حکمرانی اسلامی، واکاود. چهارچوب نظری مقاله حاضر، به شیوه‌ای تحلیلی- توصیفی، مبانی نظری راهبر حکمرانی در اجزای تفکر اندیشمندان شیعی را، بر بنیاد نظریه‌ی «امامت» و در اندیشه اهل سنّت، بر بنیاد نظریه‌ی «خلافت» استوار می داند و در مقام تطبیق، بنیان نظری اندیشه‌ی حکمرانی از منظر فلاسفه حقوق و متألهان غربی دوران میانه را، در پرتو نظریه «حاکمیت الهی» می جوید. در فرجام نیز، با رویکردی تفسیرشناسانه (هرمنوتیک حقوقی) بر آن است تا به الگوی حکمرانی سازگارو همخوان با هر دو دیدگاه اشاره نماید.

کلیدواژه‌ها

• تفسیرشناسی حقوقی
• حکمرانی
• حقوق اسلام
• نظریه‌ی امامت
• نظریه‌ی خلافت
• دوره میانه. حاکمیت الهی

موضوعات

• حقوقی (تطبیقی حقوق اسلام و غرب)

عنوان مقاله [English]

Legal hermeneutics of governance Order in Islamic and western political thinking in the Middle Ages

نویسندگان [English]

• Ehsan Agha Mohammad Aghaee ¹
• Fathollah Rahimi ²

¹ Assistance of Professor, ,Department of Public law, North Tehran Branch, Islamic Azad University

² Assistance of Professor, Department of International law, North Tehran Branch, Islamic Azad University

چکیده [English]

Although apparent and external description and theoretical justifications on “governance” thought is possible through recognizing societies’ legal structures and transformations and considering interactions between citizens and state, understanding its infrastructural layers (governance theory) is inconsistent with such insight. By such belief, present research aims at achieving a justified recognition on governance theoretical basics in Islamic intellectual system and to evaluate and interpret this idea among Islamic thinkers and its adaptability with western thinkers’ views in the Middle Ages. The governing approach on this comparative evaluation is that it initially attempts to introduce governance theoretical basics of governance in Shite and Sunni jurisprudential thoughts followed by clarifying governance theory in western exemplar thinkers’ thoughts in the Middle Age aside from differences and similarities with Islamic governance. The theoretical framework of present study is an analytical and descriptive one while it raises legal basics and justifications of governance theory in the elements of Shite thinking based on “Imamate/ leadership” theory and also in Sunni thinking based on “caliphate” theory. For comparison, it pursues governance thinking in the views of legal philosophers and western thinking during the Middle Ages in the light of “Divine Governance” theory. Finally, via a legal hermeneutics approach, it tries to point out a governance pattern adapted and consistent with both views.

کلیدواژه‌ها [English]

• Legal hermeneutics
• governance
• Islamic laws
• Imamate theory
• caliphate theory
• the Middle Ages
• Theocratic