نوع مقاله : علمی و پژوهشی

نویسندگان

• محمدهادی توکل پور ¹
• صالح منتظری ²

¹ استادیار گروه حقوق جزا و جرم شناسی، دانشکده حقوق، دانشگاه علوم قضایی و خدمات اداری، تهران، ایران

² استادیار گروه حقوق اسلامی، دانشکده حقوق، دانشگاه علوم قضایی و خدمات اداری، تهران، ایران

چکیده

فقدان حرمت ایراد جنایت بر مادون نفس در فرض تحقق اکراه و به تبع آن عدم قصاص اکراه‌شونده موجد مسائل فقهی و حقوقی پیرامون امکان قصاص اکراه‌کننده و ثبوت دیه در فرض عدم قصاص او و نیز مسئول پرداخت دیه است. در این پژوهش که با روش توصیفی و تحلیلی و با ارزیابی ادله فقهی صورت پذیرفته است این نتیجه حاصل شده است که به نظر می‌رسد با توجه به عدم مباشرت اکراه‌کننده در جنایت و عدم استناد عرفی جنایت به وی نمی‌توان قائل به اقوی بودن نسبت به مباشر و به تبع آن امکان قصاص وی بود. بررسی حقوق کشورهای غربی نیز حاکی از آن است که در برخی پرونده‌ها، اکراه‌کننده به جرم اصلی محکوم نشده، بلکه جرم دیگری همچون جرم تحریک به ارتکاب جرم یا معاونت در جرم برای او لحاظ شده است. همچنین با توجه به قاعده هدر نشدن خون مسلمان و نیز استقلال دیه نسبت به مجازات قصاص در برخی شرایط به نظر می‌رسد لازم است دیه مجنی‌علیه توسط مکرَه یا مکرِه پرداخته شود. از سوی دیگر با توجه به عدم انتساب جرم به مکرِه و نیز امتنانی بودن حدیث رفع که موارد غیر قابل جبران همچون قصاص را از مرتکب یعنی مکرَه رفع می‌کند، به نظر می‌رسد پرداخت دیه بر عهده مکرَه باشد و البته نظر به اینکه سبب این اتلاف مال، اکراه‌کننده است که اکراه‌شونده را ناچار و ناگزیر به ارتکاب جنایت کرده است، اکراه‌شونده می‌تواند پس از پرداخت دیه به اکراه‌کننده رجوع کند.

کلیدواژه‌ها

• اکراه
• جنایت بر مادون نفس
• جنایت بر عضو
• قصاص عضو
• حدیث رفع

موضوعات

• حقوقی (تطبیقی حقوق اسلام و غرب)

عنوان مقاله [English]

criminal liability of duress in Crimes related to bodily harm

نویسندگان [English]

• MohammadHadi Tavakolpour ¹
• saleh montazeri ²

¹ Assistant Professor in Criminal Law&Criminology/ faculty of law/ University of Judicial Sciences and Administrative Services/ Tehran/Iran

² Assistant Prof of Islamic Law,, Faculty of Judicial Law, University for Judicial Sciences and Administrative Services, Tehran, Iran

چکیده [English]

The absence of the prohibition of committing the crime of bodily harm in case of duress and consequently non-Qisas of the one who was in duress, it gives rise to jurisprudential and legal issues regarding the possibility of Qisas of One who causes duress and proof of the Blood money is based on the assumption of non- Qisas and also the person responsible for paying the Blood money. In this research, which was carried out with a descriptive and analytical method and with the evaluation of jurisprudential evidence, the result was obtained that it seems that due to the non-commitment of a crime by One who causes duress and non-attribution of crime to him, it is not possible to believe that he plays a more important role than one who commits conduct. Also, according to the rule of not wasting Muslim blood and also the independence of the Blood money from the Qisas, in some situations it seems necessary to pay the Blood money of victim by one of these two party. On the other hand, it seems that the payment of the Blood money is the responsibility of who was in duress qnd of course, considering that the cause of this waste of money is of one who causes duress, another person can take the money from her after paying the Blood money

کلیدواژه‌ها [English]

• Duress
• committing the crime of bodily harm
• Crime against body parts
• Qisas of body parts
• Hadith of the Prophet