مسئولیت کیفری ناشی از اکراه در جنایت بر مادون نفس

نوع مقاله : علمی و پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه حقوق جزا و جرم شناسی، دانشکده حقوق، دانشگاه علوم قضایی و خدمات اداری، تهران، ایران

2 استادیار گروه حقوق اسلامی، دانشکده حقوق، دانشگاه علوم قضایی و خدمات اداری، تهران، ایران

چکیده

فقدان حرمت ایراد جنایت بر مادون نفس در فرض تحقق اکراه  و  به تبع آن عدم قصاص اکراه ‌شونده موجد مسائل فقهی و حقوقی پیرامون امکان قصاص اکراه کننده و ثبوت دیه در فرض عدم قصاص او و نیز مسئول پرداخت دیه است. در این پژوهش که با روش توصیفی‌تحلیلی و  با ارزیابی ادله فقهی صورت پذیرفته است، این نتیجه حاصل شده است که به نظر می‌رسد با توجه به نبودِ مباشرت اکراه کننده در جنایت و نبودِ استناد عرفی جنایت به وی نمی‌توان قائل به اقوی بودن نسبت به مباشر و به تبع آن امکان قصاص وی بود. بررسی حقوق کشورهای غربی نیز حاکی از آن است که در برخی پرونده‌ها، اکراه کننده به جرم اصلی محکوم نشده، بلکه جرم دیگری همچون جرم تحریک به ارتکاب جرم یا معاونت در جرم برای او لحاظ شده است. همچنین با توجه به‌قاعده هدر نشدن خون مسلمان و نیز استقلال دیه نسبت به مجازات قصاص در برخی شرایط به نظر می‌رسد لازم است دیه مجنی‌علیه توسط مکرَه یا مکرِه پرداخته شود. از سوی دیگر با توجه به عدم انتساب جرم به مکرِه و نیز امتنانی بودن حدیث رفع که موارد غیرقابل جبران همچون قصاص را از مرتکب یعنی مکرَه رفع می‌کند، به نظر می‌رسد پرداخت دیه بر عهده مکرَه باشد و البته نظر به اینکه سبب این اتلاف مال، اکراه کننده است که اکراه شونده را ناچار و ناگزیر به ارتکاب جنایت کرده است، اکراه شونده می‌تواند پس از پرداخت دیه به اکراه کننده رجوع کند.

تازه های تحقیق

اکراه در جنایت بر مادون نفس با توجه به حدیث رفع که به صراحت یکی از موارد رفع مسئولیت را اکراه دانسته است و نیز در برخی حالات بر مبنای تزاحم سبب عدم قصاص اکراه شونده می‌شود. پیرامون امکان قصاص اکراه کننده در این فرض، اگرچه مشهور فقها و به تبع آن قانون‌گذار ایران قائل به انتقال قصاص از اکراه شونده به اکراه کننده هستند، ولی بررسی مبانی استدلالی این موضوع نشان می‌دهد که نمی‌توان این نظر را پذیرفت. زیرا اکراه کننده در ارتکاب جنایت مباشرت نداشته است و در مقام سبب نیز نقش وی به میزانی اثرگذار نبوده است که بتوان عرفاً جنایت ارتکابی را به او منتسب کرد و به بیان دیگر سبب اقوی از مباشر محسوب نمی‌شود. در نظام‌های حقوقی غربی نیز در آسیب‌های بدنی غیر منتهی به قتل، همچنان‌که اکراه سبب عدم مجازت اکراه شونده می‌شود. در برخی پرونده‌ها، اکراه کننده به‌عنوان مرتکب اصلی محسوب نشده و عنوان مجرمانهٔ دیگری همچون جرم تحریک به ارتکاب جرم یا معاونت در جرم برای او در نظر گرفته شده است.

با عنایت به پذیرش نظر عدم قصاص اکراه کننده و اکراه شونده، مسئله امکان ثبوت یا عدم ثبوت دیه بر عهده یکی از این دو طرف، به این نحو پاسخ داده شد که با توجه به قاعده هدر نشدن خون مسلم و نیز استقلال دیه نسبت به مجازات قصاص در برخی شرایط به نظر می‌رسد دلیلی برای نادیده انگاشتن دیه مجنی‌علیه وجود ندارد. پیرامون مسئول پرداخت دیه نیز با بررسی نظرات موجود این نتیجه حاصل شد که به دلیل عدم مباشرت اکراه کننده در ایراد جنایت نمی‌توان پرداخت دیه را ابتدائاً بر عهده وی قرار داد. از سوی دیگر با توجه به امتنانی بودن حدیث رفع، در ما نحن فیه، قصاص که غیرقابل جبران است از مرتکب یعنی اکراه شونده برداشته می‌شود، ولی دلیلی برای برداشته شدن دیه وجود ندارد. زیرا مالی که اکراه شونده در مقام دیه می‌پردازد از طریق رجوع به اکراه کننده قابل جبران است؛ اکراه ‌کننده‌ای که به دلیل سلب رضایت از اکراه شونده، سبب الزام او به ارتکاب جنایت بوده است و لذا به‌رغم آنکه نمی‌توان جنایت ارتکابی و به تبع آن واکنش‌های کیفریِ در قبال آن یعنی قصاص و دیه را به او منتسب کرد، ولی در باب ضمان مالی با توجه به اتلاف مالی که به او مستند است، اکراه شونده می‌تواند بابت عوض دیه‌ای که پرداخت کرده است به او مراجعه کند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

criminal liability of duress in Crimes related to bodily harm

نویسندگان [English]

  • MohammadHadi Tavakolpour 1
  • saleh montazeri 2
1 Assistant Professor in Criminal Law&Criminology/ faculty of law/ University of Judicial Sciences and Administrative Services/ Tehran/Iran
2 Assistant Prof of Islamic Law,, Faculty of Judicial Law, University for Judicial Sciences and Administrative Services, Tehran, Iran
چکیده [English]

The absence of the prohibition of committing the crime of bodily harm in case of duress and consequently non-Qisas of the one who was in duress, it gives rise to jurisprudential and legal issues regarding the possibility of Qisas of One who causes duress and proof of the Blood money is based on the assumption of non- Qisas and also the person responsible for paying the Blood money. In this research, which was carried out with a descriptive and analytical method and with the evaluation of jurisprudential evidence, the result was obtained that it seems that due to the non-commitment of a crime by One who causes duress and non-attribution of crime to him, it is not possible to believe that he plays a more important role than one who commits conduct. a search in the laws of western countries also indicates that in some cases, one who causes duress was not convicted of the main crime, but another crime, such as the crime of incitement or accessory, was considered for him. Also, according to the rule of not wasting Muslim blood and also the independence of the Blood money from the Qisas, in some situations it seems necessary to pay the Blood money of victim by one of these two party. On the other hand, it seems that the payment of the Blood money is the responsibility of who was in duress and of course, considering that the cause of this waste of money is of one who causes duress, another person can take the money from her after paying the Blood money.

کلیدواژه‌ها [English]

  • : Duress
  • committing the crime of bodily harm
  • Crime against body parts
  • Qisas of body parts
  • Hadith of the Prophet

مراجع

ابن فهد حلّی، جمال‌الدین احمد بن محمد اسدی (1407ق)، المهذّب البارع فی شرح المختصر النافع، قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه.
احسائی، محمد بن علی بن ابی‌جمهور (1405ق). عوالی اللئالی العزیزیة، جلد۴، قم: دار سیدالشهداء للنشر.
امامی، سید حسن (1399). حقوق مدنی، تهران: انتشارات اسلامیّه.
ایروانی، باقر (1426ق). دروس تمهیدیة فی القواعد الفقهیة، جلد۲، قم: دار الفقه للطباعة و النشر.
بیاتی، محمدحسین (1395). المبانی الفقهیة لقانون العقوبات الإسلامیة: کتاب القصاص، القسم الأول: المواد العامّة، چاپ اول، تهران: انتشارات دانشگاه عدالت، با همکاری انتشارات جنگل و جاودانه
تبریزی، جواد بن علی (1426ق). تنقیح مبانی الأحکام: کتاب القصاص، قم: دار الصدیقة الشهیدة سلام‌الله‌علیها.
تبریزی، غلامحسین (1372). اصول المهذّبه، مشهد: چاپ طوس.
ترحینی عاملی، سید محمدحسین (1427ق). الزبدة الفقهیة فی شرح الروضة البهیة، جلد۹، قم: دار الفقه للطباعة و النشر.
حاجی ده‌آبادی، احمد (1391). قواعد فقه جزایی، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
حاجی ده‌آبادی، احمد (1396). جرائم علیه اشخاص (قتل). تهران: نشر میزان.
حرّ عاملی، محمد بن حسن (1409ق). وسائل الشیعة، جلد۳۰، قم: مؤسسه آل‌البیتg.
حسینی‌نسب، سید مصطفی (1402ش). درس خارج فقه لاضرر، تقریرات مخطوط صالح منتظری، جلسه 27/7/1402.
خامنه‌ای، سید علی (1398). رساله آموزشی (2): احکام معاملات، چاپ یازدهم، تهران: انتشارات فقه روز (وابسته به انتشارات انقلاب اسلامی).
خامنه‌ای، سید علی (1379). درس خارج فقه، کتاب القصاص، تهران: راه‌یاب؛ جزوات درس خارج فقه دفتر معظم‌له، جلسات 90 تا 97 (8/8/1379 تا 30/8/1379).
خمینی، سید روح‌الله موسوی (1409ق). تحریر الوسیله، جلد۲، قم: مؤسسه مطبوعات دارالعلم.
خوانساری، سید احمد بن یوسف (1405ق). جامع المدارک فی شرح مختصر النافع، جلد۷، قم: مؤسسه اسماعیلیان.
خویی، سید ابوالقاسم (1391ش). مبانی تکملة المنهاج، جلد 2، به اهتمام علیرضا سعید، تهران: انتشارات خرسندی.
روحانی قمّی، سید صادق حسینی (1412ق). فقه الصادق، جلد26، قم: دارالکتاب – مدرسه امام صادقg.
روحانی قمّی، سید محمد حسینی (1413ق). منتقی الأصول، تقریرات عبدالصاحب حکیم، جلد۷، قم: دفتر آیت‌الله سید محمد حسینی روحانی.
سبحانی تبریزی، جعفر (1431ق). المبسوط فی علم الأصول، جلد 3، قم: مؤسسه الإمام الصادق؏.
سبزواری، سید عبدالاعلی (1413ق). مهذّب الأحکام، جلد۳۰، قم: مؤسسه المنار – دفتر حضرت آیت‌الله.
شهید ثانی، زین‌الدین بن علی عاملی (1410ق). الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة (تحشیه کلانتر)، جلد10 ، قم: کتاب‌فروشی داوری.
نجفی، محمدحسن (صاحب‌جواهر) (1404ق). جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام، جلد43، بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
صادقی، محمدهادی (1394). حقوق جزای اختصاصی (1): جرائم علیه اشخاص (صدمات جسمانی)، تهران: نشر میزان.
حلّی، حسن بن یوسف بن مطهر (علامه حلّی) (1413ق). قواعد الأحکام فی معرفة الحلال و الحرام،  جلد۳، قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
حلّی، حسن بن یوسف بن مطهر (علامه حلّی) (1413ق). مختلف الشیعة فی أحکام الشریعة،  جلد۹، قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
مجلسی، محمدباقر بن محمدتقی (علامه مجلسی) (1413ق). بحار الأنوار، جلد33 ، بیروت: مؤسسه الطبع و النشر.
فاضل آبی، حسن بن ابی‌طالب یوسفی (1417ق). کشف الرموز فی شرح مختصر النافع،  جلد2، قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
فاضل لنکرانی، محمد موحدی (1421ق). تفصیل الشریعة فی شرح تحریر الوسیلة – القصاص، قم: مرکز فقهی ائمه اطهارg.
فاضل هندی، محمد بن حسن اصفهانی (1416ق). کشف اللثام و الإبهام عن قواعد الأحکام، جلد11، قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
فلاح‌زاده، مهدی (1401). آموزش فقه، قم: نشر معروف.
قبله‌ای خویی، خلیل (1390). تکملة‌المنهاج: قصاص، ترجمه و تعلیق بر مبانی تکملة‌المنهاج: قصاص، تهران: سمت.
قبله‌ای خویی، خلیل (1391). قواعد فقه: بخش جزا، جلد 1، چاپ ششم، تهران: سمت.
قیاسی، جلال‌الدین و قائم‌فرد، سید محسن (1394). «بازاندیشی در تحقق دفاعیات کیفری اضطرار و اکراه در مصادیق مشتبه»، فصلنامه پژوهش تطبیقی اسلام و غرب، شماره ۴.
کلینی، محمد بن یعقوب (1407ق). الکافی،  جلد۸، تهران: دارالکتب الإسلامیة.
گنجی، مهدی (1400). درس خارج فقه، جلسه 30/8/1400، جزوات درس خارج، تهران: راه‌یاب.
محقق داماد یزدی، سید محمد (1382). المحاضرات (مباحث اصول الفقه)، تقریرات سید جلال‌الدین طاهری اصفهانی، جلد۳، اصفهان: انتشارات مبارک.
محقق داماد یزدی، سید مصطفی (1406ق). قواعد فقه، 4 جلد، تهران: مرکز نشر علوم اسلامی.
مدنی کاشانی، رضا (1410ق). کتاب القصاص للفقهاء و الخواص، قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
مرعشی شوشتری، سید محمدحسن (1427ق). دیدگاه‌های نو در حقوق،  جلد۲، تهران: نشر میزان.
مرعشی نجفی، سید شهاب‌الدین (1415ق). القصاص علی ضوء القرآن و السنة،  جلد۳، قم: انتشارات کتابخانه آیت‌الله مرعشی نجفی.
مروج جزائری، سید محمدجعفر (1416ق). هدی الطالب فی شرح المکاسب، جلد۷، قم: مؤسسه دارالکتاب.
 
منتظر قائم، مهدی (1400). متون فقه شهیدین، تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت) و دانشگاه علوم قضایی و خدمات اداری.
 
میرمحمدصادقی، حسین (1401). جرائم علیه تمامیت جسمانی اشخاص، تهران: نشر میزان.
References
- Alldridge, P. W, 1981, The liability of the duressor, the Liverpool law review, Volume 3, pages 37–51.
- Baird, Norman, 2003, criminal law, Cavendish Publishing Limited.
- Colvin, Eric,2022, Criminal Law of Solomon Islands, Kiribati and Tuvalu (chapter 14), Pacific Islands Legal Information Institute.
- Elkington, Amy, 2023, The Historical Development of Duress and the Unfounded Result of Denying Duress as a Defense to Murder, The Journal of Criminal Law, Vol. 87(3) 207–217.
- Gorr, Michael, 2010, Duress and culpability, Informa UK Limited.
- The Code for Crown Prosecutors, Legal Guidance, The Crown Prosecution Service,2018, see: https://www.cps.gov.uk/legal-guidance/defences-duress-and-necessity
In Persian
Ibn Fahd Hilli, Jamal al-Din, Ahmad ibn Muhammad Asadi, 1407 AH (1986 CE), Al-Muhadhdhab al-Bari’ fi Sharh al-Mukhtasar al-Nafi’, Qom: Islamic Publications Office affiliated with the Society of Seminary Teachers of Qom.
Ahsā’ī, Ibn Abi Jamūr, Muhammad ibn ‘Alī, 1405 AH (1984 CE), ‘Awāli al-La’ālī al- ‘Azīziyah, 4 volumes, Qom: Dar Sayyid al-Shuhada Publishing.
Imam Khomeini, Sayyid Ruhollah Musavi, 1409 AH (1988 CE), Tahrir al-Wasīlah, 2 volumes, Qom: Institute of Dar al- ‘Ilm Publications.
Emami, Sayyid Hasan, 1399 (1979 CE), Civil Law, Tehran: Islamic Publications.
Iravani, Baqir, 1426 AH (2005 CE), Introductory Lessons in Jurisprudential Principles, 2 volumes, Qom: Dar al-Fiqh for Printing and Publishing.
Bayati, Mohammad Hossein, 1395 (2016 CE), The Jurisprudential Foundations of Islamic Penal Law: The Book of Retribution, Part One: General Articles, Tehran: University of Justice Publications in collaboration with Jungle and Javadaneh Publishing, First Edition.
Tabrizi, Gholam Hossein, 1372 (1993 CE), Principles of the Reformed, Mashhad: Tous Printing.
Tabrizi, Jawad ibn Ali, 1426 AH (2005 CE), Revision of the Foundations of Rulings – The Book of Retribution, Qom: Dar al-Siddiqah al-Shahidah, peace be upon her.
Tarhini Ameli, Seyyed Mohammad Hossein, 1427 AH (2006 CE), The Jurisprudential Foundation in Explanation of Rawdah al-Bahiyyah, 9 volumes, Qom: Dar al-Fiqh for Printing and Publishing.
Haji Dehabadi, Ahmad, 1391 (2012 CE), Rules of Criminal Jurisprudence, Qom: Research Institute of Hawzah and University.
Haji Dehabadi, Ahmad, 1396 (2017 CE), Crimes against persons (Murder), Tehran: Mizan legal foundation.
Hurr Ameli, Muhammad ibn Hassan, 1409 AH (1988 CE), Wasa’il al-Shi’a, 30 volumes, Qom: Ahlulbayt Institute, peace be upon them.
Hosseini Nasab, Seyyed Mustafa, Study on the Jurisprudence of Laadhar, Session 7/27/1402, manuscript reports by Saleh Montazeri.
Khamenei, Seyyed Ali, Study on the Jurisprudence of Laadhar, Tehran: Rahiyab: Notebooks on Jurisprudential Studies by His Eminence, Book of Retribution: pp. 513–524 and p. 562, Sessions 90–92 (November 1999) and Session 97 (November 2000).
Khamenei, Seyyed Ali, 1398 (2019 CE), Educational Treatise 2: Rulings on Transactions, 11th Edition, Tehran: Publications of Fiqh-e Rooz (affiliated with the Publications of the Islamic Revolution).
Khwansari, Sayyid Ahmad ibn Yusuf, 1405 AH (1985 CE), Jami’ al-Madarik fi Sharh Mukhtasar al-Nafi’, 7 volumes, Qom: Ismaili Foundation.
Khoei, Sayyid Abul-Qasim, 1391 (2012 CE), Foundations of Takmila al-Minhaj, Volume 2, edited by Alireza Saeed, Tehran: Khorsandi Publications.
Rouhani Qomi, Sayyid Sadiq Hosseini, 1412 AH (1991 CE), Fiqh al-Sadiq, peace be upon him (by Rouhani), 26 volumes, Qom: Dar al-Kitab – School of Imam Sadiq, peace be upon him.
Rouhani Qomi, Sayyid Mohammad Hosseini, 1413 AH (1992 CE), Muntaqa al-Usul, Reports by Abdolsaheb Hakim, 7 volumes, Qom: Office of Ayatollah Seyyed Mohammad Hosseini Rouhani.
Sobhani Tabrizi, Jafar, 1431 AH (2010 CE), Al-Mabsut fi Ilm al-Usul, 3 volumes, Qom: Imam Sadiq Foundation.
Sabzvari, Seyyed Abdol-Ala, 1413 AH (1992 CE), Muhadhdhab al-Ahkam (by Sabzvari), 30 volumes, Qom: Al-Manar Foundation – Office of His Eminence Ayatollah.
Shahid Thani, Ameli, Zayn al-Din ibn Ali, 1410 AH (1990 CE), Rawdat al-Bahiyya fi Sharh al-Lum’a al-Dimashqiyya (annotated – Kalantar), 10 volumes, Qom: Davari Bookstore.
Sahib Jawahir, Najaf, Muhammad Hassan, 1404 AH (1984 CE), Jawahir al-Kalam fi Sharh Shara'i' al-Islam, 43 volumes, Beirut: Beirut: Dar Ihya' al-Turath al-Arabi Publishing House.
Sadeghi, Mohammad Hadi, 1394 (2015 CE), Crimes against persons (Physical damages), Tehran: Mizan legal foundation.
Allamah Hilli, Hassan ibn Yusuf ibn Mutahhar Asadi, 1413 AH (1992 CE), The Rules of Rulings in Knowing the Halal and the Haram, 3 volumes, Qom: Islamic Publications Office affiliated with the Society of Seminary Teachers of Qom.
------------------------------,, 1413 AH (1992 CE), Different Views of the Shi’a on Sharia Rulings, 9 volumes, Qom: Islamic Publications Office affiliated with the Society of Seminary Teachers of Qom.
Allameh Majlisi, Muhammad Baqir ibn Muhammad Taqi Isfahani, 1413 AH (1992 CE), Bihar al-Anwar, 33 volumes, Beirut: Foundation for Printing and Publishing.
Fazel Abi, Hasan ibn Abi Talib Yusufi, 1417 AH (1996 CE), Kashf al-Rumuz fi Sharh Mukhtasar al-Nafi’, 2 volumes, Qom: Islamic Publications Office affiliated with the Society of Seminary Teachers of Qom.
Fazel Lankarani, Muhammad Movahedi, 1421 AH (2000 CE), Detail of Sharia fi Sharh Tahrir al-Wasila – al-Qisas, Qom: Fiqh Center of the Imams (peace be upon them).
Fazel Hindi Isfahani, Muhammad ibn Hassan, 1416 AH (1995 CE), Revealing the Uncovered Rules of Judgments, 11 volumes, Qom: Islamic Publications Office affiliated with the Society of Seminary Teachers of Qom.
Falahzadeh, 1401 AH (1980 CE), Teaching Fiqh, Qom: Ma’rouf Publishing.
Qabalah Khoyi, Khalil, 1390 (2011 CE), Translation and Commentary on the Foundations of Takmila al-Minhaj – Retribution, Tehran: SAMT.
Qabalah Khoyi, Khalil, 1391 (2012 CE), Rules of Jurisprudence: Penal Section, Volume 1, 6th Edition, Tehran: SAMT.
Qiassi, Jalaloddin, Qaemfard, Seyyed Mohsen, 2014, Rethinking Criminal defenses of Necessity and Duress in Dubious Cases, journal of Comparative Studies on Islamic and Western Law, Number 4.
Kulaini, Abu Jaafar, Muhammad ibn Yaqoub, 1407 AH (1987 CE), Al-Kafi (Islamic Edition), 8 volumes, Tehran: Dar Al-Kutub Al-Islamiyyah.
Ganji, Mahdi, Study on Jurisprudence, Session 8/30/1400, Rahiyab: Notes on the Advanced Jurisprudence Course, available on the internet site.
Mohaqqiq Damad Yazdi, Seyyed Muhammad, 1382 (2003 CE), Lectures on the Principles of Jurisprudence, Reports of Seyyed Jalal al-Din Taheri Isfahani, 3 volumes, Isfahan: Mubarak Publishing House.
Mohaqqiq Damad Yazdi, Sayyid Mustafa, 1406 AH (1985 CE), Rules of Jurisprudence, 4 volumes, Tehran: Center for Islamic Sciences Publishing.
Madani Kashani, Haj Agha Reza, 1410 AH (1990 CE), The Book of Retribution for Jurists and Elites, Qom: Islamic Publications Office affiliated with the Society of Seminary Teachers of Qom.
Marashi Shoushtari, Seyyed Mohammad Hassan, 1427 AH (2006 CE), New Perspectives on Law, 2 volumes, Tehran: Mizan legal foundation.
Marashi Najafi, Seyyed Shahab al-Din, 1415 AH (1994 CE), Retribution in the Light of the Quran and Sunnah, 3 volumes, Qom: Publications of the Library of Ayatollah Marashi Najafi (may God sanctify his secret).
Moravve Jazayeri, Seyyed Mohammad Jafar, 1416 AH (1995 CE), Guidance of the Student in Explaining Al-Makasib, 7 volumes, Qom: Dar al-Kitab Foundation.
Montazer Qaim, Mahdi, 1400 (1980 CE), Texts of the Jurisprudence of the Two Martyrs, Tehran: SAMT and Judicial Sciences and Administrative Services University.
Mir Mohammad Sadeghi, Hossein, 1401 (2021 CE), offences against physical integrity of persons, Tehran: Mizan legal foundation.
 
 
ارسال نظر در مورد این مقاله
CAPTCHA Image

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار