نوع مقاله : علمی و پژوهشی
نویسنده
استادیار گروه حقوق بین الملل دانشگاه مفید
چکیده
در دهههای اخیر مطالعه‌ی ظرفیتهای حقوق اسلام در تجارت بینالملل و بررسی تطبیقی کدهای رفتاری و اخلاقی تجاری مورد توجه قرار گرفته است. طرح دو قضیه‌ی «شامل بانک بحرین علیه شرکت داروسازی بکسیمکو» و «موسوی علیه شرکت بینالمللی با مسؤولیت محدود آر– ای بینالمللی» در مراجع قضایی انگلیس با ارجاع به شریعت سبب طرح این سؤال شده است که چگونه میتوان حقوق اسلام را به عنوان قانون حاکم در قلمروهای تجاری و رسیدگی به اختلافات تجاری و مالی برگزید؟ مقاله حاضر با مرور برخی از اصول و قواعد عام تجارت بینالملل در اسلام نظیر اصل رضایت و آزادی تجارت و محدویتهای آن، و حمایت از بازرگانان، به تحلیل قرارداد تجاری میان مسلمانان و فلورانس در سال 1488 و دعوای شامل بانک بحرین و انتخاب شریعت اسلامی به عنوان قانون حاکم میپردازد. مقاله با رویکردی تطبیقی به تبیین قواعد و کدهای اخلاقی و حقوقی تجاری در آموزههای اسلام و مفاهیم مشابه آن در دیگر نظامهای حقوقی پرداخته است. برآیند این مطالعه آن است که در سطح داخلی مؤسسات حقوق تطبیقی در کشورهای اسلامی و در سطح بینالملل بایسته است مراجعی مانند مجمع فقه اسلامی وابسته به سازمان همکاری اسلامی، اصول و قواعد تجاری اسلامی را به عنوان قواعد نمونه معرفی کنند. با این رهیافت انتخاب شریعت و حقوق اسلام به عنوان قانون حاکم تسهیل خواهد شد که خود گام مؤثری در تعامل میان نظامهای حقوقی غرب و اسلام در قلمرو تجارت خواهد بود.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Islamic Law (Sharia) as Applicable Law on Commercial Contracts: A Legal Tragedy or Interaction Between Legal Systems
نویسنده [English]
- Seyed Mostafa Mirmohammadi
Mofid University
چکیده [English]
Abstract
Studies on Islamic law potential in international Commerce and Comparative research on ethical code of commerce have increased in recent decades. Two cases brought to English court titled, Shamil Bank of Bahrain v. BeximcoandMusawi v RE International (UK) Ltd (2007) raises the question of how the parties of contract could choose Islamic law to serve as applicable or proper law of the commercial contract and financial disputes. This article tries to review some rules and principles of Islamic Commercial law, such as principle of consent, foredoom of commerce and its limitations and protecting of merchants. It also analysesMamluk Commercial Treaty with Republic of Florence in 1488 and two recent cases brought to English courts based on Glorious Sharia as applicable law and governing law. For comparative study purposes, this article discuses legal and ethical code of commerce in Islamic teaching in order to introduce similar conception in other major legal system. The outcome of this study is that it is necessary for comparative law centers in Islamic countries and International Islamic Fiqh Academy at the Organization of Islamic Cooperation, to introduce Islamic commercial rule and principles in the model commercial law frameworks. This approach will facilitate choices of Islamic law as applicable law and considered a step toward interaction between Islamic and Western legal systems in the realm of commerce.
کلیدواژه‌ها [English]
- Keywords: Commercial law
- Applicable Law
- Islamic Law
- Common Law
- Legal and Ethical Code for Commerce
- Comparative Law
- ابن عربی، محمد، بیتا، أحکام القرآن، تحقیق محمد عبدالقادر عطا، بیروت ، دارالفکر للطباعه والنشر ، بی‌چا.
- ابوالوفا، احمد، 2001م، الإعلام بقواعد القانون الدولی والعلاقات الدولیه فی شریعه الإسلام، قاهره، دارالنهضه العربیه ، بی‌چا.
- انصاری، شیخ مرتضی، 1415ق، مکاسب، قم، چاپخانه باقری، بی‌چا.
- جبعی عاملی [شهیدثانی]، زینالدین، 1983م، الروضه البهیه فی شرح اللمعه الدمشقیه، بیروت، دار احیاء التراث العربیه، بی‌چا.
- حر عاملی، شیخ محمد بن حسن، 1372ش، وسائل الشیعه، قم، مؤسسه آلالبیت علیهم‌السلام، بی‌چا.
- حسینی مراغی، میرعبدالفتاح، 1418ق، العناوین الفقهیه، قم، مؤسسه النشر الإسلامی، بی‌چا، ج2.
- حلی، حسن بن یوسف،1419ق، تذکره الفقهاء، قم، مؤسسه آلالبیت علیهم‌السلام، بی‌چا.
- خویی، سید ابوالقاسم، 1992م، مصباح الفقاهه فی المعاملات، تقریر میرزا محمدعلی توحیدی، بیروت، دارالهادی، بی‌چا.
- دی-ام لیو، جولیان و ای-میستلیس، لوکاس و ام کرول، استفان، 1392ش، داوری تجاری بینالمللی تطبیقی، ترجمه محمد حبیبی مجنده، قم، دانشگاه مفید، چ1.
- ضیایی بیگدلی، محمدرضا، 1383ش، طبقه‌بندی موضوعی تفصیلی آراء و نظریات مشورتی دیوان بین المللی دادگستری، پژوهش حقوق و سیاست، ش11.
- عبده، محمد،1412ق، نهج البلاغه، قم، دارالذخائر، بی‌چا.
- علی، حیدر، 2003م، درر الاحکام شرح مجله الاحکام، ریاض، دار عالم الکتب، بی‌چا، ج1.
- غافری، جمیل، 2012م، التجاره الدولیه من منظور شرعی بین الحریه و الحمایه: أعمال ندوه تطور العلوم الفقهیه: فقه التوقع ، وزاره الاوقاف و الشؤون الدینیه، عمان، بی‌نا، بی‌چا.
- قرطبی، محمد، 1985م، الجامع لاحکام القرآن، تحقیق و تصحیح أبو إسحاق إبراهیم أطفیش، بیروت، دار إحیاء التراث ال، بی‌چا.
- متقی هندی، علاءالدین، 1989م، کنز العمال فی سنن الاقوال و الافعال، بیروت، مؤسسه الرساله، بی‌چا.
- مصطفوی، سید محمد کاظم، 1417ق، مائه قاعده فقهیه، قم، مؤسسه النشر الإسلامی، بی‌چا.
- مکارم شیرازی، ناصر، 1410ق، القواعد الفقهیه، قم، مدرسه الامام امیرالمؤمنین علیه‌السلام، بی‌چا، ج2.
- میرمحمدصادقی، حسین، 1391ش، بازتاب قواعد اخلاقی در قوانین راجع به کسب و کار در حقوق اسلام و ایران، حقوق تطبیقی دانشگاه مفید، ش1.
- نجفی، شیخ محمدحسن، 1365ش، جواهرالکلام فی شرح شرائع الاسلام، تهران، دارالکتب الإسلامیه، بی‌چا، ج22.
- Abdul Rahman, Abdullah, (2016), Shariah as the governing law of Islamic finance contracts in the UK: The impact of Rome I Regulation and the position in arbitration, Available at: http://www.academia.edu.
- Akaddaf, Fatima, (2001), Application of the United Nations Convention on Contracts for the International Sale of Goods (CISG) to Arab Islamic Countries: Is the CISG Compatible with Islamic Law Principles?Pace International Law Review,No.13.
- Basic Guidelines for Codes of Business Conduct: U.S. Department of Commerce & Russian Chamber of Commerce, (2016), Available at: http://ita.doc.gov/goodgovernance/adobe/bem_appendices/appendix_b.pdf.
- Beximco Pharmaceuticals Ltd v Shamil Bank of Bahrain EC, (2004), APP.L.R. 01/28
- Boisard Marcel A., (1980), On the Probable Influence of Islam on Western Public and International Law, Courtesy: International Journal of Middle East Studies, Vol.11, No. 4.
- Chuah, Jason C.T., (2006), Islamic Principles Governing International Trade Financing Instruments: A Study of the Morabaha in English Law, Northwestern Journal of International Law & Business, Vol.27.Issue.1.
- Colon, Julio C., (2011), Choice of Law and Islamic Finance,Texas International Law Journal,VOL.46.
- Foster, Nicholas HD,(2006), Encounters between legal systems: recent cases concerning Islamic commercial law in secular courts, Amicus Curiae, Issue 68.
- ــــــــــــــــ, (2006), Islamic Commercial Law, An Overview, School of Law and School of Oriental and African Studies University of London.
- Garner Bryan A,, (2004), Black's Law Dictionary, West publishing, Ninth Edition.
- Mahmassani, Sobhi,(1966), The principles of international law in the light of Islamic doctrine, Recueil des cours, Volume 117.
- Musawi v. R.E. International (UK) Ltd and others,(2007), Case No: HC05C00497, Neutral Citation Number: EWHC 2981 (Ch) available at: http://www.bailii.org/ and http://www.unilex.info/.
- Powell E. J. & Rickard, Stephanie, (2010) International Trade and Domestic Legal Systems: Examining the Impact of Islamic Law, International Interactions,Vol.36.
- Shamil Bank of Bahrain EC v Beximco Pharmaceuticals Ltd and others, (2014), Case No: A3/2003/1952, Available at: http://www.bailii.org.
- Unidroit Principles of International Commercial Contracts, (2010), Available at:www.unidroit.org.
- Wansbrough, John, (1965), A Mamluk Commercial Treaty Concluded with the Republic of Florence, 894/1489IN S. M. Stem, ed., Documents from Islamic Chanceries, Oriental Studies III, Oxford: B. Cassirer.
- Weeramantry, Christopher, (1988), Islamic Jurisprudence: An International Perspective, Macmillan Press, London.
37. Wezeman, Pieter D.& Siemon T., Wezeman, (2015), Stockholm International Peace Research Institute (SIPRI).
38. Zahid, Anowar & Hasani, Mohd Ali,(2013), Shari’ah as a Choice of Law in International Islamic Financial Contracts: Shamil Bank of Bahrain Case Revisited, US-China Law Review, Vol.10.
)
ارسال نظر در مورد این مقاله