نوع مقاله : علمی و پژوهشی

نویسندگان

• ایرج بابایی ¹
• اسماعیل کشاورز صفی ئی ²

¹ دانشیار گروه حقوق،دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه علامه طباطبایی

² دانشجوی دکترای حقوق خصوصی،گروه حقوق، مؤسسه عالی آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه‌ریزی

چکیده

ساختار مسئولیت مدنی کامن لا از دیرباز تا کنون ساختاری مبتنی بر رفتارهای ممنوعه قالب­بندی شده در چارچوب اشکال طرح دعوا، حق­محور و متمرکز بر آثار و نتایج فعل انسان بر روی حق­های دیگران بوده است. به گونه­ای که  فهرستی در حال افزایش از خطاهای مدنی در حقوق کامن لا وجود دارد که هریک دارای عنوان و ارکان و شرایط مخصوص به خود می­باشند. هرچند با ظهور خطای بی­احتیاطی و تمرکز بر روی تکلیف کلی به مراقبت، عناصری ازیک ساختار تکلیف­محور و وظیفه­گرا به آن آمیخته شد. این ساختار از حیث چهار شاخص وحدت یا کثرت خطای مدنی و قرارداد، خطای مدنی و جرم، مبنای کلی مسئولیت مدنی و مصادیق خطاهای مدنی، ساختاری کثرت­گراست. ساختار نظام فقهی ما نیز ساختاری حق­محور، نتیجه­گرا و مبتنی بر تنوع در اشکال مداخله­ی انسان بر روی انواع حق­ها و منافع مورد حمایت بوده است. این ساختار از نقطه نظر وحدت یا کثرت در سه مقوله­ی خطای مدنی و قرارداد، خطای مدنی و جرم و مصادیق خطاهای مدنی، ساختاری کثرت­گراست. لیکن از حیث وحدت یا کثرت در زمینه­ی مبنای کلی مسئولیت مدنی ساختاری وحدت­گرا و متمرکز بر مسئولیت سببی به شمار می رود.

تازه های تحقیق

در تحلیل نهایی میتوان گفت نظامهای حقوق کامن لا و نظام فقهی ما از حیث تمرکز بر نقض حق به عنوان نتیجه یا پیامد رفتار مرتکب بر روی منافع زیان دیده ، گرایش به مسئولیت سببی و بدون تقصیر به عنوان مبنای مسئولیت و همچنین کثرت گرایی خطاها یا موجبات مسئولیت ، دارای نقاط اشتراکات ساختاری قابل توجهی هستندکه کمتر در محافل حقوقی به آن توجه شده است و همین نکته شناسایی و مطالعه عمیق تر مسئولیت مدنی کامن لا و استفاده از ظرفیتهای حقوقی کامن لا را در نظام حقوقی ما بیش از پیش ضروری می سازد  .با این وجودآنچه این دو نظام حقوق را تا حدودی از هم دور می سازد، خطا محوری کامن لا ، باز بودن فهرست خطاها و نیز نفوذ عناصر رومی نقض تکلیف در قالب خطای بی احتیاطی است که موجب دگرگونی در تعریف خطای مدنی و تنوع مبنای مسئولیت در این نظام حقوقی شده است، ویژگیهایی که در نظام فقهی ما به چشم نمی خورد.

کلیدواژه‌ها

• نقض حق
• خطای مدنی
• کثرت گرایی
• نتیجه گرایی

عنوان مقاله [English]

A Comparative Study of Structure of Civil Liability in Common Law System and Law of Islam

نویسندگان [English]

• Iraj Babayi ¹
• smaeil keshavarz safi yi ²

¹ Associate Professor, Department of Law, Faculty of Law and Political Sciences, Allameh Tabatabayi University

² Ph. D. Candidate in Private Law, Department of Law, the Higher Institute for Education and Research of Management and Planning.

چکیده [English]

From a long time ago up to now, the structure of civil liability in Common Law has been right-centered and based upon prohibited behavior formatted on forms of the action and focused on the effects and consequences of human action against rights of others. There is an increasing index of torts in Common Law each of which has its own title and specific elements and conditions. However, with the appearance of negligence and focusing on the general duty of care, the elements of a duty-centered and task-oriented structure were mixed with the previous one. This structure is a pluralistic one in terms of four indicators namely unity or plurality of Tort and Contract, Tort and Crime, general basis of civil liability, and examples of torts. In addition, the structure of our jurisprudential regime has been a right-based and consequential one based on the diversity of forms of human interference in different types of protected rights and interests. This structure is a pluralistic one in the sense of unity or plurality in three categories namely tort and contract, tort and crime and examples of torts. Nevertheless, it is regarded as an unitarianist and causative liability-focused structure in terms of unity or plurality concerning the general basis of civil liability.

کلیدواژه‌ها [English]

• Breach of Right
• Tort
• Pluralism
• Consequentialism