معمای ترولی؛ تحلیل تطبیقی از منظر فقه امامیه و حقوق آمریکا

نوع مقاله : علمی و پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه فقه و حقوق پژوهشکده زن و خانواده

10.22091/csiw.2024.9671.2438

چکیده

آیا می‌توان جانِ انسان‌های بی‌گناه را وسیله‌ای برای نجات تعداد بیشتری از انسان‌های دیگر قرار داد؟ آیا می‌توان برای جلوگیری از کودک‌آزاری اقدام به آدم‌ربایی نمود؟ به صورت کلی، آیا در این موارد هدف وسیله را توجیه می‌کند یا خیر؟ در فضای آکادمیک، این پرسش‌ها ذیل مسئله‌ای با عنوان «معمای ترولی» مورد واکاوی قرار گرفته و تا کنون پاسخ‌های متعددی از سوی پژوهشگران به آن داده شده است. در این نوشتار نگارنده سعی می‌کند تا بر اساس مبانیِ پذیرفته شده نزد فقیهان امامیه، به حل معمای ترولی بپردازد؛ اما با توجه به وجودِ ادبیات مفصّل حول این بحث در حقوق آمریکا، بحث را به صورت تحلیل تطبیقی با حقوق آمریکا ارائه خواهد شد. خلاصه آنکه فقیهان امامیه و همچنین حقوق‌دانان آمریکایی باور دارند که هدف وسیله را توجیه می‌کند و می‌توان جانِ عده‌ای را برای نجات جمعیت بیشتری فدا کرد. جهت اثبات این ادعا، در فقه امامیّه تمرکز نگارنده بر مباحث تزاحم و مشخصاً قاعده «دفع أفسد به فاسد» است، همان‌طور که در حقوق آمریکا نیز بحث را با محوریّت قاعده «شرّ کمتر» ارائه خواهد شد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Trolley Problem; Comparative Study of Imami Fiqh and American Law

نویسنده [English]

  • Reza Pourmohammadi
Assistant Professor of Islamic Law
چکیده [English]

Can we kill some to save more? Can we kidnap a child to prevent following child abuse? In the academic literature, these questions are known as the "Trolley Problem". From a legal perspective, the trolley literature is addressing a minor issue in criminal law, whether one can justify conduct that is prima facie legally wrongful and hence prima facie illegal (i.e., acting in a manner intended to cause death or serious injury to another party)? I have tried to solve the trolley mystery based on the principles accepted by Imamiyyah jurists. Since American jurists have previously raised detailed discussions in this regard, I compare fiqhi possible solutions with theories in American law. Concisely, both Imami and American jurists let you kill some to save more. The main justification for that in Imamiyyah fiqh is the rule of "daf̊ʿi al-afsad bi al- fāsid" and the rule of "lesser evil" in American law.

کلیدواژه‌ها [English]

  • lesser evil
  • duress
  • necessity
  • conflict of laws
  • homicide
CAPTCHA Image