نوع مقاله : علمی و پژوهشی
نویسندگان
1 استادیار گروه حقوق خصوصی و اسلامی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه شیراز
2 دانشجوی کارشناسی ارشد حقوق خصوصی دانشگاه شیراز
چکیده
تهاتر از نهادهای مؤثر در جلوگیری از اطاله فرایند پرداختهای متقابل است. وقتی دو شخص، مبلغی پول یا اجرای تعهدی از یک نوع را به هم مدیون هستند، می‌توانند آن‌ها را در مقابل هم تهاتر کنند. برای وقوع تهاتر در حقوق تجارت بین‌الملل، مدیون بودن طرفین در مقابل یکدیگر، یک نوع بودن، قابل اجرا بودن، قطعیت و رسیدن موعد تعهد، لازم است. انواع تهاتر در حقوق تجارت بین‌الملل به اعتبار شیوه اجرا عبارت است از: تهاتر یکطرفه، تهاتر رویهای و تهاتر قراردادی و به اعتبار منشأ تعهدات، عبارت است از: قراردادی و مستقل. در حقوق ایران تهاتر قانونی، قراردادی و قضایی مشاهده می‌شود. در فقه امامیه بیش‌تر از واژه تقاص استفاده شده و تقاص قهری را تهاتر می‌نامند. شرایط و آثار تهاتر در این سه نظام شباهت‌های بسیاری با هم دارند؛ گرچه تفاوت‌هایی نیز میان آن‌ها به‌ویژه در شیوه اجرا و آثار آن وجود دارد.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Assistant Professor, Private & Islamic Law Group,Faculty of Law and Political Science, Shiraz University, Shiraz, Iran
نویسندگان [English]
- Majid Sarbaziyan 1
- Fatemh Zabarjad 2
چکیده [English]
Setoff is one of the effective measures to avoid prolonged processes in mutual transactions. Where two parties owe each other money or other obligations of same kind, either of the parties may counterbalance, of setoff, its obligations against that of the other. This may include: mutuality or reciprocity of the obligation, its homogeneity, certainty, and the due date. Based on the method of its performance, there are three types of setoff: unilateral setoff, procedural setoff, and also set off by an agreement. It is also is divided into independent and transactional setoff. There are statutory, contractual and procedural setoffs in the Iranian Law. In Shiite jurisprudence, one may find taqaas as equivalence to the term setoff. Conditions and effects of setoff are quite similar in the three domains but there are also differences in implementing it and its effects.
کلیدواژه‌ها [English]
- set off
- taqaas
- unilateral set off
- procedural setoff
- set off by an agreement
- اخلاقی، بهروز،1385ش، اصول قراردادهای تجاری بین‌المللی، تهران، مؤسسه شهردانش، چ27.
- اشمیتوف، کلایو ام،1378ش، حقوق تجارت بین‌المللی، ترجمه بهروز اخلاقی و همکاران، تهران، انتشارات سمت.
- امامی، سید حسن،1375ش، حقوق مدنی، تهران، انتشارات اسلامیه، چ16، ج 1.
- انصاری، مسعود و طاهری، محمد علی،1388ش، دانشنامه حقوق خصوصی، تهران، انتشارات جنگل، چ3.
- ایزانلو، محسن و میرشکاری، عباس ،1389ش، تقاص، مطالعات فقه و حقوق اسلامی، س2، ش3.
- بحرانى، آل عصفور، یوسف بن احمد بن ابراهیم،بی‌تا، الحدائق الناضره فی أحکام العتره الطاهره، قم، دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، ج19.
- جعفری لنگرودی، محمدجعفر،1387ش، تأثیر اراده در حقوق مدنی، تهران، گنج دانش، چ2.
- ________________________،1384ش، ترمینولوژی حقوق، تهران، گنج دانش، چ15.
- ________________________،،1386ش، الفارق، تهران، کتابخانه گنج دانش.
- حاتمی، علی اصغر،1384ش، تقاص مال، مجله دانشکده علوم انسانی، سمنان، ش12.
- حسنی، علیرضا،1389ش، مقایسه تهاتر با دعوای متقابل در حقوق ایران، آموزه‌‌های حقوقی، دانشگاه علوم اسلامی رضوی، ش 14.
- حلّى، حسن بن یوسف بن مطهر اسدى،1410ق، إرشاد الأذهان إلى أحکام الإیمان، قم، دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
- خوانسارى، سیداحمد بن یوسف،1405ق، جامع المدارک فی شرح مختصر النافع، قم، مؤسسه اسماعیلیان، چ2، ج 3.
- دهخدا، علی اکبر،1366ش، لغتنامه دهخدا، انتشارات دانشگاه تهران، چ2.
- رشتی، حبیب الله،،بی‌تا کتاب الغصب، بی‌‌جا.
- سبزوارى، سیدعبد‌‌الأعلى،1413ق، مهذب الاحکام، قم، مؤسسه المنار، چ4.
- شمس، عبد‌‌الله،1392ش، آیین دادرسی مدنی پیشرفته، تهران، انتشارات دراک، چ29، ج1.
- شهید ثانى، زین‌‌الدین بن على،1413ق، مسالک الأفهام إلى تنقیح شرائع الإسلام، قم، مؤسسه المعارف الإسلامیه.
- شهیدی، مهدی،1381ش، سقوط تعهدات، تهران، انتشارات مجد، چ5.
- صدرزاده افشار، محسن،1372ش، آیین دادرسی مدنی و بازرگانی، تهران، انتشارات جهاددانشگاهی علامه طباطبایی، ج 3.
- صفایی، سید حسین،1391ش، قواعد عمومی قراردادها، تهران، بنیاد حقوقی میزان، چ13.
- طباطبایی‌یزدى، سیدمحمدکاظم،1409ق، العروه الوثقى، بیروت، مؤسسه الأعلمی للمطبوعات، چ2، ج 1.
- عدل، مصطفی،1373ش، حقوق مدنی، به کوشش محمدرضا بندرچی، قزوین، بحرالعلوم.
- فاضل‌لنکرانی، محمد،1420ق، القضا و الشهادات، قم، مرکز فقه ائمه اطهار(علیهم‌السلام).
- فتحی‌پور، علی،1334ش، تهاتر، نشریه کانون وکلا، دوره اول، ش45.
- کاتوزیان، امیرناصر،1382ش، نظریه عمومی تعهدات، تهران، نشر میزان، چ2.
- مرتضی زبیدی، محمد بن محمد،1403ق، تاج العروس من جواهر القاموس، بیروت، دارالفکر.
- مصطفوی، سعادت و آزاد داور،1388ش، «تقاص سببی در سقوط تعهدات»، پژوهشنامه حقوق اسلامی، دوره 10، ش29.
- معین، محمد،1363ش، فرهنگ معین، انتشارات امیر کبیر، چ4.
- موسوی‌خمینى، سیدروح‌الله،بی‌تا، کتاب البیع، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینى ره، ج1.
- نجفى، محمد حسن،1404ق، جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، چ7، ج 40.
- نراقی، احمد بن محمد مهدی،1415ق، مستند الشیعه فی احکام الشریعه، قم، مؤسسه آل البیت (علیهم السلام).
- هاشمی‌شاهرودی، سیدمحمود جمعى از پژوهشگران،1426ق، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (علیهم السلام)، قم، مؤسسه دائره‌‌المعارف فقه اسلامى، ج 2.
- Berger,klaus Peter(2005),set-off-in:ICC Bull.(special supplement),at 17 et seq.
- Black's law Dictionary, Brayan A. Garner(2004), Eighth Edition.
- Principles of European contract law, 2000.
- A. Robert Anderson(2010), Thomas Gelbman and Benjamin Pullen, Recent Developments in the Law of Set-off,, Annual Review of Insolvency Law, 2.
- Rodner,James(2011), Unilateral setoff and the principles of UNIDROIT, Paris,Retrieved from:
- http://rodner.net/LawReviewArticles/UnilateralSetoffAndThePrinciplesOfUndroit.pdf[2014/07/07]]
- Unidroit principles of international commercial contracts, 2010.
- United nations convention on the Assignment of Receivables in International Trade, United nations, Newyork, United nation's publication, 2004.
- Vladimir Pavić(2005), Counterclaim And Set-Off In International CommercialArbitratio, Annals, International Edition.
- European Financial Market Lawyers Group, PROTECTION FOR BILATERAL INSOLVENCY SET-OFF AND NETTING AGREEMENTS UNDER EC LAW, 2004.
- Mark Alsop(1998), Set off permitted for sums due under separate contracts, Retrieved from: www.charlesrussell.co.uk[2014/07/07]
)
ارسال نظر در مورد این مقاله