نوع مقاله : علمی و پژوهشی
نویسنده
دانشیار گروه حقوق جزا و جرم شناسی دانشگاه قم
چکیده
یکی از اهداف سیاست کیفری پیشگیری از جرم با اجرای مجازات است. سیاست کلی مزبور همواره با استثنائاتی مواجه بوده است. تعویق صدور حکم کیفری که درحقوق کشورهای غربی به ویژه فرانسه شناخته شده است و اخیراً در قانون مجازات اسلامی 1392 مورد توجه مقنن ایران قرارگرفته است، نهادی می‌باشد که در پرتو اندیشه‌ی جرم‌شناسان و سایر اندیشمندان حقوق به رسمیت شناخته شده است، تأسیس مورد بحث در حقوق اسلامی بر اساس قاعده «رعایت مصلحت توسط حاکم» قابل توجیه است. در این تحقیق، به تبیین نهاد تعویق صدور حکم مجازات در ایران و مقایسه‌ی آن با حقوق فرانسه می‌پردازیم. ضرورت توجه به شخصیت بزهکار، عدم انحصار واکنش‌های اجتماعی علیه پدیده‌ی مجرمانه در کیفر، توجه به هزینه‌های اجتماعی، فرهنگی، عاطفی و اقتصادی زندان، اختیارات وسیع حکومت اسلامی در قلمرو تعزیرات در شمار مبانی توجیهی نهاد تعویق صدور حکم هستند. با ملاحظه‌ی سابقه‌ی تقنینی تعویق صدور حکم جزایی در فرانسه، استفاده از آرای کارشناسان و در نظر گرفتن داده‌های جرم‌شناختی می‌توان گفت نهاد فوق تا حد زیادی در جامعه‌پذیری مجرمین و در نتیجه کاهش آمار جنایی نقش سازنده‌ای ایفا نموده است. در حقوق ایران به دلیل جدید بودن این نهاد و نبود مطالعات تحلیلی و میدانی کافی نمی‌توان قضاوت روشنی از آثار عملی نهاد تعویق صدور حکم جزایی ارایه کرد.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
The Foundations and Effects of the Sentence Suspension in Islamic, Iranian and French Criminal Systems
نویسنده [English]
- Adel Sarikhani
چکیده [English]
One of the most important concerns of criminal justice system is crime prevention through punishment. Such a general policy has been faced with some exceptions. Sentence suspension, previously acknowledged in western countries, especially Franc, and recently in Iran, is one of these exceptions. Such an institution acknowledged in the light of criminologists and legal scholars views, is justifiable under the "expediency rule" in Islamic criminal law, as well. Of its justifications are, the necessity to pay attention to criminal's character and the economic, social and cultural prison expenses, the possibility of non-exclusive social reactions to crime and the comprehensive authority of Islamic government on Taziri crimes.In this paper we explain the sentence suspension in Iran and compare it with the French one. Regarding the past legislation and the expertise findings and statistics, it can be said that sentence suspension has played a significant role to socialize criminals and therefore to reduce criminal statistics. Notwithstanding, because of its novelty in Iran and lack of relevant analytic studies and field works, it cannot be judged clearly through academic literature.
کلیدواژه‌ها [English]
- : Sentence Suspension
- Criminal Sentencing
- Criminal Excuse
- Factors of Criminal Suspension
- Islamic Criminal Law
- آشوری، محمد، 1382ش، جایگزینهای زندان یا مجازات‌های بینابین، بی‌جا، نشر گرایش، بی‌چا.
- آنسل، مارک، 1370ش، دفاع اجتماعی، ترجمه محمد آشوری، و علی‌حسین نجفی،تهران، انتشارات دانشگاه تهران، چ1.
- احمدی موحد، اصغر، 1390ش، اجرای احکام کیفری، تهران، نشر میزان، چ1.
- اردبیلی، محمدعلی، 1382ش، حقوق جزای عمومی، تهران، انتشارات میزان، بی‌چا، ج2.
- اکرمی، روح الله، 1393ش، جزوه حقوق جزای عمومی3، دوره فقه القضای مدرسه علمیه حضرت ولی‌عصر (عجل الله تعالی فرجه الشریف) زیر نظر ریاست قوه قضاییه.
- الهام، غلامحسین، 1391ش، اعتماد به قاضی: تحلیل ماده 728 قانون مجازات اسلامی بر مبنای نظریات فقهی شورای نگهبان، فصلنامه دیدگاه‌های حقوق قضایی، ش57.
- تدین، عباس، 1388ش، قانون آیین دادرسی کیفری فرانسه، تهران،انتشارات روزنامه رسمی جمهوری اسلامی، بی‌چا.
- جعفری لنگرودی، محمد جعفر، 1388ش، مبسوط در ترمینولوژی حقوق، تهران، نشر گنج دانش، چ4، ج2.
- حسینی، سید محمد، 1385ش، فرهنگ لغات و اصطلاحات فقهی، عربی به فارسی - همراه با معادل انگلیسی، تهران، نشر سروش، چ2.
10. رایجیان اصلی، مهرداد، 1387ش، جایگاه بزه دیده در لایحه قانون مجازات اسلامی: نقد بزه دیده شناسانه باب کلیات، مجله پژوهشهای حقوقی، ش14.
11. سلیمی، صادق، 1384ش، چکیده حقوق جزای عمومی، تهران، تهران صدا، چ1.
12. سمیعی، حسن، 1380ش، حقوق جزا، تهران، شرکت مطبوعات، چ4.
13. صافی گلپایگانی، لطف الله، بی‌تا، التعزیر: احکامه و حدوده، قم، بی‌نا، چ1، ج1.
14. طوسی، ابوجعفر محمد بن حسن،1407ق، الخلاف، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چ1، ج5..
15. ــــــــــــــــــــ ، 1387ق، المبسوط فی فقه الإمامیه، تهران، المکتبه المرتضویه لإحیاء الآثار الجعفریه، چ3، ج7.
16. فخرالمحققین حلی، محمد بن حسن، 1387ق، ایضاح الفوائد فی شرح مشکلات القواعد،قم، موسسه اسماعیلیان، چ1، ج4.
17. کلینی، ابوجعفر محمد بن یعقوب، 1429ق، الکافی،قم، دارالحدیث، چ1، ج14.
18. گزارش هیأت اعزامی در بازدید از سیستم دادرسی ویژه‌ی نوجوانان وین، 1377ش، چاپ روزنامه رسمی قوه قضاییه جمهوری اسلامی.
19. گسن، ریموند، 1374ش، جرم‌شناسی نظری، ترجمه مهدی کی‌نیا، و علی‌حسین نجفی،تهران، انتشارات مجد، چ1.
20. گلدوزیان، ایرج، 1382ش، بایسته‌های حقوق جزای عمومی، تهران، انتشارات میزان، چ8.
21. گودرزی بروجردی، محمدرضا، 1386ش، قانون مجازات فرانسه، قم،انتشارات سلسبیل، چ1.
22. فقیه نخجیری، حسن، 1382ش، دعوی خصوصی در دادگه جزایی، تهران، انتشارات میزان، چ1.
23. مرعشی شوشتری، سید محمد حسن، 1385ش، دیدگاه‌های نو در حقوق کیفری اسلام، تهران، نشر میزان، چ2، ج1.
24. معین، محمد، بی‌تا، فرهنگ فارسی، تهران، انتشارات امیرکبیر، چ19، ج1.
25. موسوی اردبیلی، سید عبدالکریم، 1427ق، فقه الحدود و التعزیرات،قم، الجامعه المفید ره، چ2، ج4.
26. موسوی خویی، سیدابوالقاسم، 1422ق، مبانی تکمله المنهاج،قم، موسسه إحیاء الاثار الامام الخویی ره، چ1، ج41.
27. مؤمن قمی، محمد، 1422ق، مبانی تحریرالوسیله، تهران، موسسه نشر و تنظیم آثار حضرت امام خمینی ره، چ1.
28. میر محمد صادقی، حسین، 1386ش، جرایم علیه اشخاص، تهران، انتشارات میزان، چ1.
29. نجفی ابرندآبادی، علی‌حسین، 1382ش، تقریرات جرم شناسی دوره کارشناسی.
30. ــــــــــــــــــــ ، 1389ش، عدالت ترمیمی، مجله آموزه‌های حقوق کیفری، ش14.
31. نجفی، شیخ محمد حسن، 1404ق،جواهرالکلام، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، چ7، ج41.
32. وایت، راب و هینس، فیونا، 1382ش، درآمدی برجرم و جرم‌شناسی، ترجمه بطحایی اصل،تهران، انتشارات دادگستر، بی‌چا.
33. ولد، برنارد و اسنیپس، جفری و توماس، جرج، 1380ش، جرم‌شناسی نظری، ترجمه علی شجاعی،تهران، انتشارات سمت، بی‌چا.
34. ولیدی، محمد صالح، 1375ش، حقوق جزای عمومی، تهران، انتشارات داد، چ2، ج4.
35. ویلیامز، فرانک و مک شین، پی ماری، 1383ش، نظریه‌های جرم‌شناسی، ترجمه حمیدرضا ملک محمدی،تهران، نشر میزان، بی‌چا.
- Grant, William, (1988), sentence deferred- auseful Psychiatric recommendation, Psychiatric Bulletin.
- Jareborg, Nils, (2005), Criminalization as last resort, OHIO State Journal of Criminal law, Vol. 2.
- Norval, Morris, (1951), The IIabitual Criminals،London،Longman Green.
- Tomas, David, (2008), Sentencing Referecer, London, Seet& Maxwell Champion.
)
ارسال نظر در مورد این مقاله