ضرورت فقهی طرح منطقه‌ای عاری از سلاح هسته‌ای : ممنوعیت سلاح هسته‌ای از منظر حقوق بین‌الملل و اسلام

نوع مقاله : علمی و پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی

2 دانش‌آموخته کارشناس ارشد دیپلماسی و سازمان‌های بین‌المللی دانشکده روابط بین‌الملل وزارت امور خارجه

چکیده

موضوع کنترل تسلیحات به ویژه در گونه‌ی اتمی و هسته‌ای یکی از مهم‌ترین مباحث حقوقی جهان معاصر تلقی می‌شود. برداشت از قواعد مبتنی بر منابع و اصول اسلامی به عنوان منبع تعیین و جهت‌دهی به رفتار دولت‌های اسلامی در ارتباط با این‌گونه از تسلیحات محل اختلاف است . ممنوعیت یا عدم ممنوعیت استفاده از سلاح‌های کشتار جمعی، خصوصاً سلاح هسته‌ای، از پرسش‌های اساسی جهان امروز است که حقوق بین‌الملل و مقررات فراملی تاکنون نتوانسته اند ممنوعیت آن را اعلام نمایند و بر همین اساس هیچ ممنوعیتی در رابطه با تولید و نگهداری و استفاده از این سلاح‌ها در مقیاس عام وجود ندارد. جمهوری اسلامی ایران به عنوان کشوری با قوانین مبتنی بر شریعت اسلام ضمن اعلام ممنوعیت تولید، نگهداری و استفاده از این سلاح‌ها بر اساس اندیشه‌های فقه اسلامی، طرح خاورمیانه‌ی منطقه عاری از سلاح هسته‌ای را ارایه داده است که بیانگر پیشرو بودن اسلام در این زمینه است.
 
 
 
.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Jurisprudential Necessity of the Nuclear-Weapon-Free Zone Plan: Nuclear Weapons Ban from Perspective of Islamic and International Law

نویسندگان [English]

  • Saeed davoodee Limouni 1
  • Alireza davoodee Limouni 2
چکیده [English]

Abstract:
Arms control, especially nuclear weapons is considered one of the most important issues in the contemporary world. Islamic position as a form of an Islamic government behavior in relation to such weapons is one of the divisive issues that must be addressed. Prohibition or not prohibition of the use of weapons of mass destruction, especially nuclear weapons, is one of the fundamental questions of international law. So far, no express prohibition has been put on the produce, maintenance and use of these weapons. Islamic Republic of Iran, which it’s law is based on Islamic Sharia, prohibits producing, maintenance and use of these weapons on the basis of the principles of Islamic jurisprudence and thought, which presented by the leader of I.R. of Iran. This position and Fatwa will be compared with international law in this article.

کلیدواژه‌ها [English]

  • : Fatwa
  • Nuclear Weapon
  • Deterrence
  • Security
  • Islamic Jurisprudence
  • International Law
  1. قرآن‌کریم

    1. ابن عاشور، محمد بن طاهر، بی‌تا، التحریر و التنویر، بیروت، تاریخ العربی، بی‌چا.
    2. اسدی، علی اکبر، 1387ش، سیاست هسته‌ای در منطقه خلیج فارس، فصل نامه دیدگاه.
    3. آلوسی، سید محمد، 1415ق، روح المعانی فی التفسیر القرآن العظیم، بیروت، دارالکتب، بی‌چا.
    4. برزگر، کیهان، 1390ش، نقد نظریه توازن قوا در خلیج فارس،فصل نامه دیدگاه.
    5. بلوجی، حیدر علی، 1381ش، جهانی شدن و بازدارندگی هسته‌ای، فصلنامه سیاست خارجی، ش3.
    6. ثقفی عامری ناصر، 1381ش، ایران و جنگ افزارهای انهدام انبوه، نشریه راهبرد، ش27.
    7. حبیب‌اللهی، مهدی، 1382ش، نظریه بازدارندگی از تئوری تا عمل،فصلنامه سیاست دفاعی، ش25.
    8. حسینی شیرازی، 1426ق، سید محمد، الفقه السلم و السلام، بیروت، دارالعلم، بی‌چا.
    9. رازی، ابو عبدالله محمد، 1420ق، مفاتیح الغیب، بیروت، دارالاحیاء، بی‌چا.

    10. زحیلی،وهب بن مصطفی، 1418ق، التفسیر المنیر، بیروت، دارالفکر، بی‌چا.

    11. ساعد، نادر، 1386ش، منع مطلق کاربرد سلاح هسته‌ای: نظام حقوقی در حال گذار، فصلنامه سیاست دفاعی،ش58.

    12. سواری، حسن و پیری، حیدر، 1391ش، منافع حیاتی دولت‌ها در پرتو معاهدات خلع سلاح و کنترل تسلیحات، فصلنامه روابط خارجی، ش3.

    13. شاذلی، سید بن قطب، 1412ق، فی ظلال القرآن، بیروت، دارالشروق، بی‌چا.

    14. صادقی تهرانی، محمد ، 1365ش، الفرقان فی التفسیر القرآن بالقرآن، قم، فرهنگ اسلامی، بی‌چا.

    15. طباطبایی، سید محمد حسین، 1417 ق، المیزان فی التفسیر القرآن، قم، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، بی‌چا.

    16. طبرسی، فضل بن حسن، 1373ش، مجمع البیان فی التفسیر القرآن، تهران، ناصر خسرو، بی‌چا.

    17. عاملی، محمد بی حسن حر، 1409 ق، وسائل الشیعه، قم، موسسه آل‌البیت علیهم‌السلام، بی‌چا.

    18. عسگرخانی، ابو محمد،1377ش،سیری در نظریه‌های بازدارندگی: خلع سلاح و کنترل تسلیحات،فصلنامه سیاست دفاعی، ش25.

    19. فضل الله، سید محمد حسین، 1419ق، من وحی القرآن، بیروت، دارالملائک، بی‌چا.

    20. محسنی قندهاری، محمد آصف، 1429ق، الفقه و مسائل طبیه، قم،جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، بی‌چا.

    21. مصطفوی، حسن، 1360ش، التحقیق فی الکلمات القرآن، تهران، بنگاه نشر و ترجمه کتاب، بی‌چا.

    22. مغنیه، محمد جواد، 1424ق، تفسیر الکاشف، تهران، دارالکتب، بی‌چا.

    23. مکارم شیرازی، ناصر، 1374ش، تفسیر نمونه، تهران، دارالکتب، بی‌چا.

    24. ممتاز، جمشید و رزاقی، ساکت، محمد، 1389ش، معضلات اجرای منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای در خاورمیانه، فصلنامه سیاست خارجی،ش2.

    25. ممتاز،جمشید، 1377ش، حقوق سلاح‌های کشتار جمعی،تهران،دادگستر، بی‌چا.

    26. موسوی سبزواری، سید عبد الاعلی، 1413ق، مهذب الاحکام، بیروت، المنار، بی‌چا.

    27. میر فخرایی،هوشمند، 1388ش، استراتژی معاصر،تهران، دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی، بی‌چا.

    28. نجفی محمدحسن، 1404ق، جواهر الکلام،،بیروت،، دارالاحیاء، بی‌چا.

    29. هادیان، ناصر و هرمزی، شانی، 1390ش، نقش سیستم دفاع موشکی در بازدارندگی هسته‌ای، بررسی رفتار امنیتی – نظامی ایران، فصلنامه روابط خارجی،ش3.

    1. 30.  Thayer, B.A., (1995), “Nuclear Weapons As a Faustion Bargain S.Lee, Whaits Wrong With Nuclear proliferation, Feratoon Security Studies 5, No .1.
    2. 31.  Tariq Khaitous, (2016), “Why Arab Leaders Worry About Iran's Nuclear Program", http://www.thebulletin.org/web-edition/features/ why- arab- leaders- worry-about-irans-nuclear-program
    3. The Heritage illustrated Dictionary International Edition, (1969), American Heritage Publishing co inc. Boston.
CAPTCHA Image