نوع مقاله : علمی و پژوهشی
نویسندگان
1 دانشیار گروه حقوق خصوصی دانشگاه قم
2 دانشآموخته دکتری حقوق خصوصی دانشگاه قم.
چکیده
تازه های تحقیق
ایقاع، آن دسته از اعمال حقوقی است که به صرفِ اراده واحد تحقق مییابد. با وجود این، اصل بر عدم دخالت در امور و حقوق دیگری میباشد. با بررسی تطبیقی گونههای مختلف ایقاع در قوانین ایران، سایر کشورهای اسلامی (به ویژه قوانین کشور مصر) و نیز قوانین غربی (به ویژه قوانین فرانسه و متون انگلیس به جهت سردمداری دو نظام حقوقی رومیژرمن و کامنلا)، ملاحظه گردید که قانونگذاران در مواردی لازم میبینند اراده واحد ایقاعکننده را مورد بازرسی قرار دهند؛ بدین منظور، در سه مرحله پیش از ایقاع، حین اراده ایقاع و پس از آن، حسب مورد، تشریفاتی را مقرر میدارند.
در پارهای ایقاعات، پیش از اقدام ایقاعکننده به اراده عمل حقوقی، لازم است حق تمتع و نیز امکان استیفای حق ایقاع بررسی شود. ایقاع طلاق، در تمامی انواع آن، به اذن یا به حکم دادگاه شناسایی میشود و قابل ثبت است؛ اگرچه بدون آن نیز به لحاظ شرعی، محقق میگردد. اما در طلاق قضایی، رجوع از آن پس از اثبات رفع موانع رجوع در دادگاه، امکانپذیر خواهد بود. فسخ قرارداد نیز در برخی کشورها، مستلزم حکم دادگاه است. همچنین احیای موات و حیازت مباحات منوط به اخذ مجوز از دولت میباشد. گاه نیز به منظور احراز حق ایقاع – قبل یا حتی پس از تحقق ایقاع- به دادگاه مراجعه میگردد.
به علاوه، هنگام ایجاد اراده ایقاعی، ایقاعکننده لازم است برخی مصادیق ایقاع را به شکل خاصی ابراز نماید. برای نمونه، طلاق و لعان، با صیغه خاص تلفظ میگردد و وصیت عهدی، فسخ شرکت تضامنی و اعراض از غالب مالکیتهای معنوی، به صورت کتبی امکانپذیر میباشد. گاه نیز لازم است ایقاع، خطاب به شخص خاصی ابراز گردد. لزوم حضور دو شاهد مرد عادل حین اجرای صیغه طلاق، و نیز اخبار به شخص مخاطب مرتبط با ایقاع، در عزل و استعفای وکیل و رجوع آمر در حقالعملکاری، مصادیق قانونی تشریفات اراده ایقاعی به شمار میروند.
همچنین پس از تحقق ایقاع و به منظور امکان اثبات و استناد به آن، ایقاعکننده مکلف به ثبت ایقاع است. ایقاعهای مربوط به احوال شخصیه (طلاق، رجوع، فسخ نکاح و ...)، وصیت عهدی، فسخ، عزل وکیل، اخذ به شفعه و اعراض از غیرمنقول، از این دست میباشند. به علاوه، ایقاعکننده مکلف است عزل و استعفای وکیل دادگستری و رد ترکه را به دادگاه اطلاع دهد.
کلیدواژهها
عنوان مقاله [English]
نویسندگان [English]
In Unilateral Legal Acts, only one party's volition is creative. As it is exceptional to seize the rights of others, the legislators need to inspect the perfection and influence of the volition. So they provide some formalities for Unilateral Legal Acts. But the most essential issue is “the effect of these formalities on determinant's volition”: whether they are terms to create Unilateral Legal Acts or terms to prove them. To answer this necessity in present article, a comparative study on all kinds of unilateral legal acts, in Iranian law, other Islamic countries law (especially Egypt) and also Western countries law (mostly French and English Law as the leading examples of the two legal systems: Romano-Germanic and Common Law), has been done. By an inductive and comparative research, we classify these formalities, according to the phase (time) of regarding the formalities: “in the process of volition to create” unilateral legal act, and, “before” or “after” that. We also make formalities of various unilateral legal acts classified and distinguished, by presenting their legal related provisions in internal and foreign laws.
کلیدواژهها [English]
ارسال نظر در مورد این مقاله