نوع مقاله : علمی و پژوهشی
نویسندگان
1 دانشیار گروه حقوق خصوصی دانشگاه قم
2 دانشجوی دکتری حقوق خصوصی دانشگاه قم
چکیده
تازه های تحقیق
مطالعه مالیت دادهها در سهنظام حقوق اسلام،ایران و کامن لا حاکی از آن است که اولاً: در هر سهنظام موردمطالعه معیار عرفی و اعتباری مالیت موردپذیرش قرارگرفته و در حال حاضر ضابطه تشخیص مال مبتنی بر رابطه(روابط) شخص(اشخاص) در مورد اشیاء است.بدین معنا که مالیت ذاتی اشیاء نبوده بلکه بر مبنای ارزشی که آن اشیاء برای اشخاص دارند، تعیین میگردد. بنابراین، نفی مالیت یک شی ء فقط زمانی امکانپذیراست که هیچ نوع «ارزشی» برای هیچ «شخصی» در آن شیء وجود نداشته باشد. چنین نگرشی به مفهوم مال که از آن با عنوان «رویکرد رابطه محور»- در مقابل «رویکرد شیء محور» - نامبرده شد در هر سهنظام حقوق اسلام،ایران وکامن لا قابل پذیرش است.
ثانیاً: اگرچه مالیت دادهها پیش از مداخله حقوق، موردپذیرش عرفی تجارت الکترونیک و اقتصاد مجازی قرارگرفته، لکن از منظر حقوقی هم با رویکرد کلاسیک «شیء محور» یعنی تطبیق عناصر مفهومی و اختصاصی مال بر آنها، واجد مالیت بوده و هم بر مبنای رویکرد «رابطه محور» صدق عنوان مال بر آنها بلااشکال است. ثالثاً: رویکرد حقوق اسلامی و بالتبع حقوق ایران، در اذعان به مالیت اشیاء(بهطورکلی) و مالیت دادهها (بهطور خاص) بسیار انعطاف پذیرتر از کامن لا است.در حقوق اسلام از ابتدا ضابطه مالیت یک مفهوم عرفی بوده و مالیت اشیاء بر مبنای اعتبار عرف مورد شناسایی قرارگرفته و در طول زمان با همین رویکرد ثابت با مصادیق نوظهور مال مواجهه نموده است. لکن نظریههای مدرن و معاصر در نظام کامن لایی در بحث حقوق اموال و مالکیت، حاصل یک سیر تکاملی تاریخی است که بهتدریج تلقی رویه قضایی را در پذیرش بسط مفهوم و مصادیق مال در طول زمان تغییر داده است. اذعان به مالیت دادهها و اطلاعات و به رسمیت شناختن آنها بهعنوان مال از این فرآیند مستثنا نبوده است.
کلیدواژهها
عنوان مقاله [English]
نویسندگان [English]
The increasing use of the Internet in human societies and the emergence and evolution of the term "virtual property" in the field of e-commerce has necessitated a review of the concept of property and the criteria of proprietary worth in things. This necessity arises wherever the place of formation (cyberspace) and the composing elements (computer data) of the virtual property are non-physical and intangible and all relation and interactions of individuals and legal persons are based on electronic “data” interchanges. The present paper tries to show the proprietary worth of computer data based on two “objects-centered” and “relationship-based” approaches in the identification of the economic or financial value of material and non-material objects and to offer a revision and comparison of the traditional and new criteria for the economic value of things in Islamic, Iranian and Common law. It also aims to analyze the expansion of the concept of property by introducing a new kind of property under the title "virtual property".
کلیدواژهها [English]
. ابو جیب،سعدى، 1408 ق، القاموس الفقهی لغة و اصطلاحاً، دمشق،دار الفکر.
2. امامی، سید حسن،1373ش، حقوق مدنی،تهران، انتشارات اسلامیه،ج2، چ 14.
3. انصاری، مرتضی، المکاسب،انتشارات اسلامی، قم، ١٤24 ه.ق.
4. ایمانی، عباس،1382ش، فرهنگ اصطلاحات حقوق کیفری، تهران، نشر آریان.
5. بجنوردی ، سید میرزا حسن، 1389ق، القواعد الفقهیه، نجف ، مطبعه الآداب .
6. جعفری لنگرودی، محمدجعفر،1387ش، علم حقوق درگذر تاریخ،تهران، گنج دانش.
7. جعفری لنگرودی،محمدجعفر،1388ش، حقوق اموال،تهران، انتشارات گنج دانش.
8. چیام زینس،«معنای سه مفهوم پرکاربرد داده، اطلاع و دانش»،ترجمه:دیانی، کتابداری و اطلاع رسانی،ج 14، ش 2،1380.
9. حبیب زاده، محمدجعفر،1373ش، حقوق جزای اختصاصی، تهران، انتشارات سمت، ج 2.
10. حسینی حائری، سیدکاظم، 1428ق، فقه العقود ، قم، مجمع الفکر الاسلامی، ج1.
11. حکیم،سید محسن طباطبایی،1379 ش، نهج الفقاهه،قم، انتشارات قیومی، ج 2.
12. خمینی، سیدروحالله، 1363، کتاب البیع، قم، نشر اسماعیلیان، ج 1.
13. خویی ، سیدابوالقاسم، 1417ق، مصباح الفقاهه ، قم ، انصاریان ، ج2.
14. روحانی رانکوهی، محمدتقی،1392ش، مفاهیم بنیادی پایگاه دادهها، تهران، انتشارات جلوه.
15. زراعت، عباس1382ش، شرح قانون مجازات اسلامی، تهران، انتشارات ققنوس، ج3.
16. شهیدی، مهدی،1382ش، تشکیل قراردادها و تعهدات، تهران،انتشارات مجد،چ سوم.
17. صدر، سید محمدباقر، بیتا، اقتصادنا، ترجمه: محمدکاظم موسوی قم،انتشارات اسلامیه.
18. طباطبایی یزدی، سید کاظم، 1321 ق، حاشیه مکاسب، قم، مؤسسه اسماعیلیان، ج2.
19. عالی پور، حسن،حقوق کیفری فنآوری اطلاعات،تهران،انتشارات خرسندی،چ4.
20. عبدی پور فرد، ابراهیم، 1391، مباحثی تحلیلی از حقوق تجارت، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
21. فرجی،یوسف،1393ش، تئوری اقتصاد خرد، تهران،شرکت چاپ و نشر بازرگانی.
22. فرهنگ واژههای مصوب فرهنگستان،1376 تا 1385 بخش لاتین،تهران، فرهنگستان زبان و ادب فارسی.
23. قلی زاده نوری، فرهاد،1379ش، فرهنگ تشریحی اصطلاحات کامپیوتری مایکروسافت،تهران، انتشارات نشر علوم.
24. کاتوزیان، ناصر،1372ش، دوره مقدماتی حقوق مدنی، اموال و مالکیت،تهران، نشر دادگستر، ج1.
25. کاشف الغطاء، محمدحسین بن على بن محمدرضا،1359ش، تحریر المجلة،نجف اشرف، المکتبة المرتضویة.
26. گلدوزیان، ایرج،1386ش، حقوق جزای اختصاصی، تهران، انتشارات دانشگاه تهران،،چ13.
27. محقق داماد،سید مصطفی، قواعد فقه مدنی،1378ش،تهران،مرکز نشر علوم اسلامی،ج هفتم،چ 8.
28. محقق نراقی، احمد بن محمد،1415ق، مستند الشیعه،مشهد، موسسه آل البیت لاحیاء التراث.
29. ولیدی، محمد صالح1376ش، حقوق جزای اختصاصی در تفصیل قواعد تخریب اموال و اتلاف عمدی اسناد، تهران، نشر داد.
ارسال نظر در مورد این مقاله