نوع مقاله : علمی و پژوهشی
نویسنده
دکتری حقوق بین الملل عمومی، مدرس حوزه و دانشگاه.
چکیده
تازه های تحقیق
حمله بیولوژیک و اقدامات بیوتروریستی با قدمت چندین هزار ساله، یک موضوع مستحدثه نبوده بلکه از ابتدا به عنوان یکی از ابزارها در دست قدرتهای بشری برای تخریب و انهدام سایر افراد قرار گرفته و از آن استفاده میشده است، چرا که هزینه کم و تأثیر زیاد در کاربرد عوامل بیولوژیک باعث شده که حمله بیولوژیک نسبت به سایر روشها ارجحیت داشته باشد. از خصوصیات مهم عوامل بیولوژیک میتوان به تلفات زیاد، سهولت تولید و انتشار آن، پایداری بالا، انتقال از طریق هوا (آئروسل)، انتقال از فرد به فرد، مقاومت زیاد به آنتی بیوتیکهای استاندارد و عدم پیشگیری با واکسنها اشاره کرد. ویژگی مذکور موجب شده تشکلهای تروریستی از این فنآوری استقبال کنند. حمله بیولوژیک ضمن خسارتهای فیزیکی و زیست محیطی، آثار سوء روانی، اقتصادی و اجتماعی را نیز به دنبال دارد. بنابراین با توجه به بیرنگی و بیبویی و نیز مدت زمان فاصلۀ میان کاربست سلاح تا ظهور بیماری یا مرگ و از همه مهمتر، دشواری شناسایی مرتکب در عوامل بیولوژیکی، باعث شده جایگزین سایر سلاحهای کشتار جمعی گردد.
باعنایت به مبانی فقهی و سایر منابع در اندیشه اسلامی میتوان گفت که از همان ابتدا هرگونه استفاده از تسلیحات بیولوژیکی در اسلام ممنوع بوده اما در دهه 1920 بود که در سطح بین المللی توجه به سلاحهای بیولوژیک که باعث صدمه می شود، آغاز و از همان دهه نیز راهبردهایی برای مقابله با آن اندیشیده شد. در این راستا تا کنون اسنادی به تصویب رسیده که هریک در جهت تکمیل و رفع نقایص سند پیشین و باتوجه به پیشرفت این نوع جدید سلاح و حملات وضع شده است. اما کنوانسیون سلاحهای بیولوژیک و سمی 1975 که به صورت مستقیم به این موضوع مربوط میگردد، دارای خلاهای عمدهای در زمینه ضمانت اجرا و راستیآزمایی می باشد.
در نتیجه می توان گفت، استفاده خصمانه از عوامل بیولوژیکی، در نظام حقوق بین الملل و حقوق اسلامی چه در زمان جنگ و چه در زمان صلح ممنوع اعلام شده است. از آنجایی که حمله بیولوژیکی حق بر سلامت و بهداشت عمومی را تهدید میکند و باعث آسیب به حیات و امنیت انسانی می گردد و رویه سازمانهای تخصصی سازمان ملل متحد خصوصاً شورای امنیت حاکی از آن است که سوء استفاده از عوامل بیولوژیکی میتواند تهدید کننده صلح و امنیت بینالمللی محسوب شود. در خاتمه لازم به ذکر است، موضوع دیگری که بحث مستقلی میطلبد، چگونگی ابعاد مسئولیت در خصوص استفاده از تسلیحات بیولوژیکی می باشد. چراکه عوامل بیولوژیکی دارای استفاده صلحآمیز در سایر حوزهها نظیر: کشاورزی، پزشکی و... است و با این اوصاف شناسایی عامل حملات بیولوژیکی بسیار مشکل بوده، یعنی اینکه شناسایی اینکه چه کشورها یا گروههایی در پی دستیابی به عوامل بیولوژیک برای اقدامات تروریستی و محرمانه هستند دشوار است و از آنجایی که کنوانسیون سلاحهای بیولوژیکی و سمی فاقد راستی آزمایی می باشد لذا به نظر می رسد ضمن رفع خلاهای کنوانسیون مذکور، باید در این خصوص سازمانهای بین المللی و منطقهای با همکاری کلیه دولت-کشورها اقدامات پیشگیرانه را نسبت به استفاده خصمانه از عوامل بیولوژیکی داشته باشند تا هرگونه حمله بیولوژیکی که تهدید کننده صلح و امنیت بینالمللی و بهداشت و سلامت عمومی است، ممانعت به عمل آید.
کلیدواژهها
موضوعات
عنوان مقاله [English]
نویسنده [English]
The cheap and easy technology of biological weapons has become a legitimate threat, now. This is no longer limited to the realm of a scientific mythology, nor is it limited to specific geographical areas. Biological terrorism (bioterrorism) against individuals may cause death, disease, weakness and panic in a society, cause social disruption and become a threat to international peace, security, and public order. Using a descriptive-analytical method, the present study delves into the subject matter of this phenomenon, to express the nature and characteristics of biological attack and then in light of the principles and sources in international law and Islam gives a jurisprudential and legal analysis of biological attack. According to Islamic law and jurisprudence, the tenets of human rights and especially the right to life, and moral values, any biological weapon in any form that targets the innocent and the civilians is not allowed; It is indeed more of a “bloodshed” in that many innocents are killed and is a prototype example of “corruption on Earth” as presumed in Islam.
کلیدواژهها [English]
References
ارسال نظر در مورد این مقاله