تحلیل حمله بیولوژیک در نظام حقوق بین الملل با تأکید بر رهیافت اسلامی

نوع مقاله : علمی و پژوهشی

نویسنده

دکتری حقوق بین الملل عمومی، مدرس حوزه و دانشگاه.

10.22091/csiw.2022.7694.2204

چکیده

امروزه، فناوری آسان و ارزان جنگ افزارهای بیولوژیک به یک تهدید واقعی تبدیل شده است. این موضوع دیگر نه محدود به قلمرو افسانه­های علمی و نه محدود به مناطق جغرافیایی خاص است. حمله بیولوژیک (بیوتروریسم) علیه افراد یک جامعه می­تواند باعث ایجاد مرگ، بیماری، ضعف و بروز ترس و وحشت در جامعه و در نتیجه ایجاد از هم گسیختگی اجتماعی گردد و تهدید کننده صلح و امنیت بین­المللی و نظم عمومی باشد. پژوهش حاضر با روش توصیفی-تحلیلی، ضمن موضوع­شناسی به بیان ماهیت و ویژگی­های حمله بیولوژیکی پرداخته و سپس با توجه به مبانی و منابع در نظام حقوق­بین الملل و اسلام، به تحلیل فقهی و حقوقی حمله بیولوژیک می­پردازد. از آنجایی که در دیدگاه قوانین و فقه اسلامی رعایت حقوق انسان­ها و حق حیات و ارزش­های اخلاقی مورد تأکید بوده و هر سلاح بیولوژیکی بر هر شکلی که باشد و افراد بی­گناه و غیرنظامی را هدف قرار دهد، استفاده از آن جایز نمی­باشد؛ و همچنین با تعبیر سفک دماء سازگاری دارد، چرا که در حمله بیولوژیک ممکن است به ریخته شدن خون هزاران انسان بی­گناه منجر شود و از مصادیق افساد فی الأرض است.

تازه های تحقیق

حمله بیولوژیک و اقدامات بیوتروریستی با قدمت چندین هزار ساله، یک موضوع مستحدثه نبوده بلکه از ابتدا به عنوان یکی از ابزارها در دست قدرت­های بشری برای تخریب و انهدام سایر افراد قرار گرفته و از آن استفاده می­شده است، چرا که هزینه کم و تأثیر زیاد در کاربرد عوامل بیولوژیک باعث شده که حمله بیولوژیک نسبت به سایر روش­ها ارجحیت داشته باشد. از خصوصیات مهم عوامل بیولوژیک می­توان به تلفات زیاد، سهولت تولید و انتشار آن، پایداری بالا، انتقال از طریق هوا (آئروسل)، انتقال از فرد به فرد، مقاومت زیاد به آنتی بیوتیک­های استاندارد و عدم پیشگیری با واکسن­ها اشاره کرد. ویژگی مذکور موجب شده تشکل‏های تروریستی از این فن‏آوری استقبال کنند. حمله بیولوژیک ضمن خسارت­های فیزیکی و زیست محیطی، آثار سوء روانی، اقتصادی و اجتماعی را نیز به دنبال دارد. بنابراین با توجه به بی‌رنگی و بی‌بویی و نیز مدت زمان فاصلۀ میان کاربست سلاح تا ظهور بیماری یا مرگ و از همه مهمتر، دشواری شناسایی مرتکب در عوامل بیولوژیکی، باعث شده جایگزین سایر سلاح­های کشتار جمعی گردد.

باعنایت به مبانی فقهی و سایر منابع در اندیشه اسلامی می­توان گفت که از همان ابتدا هرگونه استفاده از تسلیحات بیولوژیکی در اسلام ممنوع بوده اما در دهه 1920 بود که در سطح بین المللی توجه به سلاح­های بیولوژیک که باعث صدمه می شود، آغاز و از همان دهه نیز راهبردهایی برای مقابله با آن اندیشیده شد. در این راستا تا کنون اسنادی به تصویب رسیده که هریک در جهت تکمیل و رفع نقایص سند پیشین و باتوجه به پیشرفت این نوع جدید سلاح و حملات وضع شده است. اما کنوانسیون سلاح­های بیولوژیک و سمی 1975 که به صورت مستقیم به این موضوع مربوط می­گردد، دارای خلاهای عمده­ای در زمینه ضمانت اجرا و راستی­آزمایی می باشد.

در نتیجه می توان گفت، استفاده خصمانه از عوامل بیولوژیکی، در نظام حقوق بین الملل و حقوق اسلامی چه در زمان جنگ و چه در زمان صلح ممنوع اعلام شده است. از آنجایی که حمله بیولوژیکی حق بر سلامت و بهداشت عمومی را تهدید می­کند و باعث آسیب به حیات و امنیت انسانی می گردد و رویه سازمان­های تخصصی سازمان ملل متحد خصوصاً شورای امنیت حاکی از آن  است که سوء استفاده از عوامل بیولوژیکی می­تواند تهدید کننده صلح و امنیت بین­المللی محسوب شود. در خاتمه لازم به ذکر است، موضوع دیگری که بحث مستقلی می­طلبد، چگونگی ابعاد مسئولیت در خصوص استفاده از تسلیحات بیولوژیکی می باشد. چراکه عوامل بیولوژیکی دارای استفاده صلح­آمیز در سایر حوزه­ها نظیر: کشاورزی، پزشکی و... است و با این اوصاف شناسایی عامل حملات بیولوژیکی بسیار مشکل بوده، یعنی اینکه شناسایی اینکه چه کشورها یا گروه­هایی در پی دستیابی به عوامل بیولوژیک برای اقدامات تروریستی و محرمانه هستند دشوار است و از آنجایی که کنوانسیون سلاح­های بیولوژیکی و سمی فاقد راستی آزمایی می باشد لذا به نظر می رسد ضمن رفع خلاهای کنوانسیون مذکور، باید در این خصوص سازمان­های بین المللی و منطقه­ای با همکاری کلیه دولت-کشورها اقدامات پیشگیرانه را نسبت به استفاده خصمانه از عوامل بیولوژیکی داشته باشند تا هرگونه حمله بیولوژیکی که تهدید کننده صلح و امنیت بین­المللی و بهداشت و سلامت عمومی است، ممانعت به عمل آید.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

An Analysis of Biological Attack in International Law (with deference to the Islamic approach)

نویسنده [English]

  • moslem maleki
Ph. D. in Public International Law, University and Seminary Instructor.
چکیده [English]

The cheap and easy technology of biological weapons has become a legitimate threat, now. This is no longer limited to the realm of a scientific mythology, nor is it limited to specific geographical areas. Biological terrorism (bioterrorism) against individuals may cause death, disease, weakness and panic in a society, cause social disruption and become a threat to international peace, security, and public order. Using a descriptive-analytical method, the present study delves into the subject matter of this phenomenon, to express the nature and characteristics of biological attack and then in light of the principles and sources in international law and Islam gives a jurisprudential and legal analysis of biological attack. According to Islamic law and jurisprudence, the tenets of human rights and especially the right to life, and moral values, any biological weapon in any form that targets the innocent and the civilians is not allowed; It is indeed more of a “bloodshed” in that many innocents are killed and is a prototype example of “corruption on Earth” as presumed in Islam.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Biological Factors
  • Biological Attack
  • Public Health
  • Islam
  • International Law

مراجع

  1. افتخار نبوی طباطبایی، حمیدرضا، 1396ش، بیوتروریسم و نهادهای بین المللی، تهران، خرسندی، چ1.
  2. بنین، سرجیو، 1389ش، دفاع بیولوژیک، مترجم، محمد کاتبی، پژوهشکده پردازش هوشمند علایم.
  3. حسینی­دوست، سیدرضا و همکاران، 1381ش، بیوتروریسم و سلاح­های بیولوژیکی، تهران، انتشارات اندیشمند، چ1.
  4. حسینی­دوست، سیدرضا، 1381ش، بیوتروریسم و سلاح­های بیولوژیک، تهران،انتشارات اندیشمند، چ1.
  5. حکمت­نیا، محمود، 1392ش، سلاح­های کشتار جمعی و مبانی فقهی و حقوقی ممنوعیت استفاده از آنها، حقوق اسلامی، سال دهم، ش38.
  6. خالقی، ابوالفتح ، نبوی، نعمت­اله، 1394ش، به کارگیری سلاح­های نامتعارف از منظر حقوق بین الملل کیفری، فصلنامه پژوهش تطبیقی حقوق اسلام و غرب، سال دوم، ش4.
  7. دریایی، محمدرسول، 1394ش، بیوتروریسم در طب غربی، تهران، موسسه فرهنگی آرمان رشد، چ1.
  8. رزمجو، علی اکبر ، رزمجو، محدثه، 1397ش، استفاده از باکتری وبا در یمن توسط عربستان از منظر حقوق بین­الملل، دو فصلنامه سیاست و روابط بین الملل، سال دوم، ش2.
  9. زارع بیدی، محمد ، بلالی مود، مهدی، 1394ش، بیوتروریسم و جنگ افزارهای بیولوژیک، از گذشته تا به امروز: یک مطالعه مروری کلاسیک، مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی بیرجند، دوره 22، ش 3.
  10. زارعی، محمدمهدی ، زارعی، مجتبی، 1396ش، مبانی و دلالت پژوهش­های فطری و فقهی حقوقی در حرمت سلاح­های کشتار جمعی، فصلنامه مطالعات حقوق عمومی، دوره 47، ش 3.
  11. زرگان، جمیل ، دهنوی، جلیل، 1395ش، تهدیدات امنیتی بیوتروریسم و راه های مقابله با آن با رویکرد پدافند غیرعامل، فصلنامه پژوهش­های حفاظتی-امنیتی، سال پنجم، ش 19.
  12. زمانی، سیدقاسم، 1385ش، شبیه سازی درمانی و حق برسلامتی در قلمرو حقوق بین الملل بشر، پژوهش حقوق و سیاست، ش 19.
  13. غبیشاوی، وحیده ، غفاری، مسعود، 1381ش، ژن و سلاح­های بیولوژیکی آینده، ضرورت اقدام پیشگیرانه توسط جامعه زیست پزشکی، مجله طب نظامی، ش 4(2).
  14. سبحانی، جعفر، 1383ش، منشور جاوید، قم، مؤسسه امام صادق(ع)،ج13.
  15. سیف، سمیرا، 1386ش، کنوانسیون سلاح­های بیولوژیک؛ فقدان سیستم راستی­آزمایی، پژوهشنامه خلع سلاح، ش1.
  16. شاه حسینی، محمدحسن، 1381ش، دفاع در برابر جنگ بیولوژیک و بیوتروریسم، تهران، انتشارات سازمان تحقیقات نیروی مقاومت بسیج.
  17. طباطبایی، محمدحسین، 1374ش، ترجمه تفسیر نمونه، قم،چاپ جامعه مدرسین حوزه علمیه قم،ج1.
  18. طوسی، ابوجعفر محمدبن­حسن، 1407ق، الخلاف، قم، انتشارات جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، چ1،ج6.
  19. عاملی، محدث، 1409ق، تفصیل وسائل الشیعه الی تحصیل مسائل الشریعه، قم، انتشارات آل­البیت، چ1،ج15.
  20. عباسی، محمود و همکاران، 1394ش، الزامات حقوقی اسناد بین المللی در قبال بهداشت و سلامت عمومی و چالش های فراروی آن، مجله علمی سازمان نظام پزشکی جمهوری اسلامی ایران، دوره 33، ش 2.
  21. عزیزی، مجتبی ، سکوتی، مرضیه، 1394ش، واکاوی تأثیر سلاح­های خودکار بر صلح و امنیت بین المللی، فصلنامه سیاست خارجی، سال 29، ش 3.
  22. علامه حلی، ابو منصور حسن بن یوسف بن علی بن مطهر اسدی، 1413ق، قواعد الاحکام، قم،موسسه النشر الاسلامی،ج1.
  23. فاضل لنکرانی، محمدجواد، 1392ش، بررسی فقهی سلاح­های کشتار جمعی، قم، مرکز فقهی ائمه اطهار(علیهم السلام)، چ1.
  24. کرمی، علی، 1384ش، بررسی فهرست عوامل بیولوژیک انسانی مرتبط با کنوانسیون خلع سلاح بیولوژیک، فصلنامه طب نظامی، ش 7 (8) .
  25. کلینی، ابوجعفر محمدبن­یعقوب، 1429ق، الکافی، قم، انتشارات دارالحدیث للطباعه و النشر، چ1،ج9.
  26. محقق داماد، سیدمصطفی، 1375ش، تدوین حقوق بشردوستانه بین­المللی و مفهوم اسلامی آن، تحقیقات حقوقی، ش 18.
  27. مرادخانی، احمد ، رحمانی، فاطمه، 1397ش، بررسی فقهی و حقوق بیوتروریسم، فصلنامه پژوهش های فقه و حقوق اسلامی، سال چهاردهم، ش 52.
  28. مظاهری تهرانی، مسعود، 1386ش، حق مرگ در حقوق کیفری، تهران، نشر هستی نما.
  29. مکارم شیرازی، ناصر، 1372ش، تفسیر نمونه، تهران: انتشارات دارالکتب الاسلامیه، چ15،ج4.
  30. میرزایی، سیداحمد، 1390ش، تجربیات جمهوری اسلامی ایران در زمینه دیپلماسی کنترل تسلیحات بیولوژیک، فصلنامه سیاست دفاعی، ش 3.
  31. میرمحمدصادقی، حسین، 1392ش، جرایم علیه امنیت و آسایش عمومی، تهران، نشر میزان، چ23.
  32. میرنژاد، رضا، 1381ش، تشخیص آزمایشگاهی و جنبه­های ایمنی زیستی جنگ افزارهای بیولوژیک، طب نظامی، ش 4(4).
  33. نجفی، محمدحسن، 1365ش، جواهر الکلام، تهران، دارالکتب الإسلامیه، چ2، ج21.
  34. نوری، میرزاحسین، 1407ق، مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، ج11، قم، موسسه آل البیت، چ1،ج11.
  35. هاریان، بابک ، مقسمی، عاطفه، 1396ش، بیوتروریسم تهدیدی برای سلامت عمومی، فصلنامه دانشگاه علوم پزشکی لرستان، دوره نوزدهم، ش3.
  36. یکرنگی، محمد ، واحدی، مجتبی، 1398ش، راهبردهای نظام سیاست گذاری کیفری ایران و بین­الملل در مقابله با تهدیدهای امنیتی بیوتروریسم، فصلنامه مطالعات راهبردی، ش 85.
  37. Barras, V1, Greub, G, (2014), History of biological warfare and bioterrorism, Clinical Microbiology and Infection, Volume 20, Issue6.
  38. Clifford, H, (2008), Microbial bioterrorism, In: Fauci, Braunwald, Kasper Harrison’s Internal Medicine. New York: Mc Graw Hill.
  39. Convention on the Elimination of All Forms of Discrimination against Women, CEDAW/SP/1995/2 2 June (1995).
  40. Convention on the Prohibition of the Development, Production and Stockpiling of Bacteriological (Biological) and Toxin Weapons and on their Destruction, Entered into force on 26 March (1975).
  41. Convention on the Rights of Persons with Disabilities (CRPD), adopted on 13 December (2006) during the sixty-first session of the General Assembly by resolution A/RES/61/106
  42. Convention on the Rights of the Child, UN. Doc A/RES/44/25, 20 November (1989).
  43. Enemark, Christian, (2017), Ebola, Disease-Control, and the Security Council: From Securitization to Securing Circulation, Journal of Global Security Studies, 2(2).
  44. Gerberding, JL and Hughes, JM and Koplan, JP, (2002), Bioterrorism preparedness and response: clinicians and public health agencies as essential partners, JAMA, Volume 287, Issue7.
  45. International Convention on the Elimination of All Forms of Racial Discrimination, 660 U.N.T.S 195, Enforced on 4th January (1969).
  46. International Covenant on Civil and Political Rights, UNGA res. 2200A (XXI), 23 March (1976).
  47. International Covenant on Economic, Social and Cultural Rights, 2200A (XXI) of 16 December (1966).
  48. Jaton, K and Greub, G, (2014), Clinical microbiologists facing an anthrax alert, Clinical Microbiology and Infection, Volume 20, Number 6.
  49. Kagan, Elliott, (2001), Bioregulators as Instruments of Terror, Clinics in Laboratory Medicine, Volume 21, Issue 3.
  50. Klietmann, Wolfgang F & Ruoff, Kathryn L, (2001), Bioterrorism: implications for the clinical microbiologist. Clinical Microbiology Rev 14.
  51. Kwak, Mackenzie L, (2016), Arboterrorism: Doubtful Delusion or Deadly Danger, Journal of Bioterrorism & Biodefense, Volume 8, Issue 1.
  52. Luciana, B.; Noreen, A.; Donald, A.; & Henderson, S, (2010), Bioterrorism: An overview, Douglas, and Bennett’s Principles and Practice of Infectious Diseases, 17th Churchill Livingstone.
  53. Monthei, D.; Mueller, S.; Lockwood, J.; & Debboun M. (2010), Entomological Terrorism: A Tactic in Asymmetrical Warfare, US Army Med Dep J.
  54. Protocol for the Prohibition of the Use of Asphyxiating, Poisonous or Other Gases, and of Bacteriological Methods of Warfare. Geneva, 17 June (1992).
  55. Radosavljevic V, Belojevic G, (2012), Unusual epidemic events: a new method of early orientation and differentiation between natural and deliberate epidemics. Public Health, Volume 126, Issue 1, January.
  56. Riedel, Stefan, 2004, Biological warfare and bioterrorism: a historical review, Proc (Bayl Univ Med Cent). 17(4).
  57. Rozsa, L, (2009), The motivation for biological aggression is an inherent and common aspect of the human behavioral repertoire, Medical Hypotheses Volume 72, Issue 2.
  58. The 1907 Hague Convention I on the Pacific Settlement of International Disputes
  59. Thomas, V. & Inglesby, T. (2000), Preventing the use of biological weapons,
    Clinical Infectious Diseases, 30 (6).
  60. DOC. S/RES/1308, HIV/AIDS and International Peacekeeping Operations, Adopted by the Security Council at its 4172nd meeting, on 17 July (2000).
  61. DOC. S/RES/1540 (2004)
  62. DOC. S/RES/2177, Adopted by the Security Council at its 7268th meeting, on September 18th, 2014.
  63. Universal Declaration of Human Rights, UNGA res, 217 A (III) of December 10th, 1948.
  64. Wexler, Philip, (2014), Encyclopedia of Toxicology, Academic Press, 3rd
  65. Wheelis, Mark, (2002), Biological Warfare at the 1346 Siege of Caffa, Emerging infectious diseases, 8 (9).
  66. Wheelis, M. (2006). Deadly cultures: biological weapons since 1945. Harvard University Press.

References

  1. Abbasi, Mahmoud, 2015, Legal Requirements of International Documents for Public Health and the Challenges Facing it, Scientific Journal of the Medical Organization of the Islamic Republic of Iran, 33(2).
  2. Allama Heli, Abu Mansour Hassan Ibn Yusuf Ibn Ali Ibn Motahar Asadi, 1413 AH, Rules of Rules, Vol. 1, Qom: Islamic Publishing Institute.
  3. Ameli, Muhaddith, 1409 AH, Elaboration of Shiite means to study Sharia, vol. 15, Qom: Al-Albayt Publications, first edition.
  4. Azizi, M. & Sokooti, M., 2015, Analysis of the Impact of Automatic Weapons on International Peace and Security, Foreign Policy Quarterly, 29(3).
  5. Barras, V. & Greub, G., 2014, History of biological warfare and bioterrorism, Clinical Microbiology and Infection, 20(6).
  6. Benin, Sergio, 2010, Biological Defense, Translator, Mohammad Katebi, Research Institute for Intelligent Signal Processing.
  7. Clifford, H, 2008, Microbial bioterrorism, In: Fauci, Braunwald, Kasper Harrison’s Internal Medicine. New York: Mc Graw Hill.
  8. Convention on the Elimination of All Forms of Discrimination against Women, CEDAW/SP/1995/2 2 June 1995.
  9. Convention on the Prohibition of the Development, Production and Stockpiling of Bacteriological (Biological) and Toxin Weapons and on their Destruction, Enforced on March 26th, 1975.
  10. Convention on the Rights of Persons with Disabilities (CRPD), adopted on December 26th, 2006 during the sixty-first session of the General Assembly by resolution A/RES/61/106
  11. Convention on the Rights of the Child, UN. Doc A/RES/44/25, November 20th, 1989.
  12. Daryaei, Mohammad Rasoul, 2015, Bioterrorism in Western Medicine, Tehran: Arman Roshd Cultural Institute, First Edition.
  13. Fazel Lankarani, Mohammad Javad, 2013, Jurisprudential study of weapons of mass destruction, Qom: Jurisprudential Center of the Imams, first edition.
  14. Gerberding, J. L.; Hughes, J. M.; & Koplan, JP, 2002, Bioterrorism preparedness and response: Clinicians and public health agencies as essential partners, JAMA, 287(7).
  15. Ghabishawi, V. & Ghaffari, M., 2002, Gene and future biological weapons, the need for preventive action by the biomedical community, Journal of Military Medicine, No. 4(2).
  16. Harian, Babak & Moghassemi, Atefeh, 2017, Bioterrorism a threat to public health, Lorestan University of Medical Sciences Quarterly, 19(3).
  17. Hekmatonia, Mahmoud, 2013, Weapons of Mass Destruction and the Jurisprudential and Legal Principles of Prohibiting Their Use, Islamic Law, Year 10, No. 38.
  18. Hosseini Doost, Seyed Reza, 2002, Bioterrorism and Biological Weapons, Tehran: Andishmand Publication, First Edition.
  19. Iftikhar, Nabavi & Tabatabai, Hamidreza, 2017, Bioterrorism and International Institutions, Tehran, Khorsandi Publication, first edition.
  20. International Convention on the Elimination of All Forms of Racial Discrimination, 660 U.N.T.S 195, enforced on January 4th, 1969.
  21. International Covenant on Civil and Political Rights, UNGA res. 2200A (XXI), March 23th, 1976.
  22. International Covenant on Economic, Social and Cultural Rights, 2200A (XXI), December 16th, 1966.
  23. Kagan, Elliott, 2001, Bioregulators as Instruments of Terror, Clinics in Laboratory Medicine, 21(3).
  24. Karami, Ali, 2005, Review of the list of human biological factors related to the Convention on Biological Disarmament, Quarterly Journal of Military Medicine, No. 7 (8)
  25. Khaleghi, Abolfath & Nabavi, Nematullah, 2015, The use of unconventional weapons from the perspective of international criminal law, Quarterly Journal of Comparative Research in Islamic and Western Law, Second Year, No. 4.
  26. Klietmann, Wolfgang F & Ruoff, Kathryn L, 2001, Bioterrorism: implications for the clinical microbiologist. Clinical Microbiology Rev 14.
  27. Klini, Abu Ja'far Muhammad ibn Ya'qub, 1429 AH, Al-Kafi, vol. 9, Qom: Dar al-Hadith Publication, first edition.
  28. Kwak, Mackenzie L, 2016, Arboterrorism: Doubtful Delusion or Deadly Danger, Journal of Bioterrorism & Biodefense, 8(1).
  29. Luciana, B.; Noreen, A.; Donald, A. & Henderson, S., 2010, Bioterrorism: An Overview, Douglas, and Bennett’s Principles and Practice of Infectious Diseases, 17th ed. Churchill Livingstone.
  30. Makarem Shirazi, Nasser, 1993, Sample Interpretation, Volume 4, Tehran: Islamic Library Publication, Fifteenth Edition
  31. Mazaheri Tehrani, Massoud, 2007, The right to die in criminal law; Tehran: Hastinama Publishing.
  32. Mir Mohammad Sadeghi, Hossein, 2013, Crimes against Public Security and Welfare, Tehran: Mizan Publishing, 23rd Edition
  33. Mirnejad, Reza, 2002, Laboratory Diagnosis and Biosafety Aspects of Biological Weapons, Military Medicine, No. 4 (4).
  34. Mirzaei, Seyed Ahmad, 2011, The Experiences of the Islamic Republic of Iran in the Field of Biological Weapons Control Diplomacy, Defense Policy Quarterly, No. 3.
  35. Mohaghegh Damad, Seyed Mostafa, 1996, Codification of International Humanitarian Law and its Islamic Concept, Legal Research, No. 18,
  36. Monthei, D.; Mueller, S.; Lockwood, J. & Debboun M., 2010, Entomological Terrorism: A Tactic in Asymmetrical Warfare, US Army Med Dep J.
  37. Moradkhani, Ahmad & Rahmani, Fatemeh, 1397, jurisprudential study and bioterrorism law, Quarterly Journal of Islamic Jurisprudence and Law, Fourteenth Year, No. 52.
  38. Najafi, Mohammad Hassan, 1986, Jawahar al-Kalam, Tehran: Islamic Library, vol. 21, Second edition.
  39. Nouri, Mir Hossein, 1407 AH, Mustadrak al-Wasa'il wa Mustanbat al-Masa'il, vol. 11, Qom: Al-Bayt Institute, First edition.
  40. Protocol for the Prohibition of the Use of Asphyxiating, Poisonous or Other Gases, and of Bacteriological Methods of Warfare. Geneva, June 17th, 192.
  41. Radosavljevic V. & Belojevic G, 2012, Unusual epidemic events: a new method of early orientation and differentiation between natural and deliberate epidemics. Public Health, 126(1).
  42. Razmjoo, Ali Akbar & Razmjoo, Mohadeseh, 2018, The Use of Cholera Bacteria in Yemen by Saudi Arabia, from the Perspective of International Law, Quarterly Journals of Politics and International Relations, 2(2).
  43. Riedel, Stephan, 2004, Biological warfare and bioterrorism: a historical review, Proc (Bayl Univ Med Cent). 17(4).
  44. Rozsa, L, 2009, The motivation for biological aggression is an inherent and common aspect of the human behavioral repertoire, Medical Hypotheses, 72(2).
  45. Seif, Samira, 2007, Biological Weapons Convention; Lack of Truth Verification System, Journal of Disarmament, No. 1.
  46. Shah Hosseini, Mohammad Hassan, 2002, Defense against Biological Warfare and Bioterrorism, Tehran: Basij Resistance Forces Research Organization Publication.
  47. Sobhani, Jafar, 2004, Manshour Javid; Qom, Imam Sadegh Institute.
  48. Tabatabai, Mohammad Hossein, 1995, translation of sample interpretation, vol. 1, Qom: Qom Seminary Teachers Association Press.
  49. The 1907 Hague Convention I on the Pacific Settlement of International Disputes
  50. Thomas, V. & Inglesby, T., 2000, Preventing the use of biological weapons, Clinical Infectious Diseases, 30 (6).
  51. Tusi, Abu Ja'far Muhammad ibn Hassan, 1407 AH, Al-Khalaf, vol. 6, Qom: Qom Seminary Teachers Association Publication, first edition.
  52. DOC. S/RES/1540 (2004)
  53. DOC. S/RES/2177, Adopted by the Security Council at its 7268th meeting, on 18 September 2014.
  54. DOC. S/RES/1308, HIV/AIDS and International Peacekeeping Operations, Adopted by the Security Council at its 4172nd meeting, on 17 July 2000.
  55. Universal Declaration of Human Rights, UNGA res, 217 A (III) of 10 December, 1948.
  56. Wexler, Philip, 2014, Encyclopedia of Toxicology, Academic Press, 3rd
  57. Yekrangi, Mohammad & Vahedi, Mojtaba, 2020, Guiding Approach of Iranian and international Penal policy against Security Threats of Bioterrorism, Strategic Studies Quarterly, 22(85).
  58. Zamani, Seyed Ghasem, 2006, Medical Simulation and the Right to Health in the Realm of International Human Rights, Research in Law and Politics, No. 19.
  59. Zare Bidi, Mohammad & Balali Maud, Mehdi, 2015, Bioterrorism and Biological Weapons, from the Past to the Present: A Classical Review Study, Scientific Journal of Birjand University of Medical Sciences, 22(3).
  60. Zarei, Mohammad Mehdi & Zarei, Mojtaba, 2017, Principles and implications of natural and jurisprudential research on the sanctity of weapons of mass destruction, Quarterly Journal of Public Law Studies, 47(3).
  61. Zargan, Jamil & Dehnavi, Jalil, 2016, Security threats of bioterrorism and ways to deal with it with a passive defense approach, Quarterly Journal of Security-Protection Research, Fifth Year, No. 19.
ارسال نظر در مورد این مقاله
CAPTCHA Image

فایل ها

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار